بدون شک تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا گوش‌های ما مو و موم تولید می‌کنند. این مواد، که ممکن است گاهی اوقات آزاردهنده به نظر برسند، در واقع نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت گوش ما بازی می‌کنند.
مجرای گوش خارجی، همان کانالی که صدا را از محیط به پرده گوش می‌رساند، دارای غده‌های خاصی است که ماده‌ای چرب و زردرنگ به نام **جرم گوش** یا **واکس گوش** تولید می‌کنند. این ماده که معمولاً با نام “موم گوش” شناخته می‌شود، اصلاً یک ماده اضافی و بی‌فایده نیست.
**وظایف اصلی موم گوش عبارتند از:**
* **نقش محافظتی:** این ماده مانند یک سد طبیعی عمل می‌کند و از ورود ذرات ریز گرد و غبار، آلودگی‌ها و حتی حشرات کوچک به قسمت‌های عمیق‌تر گوش جلوگیری می‌کند.
* **خاصیت ضدباکتریایی:** موم گوش دارای ترکیباتی است که از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در محیط گرم و مرطوب مجرای گوش جلوگیری می‌کند و مانند یک ضدعفونی‌کننده طبیعی عمل می‌نماید.
* **مرطوب‌کنندگی:** این ماده به نرم و چرب نگه داشتن پوست مجرای گوش کمک می‌کند و از خشکی و خارش آن جلوگیری می‌کند.
**موهای داخل گوش چه نقشی دارند؟**
موهای ریز داخل مجرای گوش نیز بی‌کار نیستند. آن‌ها مانند یک فیلتر طبیعی عمل کرده و همراه با بافت چسبنده موم گوش، به به دام انداختن ذرات خارجی کمک می‌کنند. علاوه بر این، این موها مانند یک سیستم دفع هوشمند، با حرکت‌های آرام خود به انتقال تدریجی موم گوش کهنه و آلوده به سمت بیرون از مجرا کمک می‌کنند.
پس بدن ما به طور خودکار و بسیار هوشمندانه، هم موم و هم موهای داخل گوش را برای محافظت از این عضو حساس تولید می‌کند.
موها و مواد ترشحی مجرای گوش
برای درک بهتر کارکرد محافظتی موها و مایعات داخل گوش، ابتدا باید یک توضیح کوتاه دربارهٔ خود مجرای گوش داشته باشیم. در ادامه با ما همراه باشید.
مجرای گوش چیست؟
مجرای گوش، کانالی است که قسمت بیرونی گوش را به قسمت میانی آن وصل می‌کند. در افراد بزرگسال، این کانال از لاله گوش شروع شده و به پرده گوش ختم می‌شود. طول آن حدود دو و نیم سانتی‌متر و قطر آن تقریباً هفت دهم سانتی‌متر است. اگر از طول برش داده شود، شکل آن مانند یک هلال است و اگر از عرض برش بخورد، بیضی شکل به نظر می‌رسد. این مجرا به سمت جلو و پایین سر امتداد دارد.
برای صاف کردن مسیر مجرای گوش، معمولاً لاله گوش را به سمت بالا و عقب می‌کشند. خود مجرای گوش یک مسیر کاملاً راست نیست، بلکه دو انحنا دارد که در کنار هم شکلی شبیه به حرف S ایجاد کرده‌اند.
به خاطر همین پیچ‌وخم‌ها، دیدن پرده گوش به راحتی ممکن نیست. به همین دلیل، قبل از این که پزشک با وسیله‌ای به نام اتوسکوپ (که به آن گوش‌بین نیز می‌گویند) داخل گوش را معاینه کند، باید این مسیر را صاف کند. گوش‌بین ابزار شناخته‌شده‌ای است که برای بررسی و معاینه گوش از آن استفاده می‌شود.
نقش مواد ترشحی مجرای گوش (جرم گوش)
موم گوش که با نام‌های جرم گوش یا سرومن هم شناخته می‌شود، به طور طبیعی و خودکار به سمت بیرون گوش حرکت می‌کند و از مجرای گوش خارج می‌شود. به همین دلیل، معمولاً لازم نیست برای بیرون آوردن آن کاری انجام دهید. با این حال، بعضی افراد به طور طبیعی موم گوش بیشتری تولید می‌کنند که ممکن است باعث بسته شدن مجرای گوش و کم‌شنوایی شود. در چنین مواقعی، فرد باید برای شست‌وشوی گوش و انجام اقدامات درمانی لازم، به پزشک مراجعه کند.
خواص موم گوش:
ترشحات طبیعی مجرای گوش چند فایده مهم دارند:
– موم گوش ماده‌ای چرب و به رنگ زرد است که حالت چسبندگی دارد و برای نرم نگه داشتن و حفظ سلامت مجرای گوش بیرونی لازم است.
– این ماده خاصیت اسیدی دارد و از رشد باکتری و قارچ در گوش جلوگیری می‌کند.
– موم گوش که ماده‌ای چسبنده، قهوه‌ای رنگ و با طعم تلخ است، از ورود حشرات، گرد و غبار و ذرات ریز به داخل مجرای گوش جلوگیری می‌کند.
در هنگام پاک کردن جرم گوش مراقب باشید! (خطرات گوش پاک کن)
جرم گوش در بخش داخلی و نزدیک به پرده گوش ایجاد نمی‌شود، بلکه در قسمت بیرونی مجرای گوش تولید می‌شود. پس اگر هنگام معاینه ببینیم جرم گوش نزدیک پرده گوش جمع شده، به این معناست که فرد سعی کرده با گوش پاک‌کن جرم را خارج کند. در این حالت، او جرم قسمت‌های بیرونی را پاک کرده، اما جرم بخش‌های عمقی را فشرده و به داخل رانده است؛ درست مثل برفی که فشرده و سفت شود.
وقتی چیزی مثل گوش پاک‌کن را به داخل گوش فرو می‌بریم، علاوه بر خطر آسیب به پرده گوش، ممکن است خراش‌های بسیار ریزی در دیواره مجرای گوش ایجاد شود. از آنجا که احتمال وجود میکروب یا قارچ در گوش وجود دارد، اگر پوست خراش بردارد، کودک ممکن است دچار عفونت گوش شود.
مطالعات نشان داده کودکانی که از گوش پاک‌کن استفاده می‌کنند، بیشتر از دیگران در معرض پارگی پرده گوش هستند. همچنین استفاده از گوش پاک‌کن باعث تضعیف مکانیسم دفاعی طبیعی گوش شده و خطر خشکی و خارش گوش را افزایش می‌دهد.
نقش حفاظتی موها در مجرای گوش
موهای داخل گوش و بینی مانند یک فیلتر طبیعی عمل می‌کنند و از ورود ذرات ریز مانند خاک و حشرات به داخل این مجاری جلوگیری می‌کنند. به همین دلیل، این موها نقش محافظتی مهمی برای بدن دارند.
توصیه می‌شود که هرگز برای از بین بردن این موها از روش لیزر استفاده نکنید. همچنین، کندن یا دستکاری زیاد آن‌ها ممکن است باعث ایجاد جوش‌های چرکی، عفونت، موهای زیرپوستی، ورم یا کورک در داخل گوش و بینی شود و مشکلاتی برای شما به وجود آورد.
بنابراین بهتر است به جای حذف کامل این موها، تنها آن‌ها را کوتاه و مرتب کنید تا عملکرد طبیعی خود را حفظ کنند.
پیشنهادی: لاله گوش در شنیدن صدا چه نقشی دارد