بیماری برگر چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟
بیماری برگر یک مشکل مربوط به رگ‌های خونی است. در این بیماری، رگ‌های کوچک و متوسط دست‌ها و پاها ملتهب و متورم می‌شوند. این التهاب می‌تواند باعث مسدود شدن رگ‌ها شده و جریان خون را مختل کند.
وقتی خون به درستی به انگشتان دست و پا نرسد، بافت‌ها آسیب دیده و ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:
* **درد:** ممکن است در دست‌ها یا پاها، به‌خصوص هنگام استراحت، درد احساس کنید. این درد گاهی بسیار شدید است.
* **سفیدی یا کبودی:** انگشتان دست و پا ممکن است رنگ پریده، سفید یا حتی کبود شوند.
* **بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن:** ممکن است در نواحی آسیب‌دیده احساس بی‌حسی، سوزش یا گزگز داشته باشید.
* **حساسیت به سرما:** دست‌ها و پاها به سرما بسیار حساس می‌شوند و در هوای سرد سریعاً درد می‌گیرند یا رنگ می‌بازند.
* **زخم‌های پوستی:** در موارد جدی‌تر، ممکن است روی انگشتان دست و پا زخم‌های دردناکی ایجاد شود.
این بیماری معمولاً برای افرادی که سیگار می‌کشند یا از سایر محصولات تنباکو استفاده می‌کنند، رخ می‌دهد. مهم‌ترین قدم برای کنترل این بیماری، ترک کامل و دائمی سیگار است.
بیماری برگر چیست؟
بیماری برگر که با نام علمی «ترومبوآنژئیت انسدادی» نیز شناخته می‌شود، نوعی بیماری نادر است که در آن رگ‌های کوچک و متوسط دست‌ها و پاها دچار انسداد و التهاب می‌شوند. این مشکل باعث می‌شود جریان خون در این رگ‌ها کاهش یابد و گاهی لخته‌های خونی تشکیل شود.
این بیماری در سراسر جهان دیده می‌شود، اما در مناطقی مانند خاورمیانه، مدیترانه و آسیای شرقی بیشتر مشاهده شده است. یک عامل مهم در بروز و گسترش بیماری برگر، مصرف سیگار است؛ به طوری که هرچه مصرف سیگار در جامعه بیشتر باشد، احتمال ابتلا به این بیماری نیز افزایش پیدا می‌کند.
علت بیماری برگر
دلیل این گرفتگی، ورم پی در پی و پیشرونده و تشکیل لخته در دیواره رگ‌ها می‌باشد. این مشکل معمولاً به دنبال مصرف محصولات تنباکو به ویژه کشیدن سیگار ایجاد می‌شود، اما استفاده از انواع تنباکوهای بدون دود نیز می‌تواند در بروز آن نقش داشته باشد. در این بیماری، یک لخته بسیار ملتهب در رگ تشکیل می‌شود. این ورم تمام لایه‌های دیواره رگ را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در اطراف رگ درگیر، سلول‌های التهابی به ویژه سلول‌های بزرگ چند هسته‌ای درون تجمع‌های کوچک چرکی قابل مشاهده هستند.
علائم برگر
این بیماری اغلب در مردان جوانی که سیگار می‌کشند دیده می‌شود. نشانه‌های اولیه معمولاً با کاهش جریان خون در انگشتان دست و پا آغاز می‌شود و به مرور زمان رگ‌های بزرگ‌تر را نیز درگیر می‌کند.
درگیری رگ‌های اصلی کمتر اتفاق می‌افتد، اما در صورت عدم درمان مناسب، ممکن است منجر به از دست دادن عضو شود. بیماران در مراحل ابتدایی معمولاً هنگام راه رفتن دچار درد می‌شوند.
همچنین ممکن است درد ناشی از کمبود خون حتی در حالت استراحت یا در صورت ایجاد زخم نیز وجود داشته باشد.
معمولاً دو عضو یا بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند و در حدود چهل درصد از بیماران، التهاب سیاهرگ‌های سطحی و پدیده رینولد مشاهده می‌شود.
در معاینه، انجام تست آلن می‌تواند به تشخیص این بیماری و تمایز آن از انسداد ناشی از سخت شدن رگ‌ها کمک کند.
از دیگر نشانه‌های رایج این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
◊ احساس درد متناوب در پا یا ساق پا هنگام فعالیت بدنی. این درد معمولاً با استراحت بهتر می‌شود.
◊ احساس درد، کبود شدن پوست، گرمی و سوزن‌سوزن شدن پاها در مواجهه با سرما
◊ گاهی ایجاد زخم‌های دردناک روی انگشتان و نوک انگشتان پا
درمان برگر
مهم‌ترین راه برای درمان این بیماری، ترک کامل و همیشگی سیگار است. اما متأسفانه حدود ۴۰ درصد از بیماران نمی‌توانند سیگار را ترک کنند. برای کمک به درمان این بیماری، از داروهایی مانند آسپیرین، ایلوپروست (iloprost)، داروهای مسدودکننده کانال کلسیم، آنتی‌بیوتیک، داروهای ضد انعقاد خون و همچنین روش‌های مسدود کردن اعصاب سمپاتیک استفاده می‌شود.
عمل جراحی بای‌پاس عروق معمولاً نتایج خوبی نداشته است. روش‌های دیگری که نتایج نسبتاً بهتری داشته‌اند عبارت‌اند از: استفاده از فاکتورهای رشد عروق، قرار دادن سیم کیرشنر در استخوان ساق پا برای کمک به تشکیل رگ‌های خونی جدید، استفاده از دستگاه کمپرسور برای بهبود جریان خون و مصرف داروهای آنتاگونیست اندوتلین مانند بوسنتان.
رعایت نکات زیر بسیار مهم است:
◊ آزمایش‌های تشخیصی ممکن است شامل سونوگرافی، پلتیسموگرافی (برای تشخیص کاهش جریان خون در رگ‌های محیطی) و آرتریوگرافی (عکسبرداری از سرخرگ‌ها) برای پیدا کردن محل دقیق مشکل باشد.
◊ هدف اصلی درمان، بهبود علائم و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر است.
◊ اگر بیمار به کشیدن سیگار ادامه دهد، درمان‌ها به ندرت موفق خواهند بود. بنابراین ترک سیگار ضروری است. برای این کار می‌توانید در برنامه‌های ویژه ترک سیگار شرکت کنید.
◊ از سرما دوری کنید و همیشه از جوراب، شلوار و دستکش گرم استفاده کنید. هنگام کوتاه کردن ناخن‌ها دقت کنید تا به پوست آسیبی نرسد.
◊ جوراب نخی یا پشمی و کفش‌های کاملاً اندازه به پا کنید. از پوشیدن جوراب‌های مصنوعی خودداری نمایید.
◊ برای محافظت از پاها، از کفی مناسب و پوشش نرم داخل کفش استفاده کنید.
◊ هرگز بدون کفش خارج از خانه راه نروید.
◊ گاهی ممکن است عمل جراحی برای قطع اعصاب سمپاتیک ناحیه آسیب‌دیده انجام شود.
◊ در صورت ایجاد قانقاریا، ممکن است لازم باشد انگشتان دست یا پا و حتی بخشی از عضو قطع شود.
◊ ممکن است مشاوره برای تغییر سبک زندگی و تطبیق با محدودیت‌های ناشی از بیماری توصیه شود.
سلامت و تندرست باشید.