مسجد نصیرالملک شیراز، یکی از زیباترین مسجدهای ایران است که آن را با نام مسجد صورتی نیز می‌شناسند. این مسجد در زمان قاجار و به دستور حسن علی نصیرالملک، یکی از بزرگان شیراز، ساخته شد. ساخت آن نزدیک به دوازده سال، از سال ۱۲۵۵ تا ۱۲۶۷ خورشیدی، طول کشید.
معماری این مسجد بسیار چشمگیر است و کاشی‌کاری‌های زیبا، پنجره‌های رنگارنگ و ستون‌های بلند دارد. وقتی نور خورشید از پنجره‌های رنگی می‌گذرد، انعکاس نور در فضای داخلی مسجد، مناظر روح‌نوازی از رنگ‌های مختلف پدید می‌آورد که بسیار دیدنی است.
مسجد نصیرالملک در نزدیکی دیگر مکان‌های تاریخی شیراز مانند حافظیه و شاه چراغ قرار دارد و امروزه به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم، پذیرای بازدیدکنندگان از سراسر ایران و جهان است.
وقتی صحبت از مکان‌های تاریخی شیراز می‌شود، همه به یاد تخت جمشید، حافظیه و بازار وکیل می‌افتند. اما در این میان، نمی‌توان از مسجد نصیرالملک و زیبایی خیره‌کننده آن چشم پوشید. این مسجد با نام “مسجد صورتی” نیز شناخته می‌شود.
مسجد نصیرالملک در محله “گود عربان” شیراز، در خیابان لطفعلی‌خان زند قرار گرفته است. رنگ‌های متنوع کاشی‌ها و پنجره‌های رنگی این مسجد، آن را به جاذبه‌ای بی‌نظیر برای گردشگران تبدیل کرده است. در میان مسجدهای تاریخی ایران، مسجد نصیرالملک تصور شما از معماری یک مسجد را کاملاً دگرگون می‌کند.
تاریخچه مسجد نصیرالملک شیراز
این بنای تاریخی در دوره قاجار ساخته شده است. میرزا حسن علی خان، که حاکم فارس بود و به نصیرالملک معروف شده، در سال ۱۲۵۵ به دو استاد به نام‌های حاج محمد حسن معمار و میرزا رضای کاشیگر دستور داد تا این مسجد را بنا کنند. ساخت این مسجد بدون نصب شیشه‌های رنگی، نزدیک به ۱۱ سال زمان برد. پس از چند سال، استاد حاج میرزا، شیشه‌های رنگی مسجد را طراحی و نصب کرد و این اثر دیدنی و زیبا پدید آمد.
وقتی به مسجد وارد می‌شوید، دو در بزرگ چوبی، طاق‌های تزئین شده با مقرنس و کاشی‌های هفت رنگ و زیبا، توجه شما را جلب می‌کند. نکته جالب این است که در کاشی‌کاری‌ها به جای رنگ آبی که معمولاً استفاده می‌شود، از رنگ صورتی بهره برده‌اند و این موضوع از همان ابتدا نشان می‌دهد که با یک اثر هنری متفاوت روبرو هستید.
مسجد قسمت‌های مختلفی دارد؛ مانند حیاطی با طاق مروارید، ایوان جنوبی، گاوچاه و امامزاده زنجیری. اما اصلی‌ترین و تماشایی‌ترین بخش مسجد نصیرالملک، شبستانی است که در سمت غربی قرار گرفته و با شیشه‌های رنگی احاطه شده است. از سقف گرفته تا پنجره‌ها و ستون‌های این شبستان، بسیار دیدنی هستند. روی همه کاشی‌ها، نقش‌های گل و آیاتی ازقران مجید که با خط ثلث نگاشته اند، دیده می‌شود.
در شبستان اصلی، دوازده ستون در دو ردیف شش‌تایی قرار دارد که نماد دوازده امام معصوم است. اما زیبایی این فضا وقتی نور خورشید از پشت شیشه‌های رنگی می‌تابد، چندین برابر می‌شود. هفت پنجره بزرگ با قاب‌های چوبی و شیشه‌های رنگارنگ، جلوه خاصی به این مسجد بخشیده‌اند. در ساعت‌های اولیه صبح، این بازی نور و رنگ، چنان چشم‌نواز است که مسجد مملو از بازدیدکنندگانی می‌شود که می‌خواهند این منظره زیبا را از نزدیک ببینند.
امامزاده زنجیری
امامزاده زنجیری در واقع نام و عنوان یکی از نوادگان امام سجاد علیه السلام به نام “سیدجلال‌الدین” است. آرامگاه این امامزاده که مایه آرامش دل‌هاست، در سمت شمال شرقی مسجد، در حیاطی کوچک واقع شده و مانند بخش اصلی مسجد، پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگارنگ دارد. این بنا در زمان صفویان ساخته شد، اما در دوره قاجار مورد بازسازی و تزئین قرار گرفت.
دلیل این نامگذاری، باور عمیق میرزا حسن خان نصیرالملک، حاکم وقت فارس، به این امامزاده بود. او متهمان را با زنجیر به ضریح امامزاده می‌بست؛ اگر زنجیر پاره می‌شد، فرد بی‌گناه شناخته می‌شد و اگر نه، گناهکار به شمار می‌آمد.
نکات جالب درباره ی مسجد نصیرالملک
در طراحی و آرایه‌های مسجد نصیرالملک شیراز، نکات جالبی وجود دارد که شنیدنشان خالی از لطف نیست.
ستون‌های بزرگ و سنگی مسجد از سنگ‌هایی ساخته شده‌اند که از کوه‌های اطراف شیراز استخراج شده‌اند.
هفت پنجره‌ی شبستان اصلی، نماد هفت در بهشت هستند.
شیشه‌های رنگی شبستان از سه رنگ اصلی (قرمز، آبی و زرد) تشکیل شده‌اند و هنگام بازسازی نیز از شیشه‌های قدیمی خانه‌های دیگر استفاده شده است.
در میان طرح‌های کاشی‌های مسجد، حتی می‌توان تصویری از یک کلیسا را نیز مشاهده کرد.
این مسجد یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های شیراز در میان گردشگران خارجی است و هر ساله، به‌ویژه در ساعت‌های اولیه‌ی صبح، این بنای دیدنی میزبان بازدیدکنندگانی است که برای تماشای زیبایی‌های خارق‌العاده و توصیف‌ناشدنی آن به اینجا می‌آیند.
بیشتر بخوانید: درباره مسجد گوهرشاد