پیانو یکی از بزرگترین و محبوبترین سازهای موسیقی در جهان به شمار میرود. این ساز میتواند تا ۸۸ نت مختلف را بنوازد و به همین دلیل، گستره صوتی آن از بیشتر سازهای دیگر وسیعتر است. به همین خاطر است که پیانو را اغلب «مادر سازها» مینامند. البته یادگیری این ساز کار سادهای نیست و نیازمند پشتکار و زمان است. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، به بررسی اشتباهات معمولی که نوآموزان پیانو مرتکب میشوند میپردازیم تا بتوانند با آگاهی از این خطاها، سریعتر پیشرفت کنند.
برای یادگیری پیشرفته، به معرفی سازهای ابداعی حسین عیلزاده مراجعه کنید.
اطلاعات جامعتری در مورد این موضوع را در چرا صدای ضبط شده با صدای ما فرق دارد؟ پیدا کنید.
اشتباهات رایج پیانیست های مبتدی
۱. توجه بیش از حد به نتها
خیلی از کسانی که تازه شروع به یادگیری پیانو کردهاند، فقط به نتها نگاه میکنند. اگر شما هم در ابتدای راه هستید، احتمالاً فقط حواستان است که نتها را درست و به موقع بزنید. اما باید بدانید که نواختن پیانو، خیلی بیشتر از فشردن کلیدهای صحیح است!
شما باید همزمان به روش نواختن، کیفیت صدا و نحوه نشستن خود نیز توجه کنید.
برای اینکه این توجهِ بیش از حد به نتها تبدیل به عادت نشود، یک راه حل ساده وجود دارد: هر قطعه را سه بار تمرین کنید و هر بار روی یک جنبه متفاوت تمرکز کنید.
بار اول: فقط به نتها دقت کنید.
بار دوم: به تکنیک و نحوه اجرا توجه کنید.
بار سوم: وضعیت بدن و نشستن خود را بررسی کنید.
با تکرار این روش، به تدریج یاد میگیرید که هنگام نواختن، هر سه مورد را با هم رعایت کنید.
برای مطالعه بیشتر، به خانه موسیقی ایران کجاست؟ سری سر بزنید.
۲. تمرینات فرسایشی
یادگیری پیانو سفری است با بالا و پایینهای زیاد. اگر بیش از حد به خودتان فشار بیاورید، خیلی زود از نواختن پیانو خسته میشوید. خیلی از هنرجویان تازهکار، روزی چند ساعت تمرین میکنند تا سریعتر پیشرفت کنند، اما کیفیت تمرین آنها پایین است. از طرف دیگر، وقتی یک روز زیاد تمرین میکنند، در روزهای دیگر هفته دیگر انرژی و انگیزهای برای تمرین ندارند.
توصیه میکنیم حتماً مقاله علیرضا فیروزیان، مدرس موسیقی کودک را مطالعه کنید.
به جای تمرینهای طولانی و نامرتب، بهتر است برنامهای منظم با جلسات کوتاه و باکیفیت داشته باشید. نیم ساعت تمرین درست و با دقت، بسیار بهتر از سه ساعت تمریم بیدقت و غیراصولی است! همچنین به خاطر داشته باشید که یادگیری مبانی موسیقی در ابتدا مهم است، اما ممکن است برایتان کسلکننده شود. سعی کنید در هر جلسه، در کنار درسهای اصلی، یک قسمت کوچک از آهنگ مورد علاقهتان را نیز بنوازید تا از روند یادگیری لذت ببرید.
در این مقاله بیوگرافی مریم ابراهیم پور اطلاعات مفیدی آمده است.
۳. نواختن قطعات بیش از حد سخت
یک اشتباه معمول میان نوآموزان پیانو این است که به سراغ قطعات دشوار میروند. گاهی در مسیر یادگیری پیانو، احساس خستگی و توقف به آدم دست میدهد. چنین حسی میآید که انگار سالهاست درجا زدهای و به هدفی که در ذهن داشتهای نرسیدهای. در این شرایط، بسیاری از نوازندگان وسوسه میشوند قطعهای سخت و زیبا را امتحان کنند تا ببینند چطور از پس آن برمیآیند. اما این کار معمولاً فقط باعث ناامیدی بیشتر و کم شدن اعتمادبهنفسشان میشود.
ما برای این مواقع راه حل بهتری داریم: به جای جهش به جلو، کمی به عقب برگردید. قطعهای قدیمی را که قبلاً خوب بلد بودید انتخاب کنید. اینبار سعی کنید همان قطعه را با سرعتی تندتر یا کندتر، یا با روشی نو بنوازید. همین تغییر کوچک میتواند یک چالش جذاب و درعینحال قابل دسترس برای شما باشد. علاوه بر این، این کار آن حس یکنواختی و خستگی را از بین میبرد و پیشرفتی را که داشتهای دوباره به شما نشان میدهد.
۴. تنش در دستها
خیلی از کسانی که تازه شروع به یادگیری پیانو کردهاند، وقتی پشت ساز مینشینند، بدون اینکه متوجه باشند عضلات دستهایشان سفت و منقبض میشود. این استرس و نگرانی به انگشتان، دستها و حتی تمام بدنشان سرایت میکند و در نتیجه هنگام نواختن احساس آرامش و راحتی ندارند. داشتن دستهای خشک و بدنی پر از تنش، برای نواختن پیانو اصلاً مناسب نیست. باید به تدریج یاد بگیرید که این مشکل را حل کنید. یک راه ساده این است که قبل از شروع، چند نفس آرام و عمیق بکشید و با چند حرکت کششی سبک، دستها و انگشتانتان را نرم و آماده کنید.
۵. خودداری از نواختن در مقابل دیگران
یک اشتباه معمول دیگر میان پیانیستهای تازهکار، این است که برای دیگران قطعه اجرا نمیکنند. طبیعی است که در ابتدای راه، از نواختن برای دیگران بترسید و احساس نگرانی کنید؛ اما در نهایت، هر نوازندهای باید با این ترس روبهرو شود. لازم نیست کار را با یک اجرای رسمی در سالن بزرگ شروع کنید. کافیاست برای چند نفر از اعضای خانواده یا کسانی که در کنارشان آرامش دارید، یک قطعه کوتاه بنوازید. این کار را باید بخشی از تمرینهای جدی خود در نظر بگیرید. اگر همیشه از اجرا در برابر دیگران فرار کنید، ممکن است بعدها فرصتهای ارزشمندی برای نواختن در برنامههای بزرگ را از دست بدهید.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه امیرعلی خلیلی مدرس ویولن.
توصیه میکنیم حتماً مقاله تفاوت میزان ساده و ترکیبی چیست؟ را مطالعه کنید.
در این مقاله آشنایی با مفهوم سکته یا سنکوپ در موسیقی اطلاعات مفیدی آمده است.
توصیه میکنیم این مطلب ساپورت در متد CVT در صداسازی و آواز چیست؟ را حتماً بخوانید.
۶. یکسان دانستن نتها و کلیدها
گاهی هنرجویان پیانو به اشتباه تصور میکنند هر نتی که میخوانند، دقیقاً معادل یک کلید مشخص روی ساز است. باید به خاطر داشته باشید که کلیدهای پیانو همیشه ثابت و در جای خود قرار دارند؛ اما هر نت میتواند به شکلهای گوناگونی نوشته و اجرا شود. با یادگیری مبانی موسیقی، به مرور زمان این تفاوت را به خوبی خواهید فهمید.