گاهی اوقات لامپهای LED روشنایی کمتری دارند یا از کار میافتند؛ اما جای نگرانی نیست، چون با کمی توجه و استفاده از چند وسیله ساده میتوانید خودتان آنها را درست کنید. در این نوشته، اول به شما نشان میدهیم که داخل یک لامپ LED چه قطعاتی وجود دارد و سپس به ترتیب، راههای تعمیر آن را به زبان ساده بیان میکنیم. رونیکس را بخوانید.
شناخت ساختار لامپ ال ای دی و قطعات داخلی آن
قبل از شروع به تعمیر لامپ الایدی، بهتر است ابتدا بدانیم الایدی چیست. الایدی در واقع کوتاهشده عبارت انگلیسی “دیود نورافشان” است. این قطعه یک جزء الکترونیکی نیمههادی است که با عبور جریان برق از آن، روشن میشود. لامپهای الایدی برق کمتری مصرف میکنند و در مقایسه با لامپهای معمولی قدیمی، مدت زمان بسیار بیشتری کار میکنند. بخشهای مختلف داخل یک لامپ الایدی شامل این موارد است:
چیپهای الایدی: اینها همان دیودهای اصلی هستند که نور لامپ را ایجاد میکنند.
درایور: یک مدار الکترونیکی که برق شهر را به ولتاژ و جریان مناسب برای روشن کردن چیپها تبدیل میکند.
خازن و مقاومت: این قطعات جریان برق را پایدار نگه میدارند و از مدار در برابر تغییرات ناگهانی ولتاژ محافظت میکنند.
برد مدار: یک صفحه است که تمام قطعات الکترونیکی بر روی آن سوار شدهاند.
هیتسینک: این بخش معمولاً از فلز ساخته شده و گرمای تولیدشده توسط چیپها را دفع میکند تا لامپ خنک بماند و عمر آن افزایش یابد.
پخشکننده نور: یک پوشش پلاستیکی یا شیشهای که نور تند چیپها را پخش و ملایم میکند تا چشمها را نیازارد.
آموزش تعمیر چرخ گوشت: آموزش قدم به قدم تعمیر+ نکات بسیار مهم
چه زمانی لامپ ال ای دی ارزش تعمیر ندارد؟
گاهی اوقات، وقتی میخواهید یک لامپ الایدی را تعمیر کنید، ممکن است زمان و پولی که صرف میکنید، حتی از قیمت خود لامپ هم بیشتر شود. در چنین مواقعی، خرید یک لامپ جدید و تعویض آن، انتخاب منطقیتر و مقرونبهصرفهتری است. بهتر است نگاهی به جدول زیر داشته باشیم:
| شرایط | دلیل عدم تعمیر |
|---|---|
| سوختن یا آسیب جدی به چیپهای LED | جایگزینی چیپها کار سخت و پرهزینهای است. |
| آسیب فیزیکی به بدنه، دیفیوزر یا پایه | قطعه بهسختی قابل ترمیم است. |
| سوختن کامل درایور | خرید درایور جدید معمولاً بهصرفه نیست. |
| خسارت حرارتی شدید (ذوبشدگی یا تغییر رنگ) | لامپ ایمنی و کارایی خود را از دست میدهد. |
| پایینبودن قیمت لامپ نسبت به هزینه تعمیر | گاهی تعویض لامپ اقتصادیتر از تعمیر است. |
رایجترین دلایل خرابی لامپ ال ای دی
لامپهای LED ممکن است به دلایل گوناگونی از کار بیفتند و نیاز به تعمیر پیدا کنند. آشنایی با این دلایل میتواند به شما کمک کند تا عمر لامپ را طولانیتر کرده و عملکرد بهتری از آن دریافت کنید. در زیر، مهمترین عواملی که معمولاً باعث خرابی لامپهای LED میشوند، آورده شده است:
1.سوختن LEDها یا کمنورشدن آنها
نور لامپهای الای دی به تدریج کم میشود و در نهایت از کار میافتند. در صورت استفاده از مواد نامرغوب در ساخت این لامپها، طول عمر آنها کوتاهتر شده و زودتر میسوزند. در چنین شرایطی لازم است لامپهای خراب را با نمونههای سالم جایگزین کنید.
2.خرابی درایور و منبع تغذیه:
مدار درایور لامپ، مسئول رساندن جریان برق مناسب به LEDهاست. اگر این مدار خراب شود، دیگر جریان لازم به LEDها نمیرسد و در نتیجه لامپ روشن نخواهد شد. حتی اگر لامپ روشن شود، نور آن ثابت نیست و مدام کم و زیاد میشود یا سوسو میزند.
3.مشکل در اتصالات و لحیمکاری:
اتصالهای نادرست و نقاط لحیمکاری ضعیف میتوانند باعث قطع ارتباط الکتریکی و در نتیجه خاموش شدن چراغ شوند. همچنین، ضربهها و تکانهای فیزیکی ممکن است آسیب این اتصالات را بیشتر کرده و باعث خرابی زودتر آنها شوند.
4.افزایش دما و آسیبدیدن قطعات:
گرمای بیش از حد باعث میشود طول عمر لامپهای LED کم شود و به اجزای درونی آن آسیب برساند. اگر هوا به خوبی جریان نداشته باشد یا لامپ در جای گرمی قرار گرفته باشد، این مشکل بدتر هم میشود. برای جلوگیری از خرابی لامپ الایدی، بهتر است از خنککننده مناسب (هیتسینک) استفاده کنید و لامپ را در دمایی که سازنده پیشنهاد داده است، روشن نگه دارید.
5.روشهای عیبیابی لامپ ال ای دی در خانه:
رفتن سراغ مشکلیابی لامپهای LED در خانه، کار پیچیدهای نیست. با کمی توجه و با کمک ابزارهای سادهای که معمولاً در خانه دارید، میتوانید خیلی از مشکلات معمول این لامپها را پیدا کرده و درست کنید. فقط کافی است مراحل آسانی را که در ادامه میآید، دنبال کنید.
6.تست سلامت LEDها:
ابتدا باید نور و رنگ لامپ را چک کنیم تا ببینیم LEDها درست کار میکنند یا نه. اگر قسمتهایی از لامپ تاریک است یا نور آن یکدست نیست، احتمالاً LEDها مشکل پیدا کردهاند.
7.بررسی و تعویض خازن یا مقاومت معیوب:
اغلب، مشکلات الکتریکی به دلیل خرابی یک خازن یا مقاومت به وجود میآیند. با تعویض قطعهای که مشکل دارد، میتوان عملکرد لامپ را دوباره به حالت عادی و درست خود بازگرداند.
8.تشخیص خرابی درایور:
درایور وظیفه دارد جریان برق را به صورت ثابت و یکنواخت به لامپ برساند. اگر این قطعه خراب شود، ممکن است لامپ به کلی خاموش شود یا شروع به چشمک زدن کند. بنابراین، وقتی میخواهید یک لامپ الایدی را تعمیر کنید، یک روش ساده این است که ولتاژ خروجی درایور را بررسی کنید تا علت مشکل پیدا شود.
صفر تا ۱۰۰ مقایسه ابزار برقی با ابزار شارژی | کدام نوع برای کاری که شما انجام میدهید، گزینه بهتری است؟
ابزارهای مورد نیاز تعمیر لامپ LED
استفاده از وسایل درست هنگام تعمیر لامپ الای دی در منزل، کار را راحتتر میکند. این وسایل به شما کمک میکنند تا ایرادهای برقی و فنی لامپ را به خوبی بررسی کرده و درست کنید. در این قسمت، ابزارهای لازم برای تعمیر لامپ LED به شما معرفی میشوند.
مولتیمتر:
مولتیمتر یک وسیله اندازهگیری است که میتوان با آن مقدار ولتاژ، شدت جریان و میزان مقاومت قطعات الکتریکی را سنجید. به کمک این دستگاه میتوان از سالم بودن قطعاتی مانند خازن، مقاومت و همچنین مدار درایور لامپهای LED اطمینان حاصل کرد. اگر میخواهید روش استفاده از مولتیمتر را به طور کامل یاد بگیرید، مطالعه مقاله «آموزش کار با مولتیمتر برای تعمیر ابزارآلات برقی» به شما پیشنهاد میشود.
هویه و سیم لحیم:
برای تعمیر اتصالات خراب یا عوض کردن قطعات ریز روی بردهای الایدی، استفاده از هویه یک کار ضروری است. با کمک هویه میتوان دوباره سیمهای سوخته یا قطع شده را به هم متصل کرد. همچنین برای وصل کردن قطعات و درست کردن مدارها به سیم لحیم نیاز داریم. استفاده از پایه نگهدارنده هم باعث میشود برد موقع کار، ثابت و بدون حرکت بماند. در ادامه به معرفی هویههای برقی رونیکس میپردازیم.
پیچگوشتی:
برای باز کردن قاب و برد لامپهای الایدی، باید از پیچگوشتی با اندازه مناسب استفاده کنید. انتخاب اندازه درست پیچگوشتی کمک میکند تا به پیچها و بدنه لامپ آسیبی نرسد.
ذرهبین یا لوپ:
برای بررسی ریزِ مدارها و بخشهای کوچک روی برد، از ذرهبین کمک میگیرند. این وسیله باعث میشود ترکهای ریز، آثار سوختگی یا قطعات خراب، آسانتر دیده شوند.
انبر و پنس:
از انبرک برای قرار دادن یا برداشتن قطعات کوچک روی برد الکترونیکی استفاده میکنند.
آموزش گامبهگام تعمیر لامپ ال ای دی
تعمیر لامپهای LED کار سختی نیست، فقط باید با دقت و به ترتیب پیش بروید. اگر مراحل ساده آن را به درستی انجام دهید، میتوانید بیشتر مشکلات معمول این لامپها را خودتان در خانه حل کنید.
1.باز کردن بدنه لامپ بدون آسیب:
برای جدا کردن قاب لامپ، اول پیچها و قسمتهایی که قفل شدهاند را با دقت نگاه میکنیم. اگر از وسیله درست استفاده کنیم، قاب لامپ نمیشکند یا ترک برنمیدارد.
2.تعویض LED یا ماژول سوخته:
اگر یکی از چراغهای الایدی یا بخشهای الکترونیکی تلویزیون آسیب ببیند، باید قطعهٔ سوخته را با یک قطعهٔ کاملاً مشابه عوض کنید. به همین خاطر، پیش از نصب، باید از سالم بودن قطعهٔ جدید و اتصالات آن مطمئن شوید. ده ابزار ضروری برای تعمیر تلویزیون به همراه فهرست مهمترین لوازم مورد نیاز.
3.تعمیر یا تعویض درایور:
یک درایور خراب ممکن است سبب شود که چراغ به صورت متناوب روشن و خاموش شود یا کلاً خاموش بماند. در قدم اول باید میزان برق خروجی از درایور را کنترل کنیم. اگر مشکل از درایور بود، میتوان آن را تعمیر کرد یا یک درایور سالم به جای آن نصب نمود. اما باید به این موضوع توجه داشت که خرید یک درایور نو معمولاً به صرفه نیست. بنابراین اگر با چنین مشکلی روبرو شدید، بهتر است که خود لامپ الایدی را تعویض کنید.
4.لحیمکاری مجدد اتصالات:
اتصالهایی که لق شدهاند یا دچار سوختگی شدهاند، باید دوباره با قلع لحیم شوند تا جریان برق به شکل صحیح از آنها بگذرد. انجام یک لحیمکاری تمیز و دقیق، باعث میشود لامپ الایدی مدت زمان بیشتری کار کند و مشکل روشن نشدن آن نیز حل شود.
از ابزارهای اندازهگیری به طور گسترده در کارهایی مانند نجاری، برقکاری و ساختوساز استفاده میشود.
نکات مهم برای افزایش عمر لامپ ال ای دی بعد از تعمیر
پس از تعمیر لامپ LED، رعایت چند نکته ساده میتواند باعث شود که لامپ شما مدت زمان بیشتری برایتان روشنایی بدهد. با مراقبت و استفاده درست، میتوانید از خراب شدن زودرس آن جلوگیری کنید. در ادامه، چند راهکار مهم برای افزایش عمر لامپ الایدی بعد از تعمیر را با هم مرور میکنیم:
نوسانات برق میتواند به لامپهای LED آسیب جدی بزند. با نصب یک محافظ برق مناسب روی جعبه فیوز خانه، میتوانید از لامپهای خود در برابر این نوسانات مراقبت کنید.
لامپ را در جایی نصب کنید که خشک باشد و هوا به خوبی در آن جریان داشته باشد. این کار کمک میکند تا گرمای زیاد و رطوبت، عملکرد لامپ را دچار مشکل نکنند.
قرار دادن لامپ در مکانهای پر از گرد و غبار، میتواند عمر آن را کوتاهتر کند.
روشن و خاموش کردن پشت سر هم لامپ، به دلیل ایجاد فشار حرارتی، میتواند عمر مفید LED را کاهش دهد.
اگر درایور لامپ تعویض شده، حتماً از یک قطعه با کیفیت و با مشخصات مناسب استفاده کنید.
در این مقاله از مجله رونیکس، سعی کردیم روش تعمیر لامپ الایدی را به شکلی ساده و گامبهگام آموزش دهیم. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد. اگر پرسش یا نظری دارید، میتوانید از طریق بخش دیدگاهها با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
چرا لامپ LED چشمک میزند؟
معمولاً چشمک زدن لامپهای LED به خاطر تغییرات ولتاژ برق یا ایراد در مدار داخلی (درایور) آنها رخ میدهد. در بعضی موارد نیز، شل بودن سیمها یا خرابی قطعات داخل لامپ میتواند باعث این مشکل شود.
آیا به کار بردن دیمر برای لامپ LED دردسرساز است؟
اگر لامپ LED شما با دیمر هماهنگ نباشد، ممکن است نور آن ثابت نباشد یا شروع به چشمک زدن کند. بنابراین، بهتر است همیشه از لامپهای LED مخصوص و سازگار با دیمر استفاده کنید.
چرا گاهی لامپ LED کمنور میشود؟
کمنور شدن این لامپها اغلب به دلیل ضعیف شدن خازن یا مدار درایور آنهاست. گرمای زیاد محیط یا خود لامپ نیز میتواند باعث این اتفاق شود. علاوه بر این، اگر گرد و غبار روی صفحه LED بنشیند، ممکن است نور آن کمتر به نظر برسد.