همان صدای آشنا و منظمی که در سینه‌تان می‌تپد، ضربان قلب شماست. این ضربان، در واقع انقباض و استراحت مداوم ماهیچه‌ی قلب است که خون را به تمام نقاط بدن پمپاژ می‌کند.
**ضربان قلب طبیعی چقدر است؟**
برای یک فرد بزرگسال سالم در حالت استراحت، این ضربان معمولاً بین **۶۰ تا ۱۰۰ بار** در دقیقه است. ورزشکاران حرفه‌ای ممکن است ضربان قلب پایین‌تری در حالت استراحت داشته باشند.
**چگونه ضربان قلب خود را اندازه‌گیری کنیم؟**
اندازه‌گیری ضربان قلب بسیار ساده است و به راحتی در خانه قابل انجام است:
۱. **محل درست را پیدا کنید:** دو انگشت اشاره و وسط خود را (نه از انگشت شست، چون خودش نبض دارد) روی مچ دست دیگر، درست زیر پایین انگشت شست قرار دهید. یا می‌توانید آن را در کنار گلو و کنار نای حس کنید.
۲. **شمارش را شروع کنید:** زمانی مانند ۳۰ ثانیه را در نظر بگیرید و تعداد ضربان‌هایی که احساس می‌کنید را بشمارید.
۳. **محاسبه کنید:** تعداد ضربان‌های شمرده شده را در عدد دو ضرب کنید تا ضربان قلب شما در یک دقیقه به دست آید. برای مثال، اگر در ۳۰ ثانیه ۳۵ بار ضربان حس کرده‌باشید، ضربان قلب شما ۷۰ بار در دقیقه است.
**چه چیزهایی روی ضربان قلب اثر می‌گذارد؟**
عواملی مانند **فعالیت بدنی**، **احساسات** (مثل استرس یا هیجان)، **مصرف داروها**، **بیماری** و حتی **دمای هوا** می‌توانند باعث تند یا کند شدن ضربان قلب شما شوند.
مراقب این ضربان حیاتی باشید 💖
در این مطلب، اطلاعات مفیدی درباره تپش قلب و موضوعات مرتبط با آن خواهید خواند. با ما همراه باشید.
تعداد ضربان قلب در هر دقیقه، که به آن «تپش قلب» یا «نبض» هم می‌گویند، یکی از نشانه‌های اصلی برای سنجش سلامت قلب و عروق است. این تعداد را با واحد bpm اندازه می‌گیرند و این عدد، یکی از موارد مهم برای بررسی وضعیت کلی سلامت بدن به شمار می‌رود. در این نوشته، به تعریف ضربان قلب می‌پردازیم، میزان طبیعی و غیرطبیعی آن را بیان می‌کنیم، درباره ضربان‌های خطرناک صحبت می‌کنیم و روش اندازه‌گیری ضربان قلب با دستگاه فشارسنج را آموزش می‌دهیم. همچنین، راهنمایی‌هایی درباره مواد غذایی مناسب برای کنترل تپش قلب نیز ارائه خواهد شد.
ضربان قلب چیست؟
تپش قلب نشان می‌دهد که قلب با چه سرعتی می‌زند تا خون را به تمام قسمت‌های بدن برساند. معمولاً تعداد این ضربان‌ها در یک دقیقه شمرده می‌شود. وقتی ضربان قلب در محدوده طبیعی باشد، نشان می‌دهد که قلب و رگ‌های خونی به خوبی کار می‌کنند. اما اگر خیلی تند یا خیلی کند باشد، ممکن است علامت وجود مشکل در سلامتی باشد.
ضربان قلب نرمال
تعداد ضربان طبیعی قلب در زمان استراحت، برای افراد بزرگسال معمولاً بین ۶۰ تا ۱۰۰ تپش در هر دقیقه است. افرادی که ورزشکار هستند یا از آمادگی بدنی بالایی برخوردارند، ممکن است ضربان قلبشان در حالت استراحت کمتر از ۶۰ بار در دقیقه باشد که این موضوع نشان‌دهنده سلامت و قدرت بیشتر قلب آنهاست.
در مورد کودکان نیز باید گفت که ضربان قلب آنان در حالت استراحت بیشتر از بزرگسالان است و معمولاً بین ۷۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه قرار دارد. نوزادان نیز به طور معمول بین ۱۰۰ تا ۱۶۰ ضربان قلب در هر دقیقه دارند.
ضربان قلب غیرنرمال
ضربان قلب گاهی از حالت عادی خارج می‌شود؛ یا بیش از حد کند می‌زند یا بیش از حد تند. هر یک از این حالت‌ها نام مخصوص به خود را دارد:
– برادی کاردی: وقتی ضربان قلب در حالت استراحت کمتر از ۶۰ بار در دقیقه باشد، این اصطلاح به کار می‌رود. کند شدن ضربان قلب ممکن است به دلایلی مثل مصرف برخی داروها، مشکلات قلبی یا فعالیت زیاد عصب واگ ایجاد شود. اگر این حالت شدید باشد، ممکن است باعث سرگیجه، احساس خستگی زیاد یا حتی غش کردن شود.
– تاکی کاردی: در این حالت، ضربان قلب در زمان استراحت بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه است. عواملی مانند استرس، تب، کم‌خونی یا انواعی از بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث تند زدن قلب شوند. اگر تپش قلب برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، ممکن است به قلب آسیب برساند و خطر بروز سایر مشکلات قلبی را افزایش دهد.
ضربان قلب خطرناک چند است؟
تپش قلب طبیعی برای هر فرد، با توجه به سن، وضعیت کلی سلامتی و بیماری‌هایش متفاوت است. اما به طور کلی، اگر تعداد ضربان قلب شما در حالت آرام و استراحت، همیشه بیشتر از ۱۰۰ بار در دقیقه باشد، یا همیشه کمتر از ۴۰ بار در دقیقه بزند، باید به پزشک مراجعه کنید. زیرا تپش قلب خیلی زیاد یا خیلی کم می‌تواند مشکلات جدی مانند ایست قلبی، سکته مغزی یا آسیب به اعضای بدن را به دنبال داشته باشد.
نحوه اندازه‌گیری ضربان قلب با دستگاه فشارسنج
با یک فشارسنج معمولی، علاوه بر سنجش فشار خون، می‌توانید اطلاعات خوبی نیز درباره ضربان قلب خود به دست آورید. در ادامه، روش استفاده از این دستگاه برای اندازه‌گیری ضربان قلب را مرحله به مرحله می‌خوانید:
– آماده کردن دستگاه: مطمئن شوید که فشارسنج سالم است و قسمت بازوبند آن برای اندازه بازوی شما مناسب باشد.
– قرار گرفتن در حالت آرام: در جایی ساکت و راحت بنشینید. پشتتان را به جایی تکیه دهید و کف پاها را روی زمین بگذارید. پیش از شروع، چند دقیقه بی‌حرکت بمانید تا ضربان قلبتان به حالت عادی برگردد.
– بستن بازوبند: بازوبند را به دور بازوی خود ببندید، طوری که هم‌سطح قلب شما قرار گیرد. بستن آن باید طوری باشد که نه شل باشد و نه خیلی سفت.
– باد کردن بازوبند: با استفاده از پمپ دستی، بازوبند را باد کنید تا وقتی که کاملاً دور بازو را بگیرد، اما باعث ناراحتی یا فشار زیاد نشود. در این زمان، صفحه نمایش فشارسنج، عدد فشار خون شما را نشان می‌دهد.
– گوش دادن به ضربان: همزمان با باد شدن بازوبند، با گوشی پزشکی به صدای ضربان قلب خود گوش دهید. این صداها در پزشکی به “صداهای کوروتکف” معروف هستند.
– شمارش ضربان‌ها: تعداد ضربان‌هایی را که در مدت یک دقیقه می‌شنوید، بشمارید. این عدد، همان ضربان قلب شما در هر دقیقه است.
برای تپش قلب چه بخوریم؟
تپش قلب به حالتی گفته می‌شود که ضربان قلب نامنظم شده و فرد آن را به صورت کوبش یا لرزش در قفسه سینه احساس می‌کند. این حالت می‌تواند ناراحت‌کننده و باعث نگرانی شود. داشتن یک برنامه غذایی سالم و مناسب برای قلب، می‌تواند به کنترل تپش قلب کمک کند، اما آن را به طور کامل درمان نمی‌کند. در ادامه، مواد غذایی مفید برای کسانی که تپش قلب دارند، معرفی می‌شود:
– خوراکی‌های سرشار از منیزیم: منیزیم برای کارکرد درست قلب بسیار مهم است. بهتر است در برنامه غذایی خود از سبزیجات سبز رنگ، انواع مغزها (مانند بادام و گردو)، تخمه‌ها و غلات کامل استفاده کنید.
– خوراکی‌های غنی از پتاسیم: پتاسیم به تنظیم ضربان قلب کمک می‌کند. موز، پرتقال، سیب‌زمینی و انواع لوبیا از منابع خوب پتاسیم هستند.
– اسیدهای چرب امگا ۳: این مواد برای سلامت قلب مفید هستند. ماهی‌های چرب مثل سالمون و خال‌مخالی، بذر کتان و گردو از جمله منابع خوب امگا ۳ به شمار می‌روند.
– کاهش مصرف کافئین: مصرف زیاد کافئین می‌تواند باعث تپش قلب شود. بهتر است نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه، چای و نوشابه‌های انرژی‌زا کمتر مصرف شوند یا به طور کامل حذف گردند.
– نوشیدن آب کافی: کم‌آبی بدن می‌تواند تپش قلب را بدتر کند. بنابراین مطمئن شوید که در طول روز به اندازه کافی آب می‌نوشید.
– پرهیز از غذاهای محرک: بعضی افراد ممکن است با خوردن غذاهای تند یا خوراکی‌های خیلی شیرین دچار تپش قلب شوند. بهتر است این گونه مواد غذایی را شناسایی کنید و از مصرف آن‌ها خودداری نمایید.
بررسی‌هایی درباره دستگاه گردش خون