هر منطقه از ایران سازهای محلی و با ارزش خود را دارد که شناخت آنها برای علاقهمندان به موسیقی بسیار مهم است. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، همراه هم به جنوب ایران میرویم تا با یکی از سازهای محلی استان بوشهر به نام ساز بوق آشنا شویم. اگر میخواهید بدانید این ساز چگونه ساخته میشود و چه کاربردی دارد، تا پایان این مطلب با ما همراه بمانید.
ساز بوق چه کاربردی دارد؟
بوق یکی از قدیمیترین سازهایی است که بشر ساخته است. امروزه این ساز بیشتر در مناطق بوشهر، به خصوص در روستاها و محلههایی مانند هلیله، خواجهها، بندرگاه و امامزاده دیده میشود. از بوق معمولاً در مراسم مذهبی و آیینهای سوگواری در بوشهر استفاده میشود. به همین دلیل، برخی از این بوقها نزد مردم ارزش معنوی بالایی دارند و بسیار شناختهشده هستند. در مسجد بهبهانی بوشهر یک بوق با سری نقرهای نگهداری میشود که ساخت کشور هند است و روی آن قلمزنی زیبایی انجام شده است.
اگر سوالاتی دارید، مقاله کنترپوآن به مثابه روشنگری کلاسیک به شما کمک خواهد کرد.
برای گسترش دانش خود، مقاله تفاوت موسیقی عرفانی و موسیقی سنتی را مطالعه کنید.
بوق معمولاً همراه با سنج و دمام نواخته میشود و در این میان، تنها سازی است که ملودی را هدایت میکند. به دلیل صدای رسا و قدرتمندی که دارد، در گذشته از آن برای اطلاعرسانی و دادن خبر نیز استفاده میکردند. امروزه هم گاهی، البته به ندرت، در برخی قطعات ارکستری از این ساز استفاده میکنند.
ساختار این ساز چگونه است؟
یک نمونه غربی شبیه به ساز بوق، سازی آفریقایی به نام ساید بلون هورن (side blown horn) است. این ساز آفریقایی در اصل از شاخ گوزن درست میشود؛ دقیقاً مشابه بوق که در قدیم از شاخ گوزن یا بز کوهی ساخته میشد. اما امروزه برای محافظت از حیوانات و محیط زیست، بدنه این ساز را از شاخ مصنوعی میسازند. طول این ساز تقریباً ۸۲ سانتیمتر است و در سر باریک آن یک سوراخ وجود دارد که نوازنده در آن میدمد. نوازنده با کم و زیاد کردن شدت دمیدن خود میتواند دو تا چهار نت مختلف تولید کند. اگرچه این ساز نمیتواند ملودیهای پیچیده و گوناگون بنوازد، اما صدای خاص آن در میان سازهای کوبهای جلوهای زیبا دارد و ترکیب جذابی را پدید میآورد.
در صورت علاقهمندی، مطلب ساز کوزه،ساز ساده اما توانمند را از دست ندهید.