سنتور یکی از سازهای سنتی ایران است که شکلی مانند ذوزنقه دارد. این ساز دارای سیمهای زیادی است و با دو مضراب چوبی نواخته میشود. معمولترین گونه سنتور، نوع ۹ خرک آن است که در مجموع ۷۲ سیم دارد. این سیمها در گروههای چهارتایی قرار گرفتهاند و روی ۱۸ گروه تقسیم شدهاند. بدنه سنتور جعبهای ذوزنقهای است که نقش تشدیدکننده صدا را دارد. برای آشنایی بیشتر با نکات مهم درباره مضراب سنتور، ادامه این نوشته در وبلاگ مدیر تولز را دنبال کنید.
نکات مهم در مورد مضراب سنتور
از آنجا که مضراب بخش مهمی در نواختن ساز است، انتخاب یک مضراب خوب و مناسب بسیار اهمیت دارد. مضرابها در نواختن سنتور نقش نهایی را ایفا میکنند و اگر به درستی انتخاب نشوند، به طور مستقیم روی کیفیت صدا تأثیر میگذارند.
پس از خرید سنتور، اولین چیزی که در انتخاب مضراب باید به آن توجه کنید، جنس چوب آن است. مضرابها قطعات حساسی هستند و باید از چوب درختانی ساخته شوند که محکم باشند و رطوبت را جذب نکنند، زیرا جذب رطوبت باعث کج شدن و تغییر شکل مضراب میشود.
معمولاً برای ساخت مضراب از چوبهایی مانند گردو، عناب و انواع مرکبات استفاده میشود که از بهترین گزینهها هستند. دلیل این انتخاب به ساختار چوب مربوط میشود؛ هرچه بافت چوب فشردهتر و محکمتر باشد، مضراب ساخته شده بادوامتر و ظریفتر خواهد بود.
مشخصات مضراب سنتور
مضرابهای سنتور دو چوب باریک هستند که برای نواختن این ساز از آنها استفاده میشود. سنتور با این دو مضراب که طول آنها حدود ۲۲ سانتیمتر است، به صدا درمیآید. هر مضراب از سه بخش اصلی تشکیل شده است:
۱ – حلقه مضراب: این بخش شکلی نیمدایره دارد و در انتهای آن یک برآمدگی کوچک دیده میشود. نوازنده حلقه را با انگشتهای شست، سبابه و میانی در دست میگیرد.
۲ – ساقه مضراب: این قسمت، میلهای باریک است که بین حلقه و سر مضراب قرار دارد.
۳ – سر مضراب: سر مضراب کمی پهنتر ساخته میشود و قسمتی است که به سیمهای سنتور برخورد میکند. از چند دهه قبل مرسوم شده که سر مضراب را با پارچهای ضخیم (که معمولاً به آن نمد میگویند) میپوشانند. این کار باعث میشود صدای ساز گرمتر و نرمتر شود. برای ساختن مضراب، چوبهایی مانند گردو، شمشاد و آزاد بهترین گزینه هستند.
مضراب سنتور باید چه حالتی داشته باشد؟
یک مضراب خوب باید چند ویژگی داشته باشد:
۱ – کمی خمیدگی مناسب داشته باشد.
۲ – وقتی به آن نگاه میکنید، صاف و بدون انحراف به نظر برسد.
۳ – وزن آن متعادل باشد؛ نه بیش از حد سبک و نه بیش از حد سنگین.
۴ – قسمت دم آن اندازهی مناسبی داشته باشد؛ نه خیلی کوتاه و نه خیلی بلند.
۵ – حلقهی آن طوری باشد که انگشت اشاره به راحتی داخل آن حرکت کند.