کولرهای آبی دستگاههایی برای خنک کردن هوا هستند که هنوز هم در بسیاری از خانهها مورد استفاده قرار میگیرند. این کولرها انرژی کمی مصرف میکنند؛ زیرا با مقدار کمی برق و با افزودن رطوبت به هوا، هوای گرم را به هوای خنک تبدیل میکنند.
مهمترین قطعهای که این کار را در کولر انجام میدهد، پمپ آب است. پمپ، فرآیند خنکسازی را در چند گام پیش میبرد. پس از اینکه آب وارد کولر شد، پمپ مسئول رساندن آب به پدها یا پوشالهاست. پمپ آب را به جریان میاندازد و توسط لولههای پخشکننده، آن را به طور یکنواخت روی پوشالها پخش میکند. وقتی پوشالها خیس شدند، هوای گرم از میان آنها عبور کرده و مرطوب میشود. این رطوبت باعث خنک شدن هوا میگردد. سپس هوای خنک از طریق دریچههای کولر به بیرون هدایت شده و فضای اتاق را خنک میکند. اگر پمپ خراب شود، کولر به درستی کار نخواهد کرد و اولین قسمتی که باید بررسی شود، همان پمپ است. در این نوشته به دلایل احتمالی خرابی پمپ کولر آبی و روشهای رفع آن پرداختهایم.
رونیکس را بخوانید.
چرا پمپ کولر آبی کار نمیکند؟
خیلی از افراد وقتی میبینند کولر آبی آنها به درستی کار نمیکند، فکر میکنند که پمپ آن سوخته یا مشکل جدی دارد. اما گاهی اوقات دلیل کار نکردن پمپ بسیار ساده است؛ مثلاً ممکن است سیمهای اتصال قطع شده باشند یا کلید کولر در وضعیت خاموش باشد و در این حالت جای نگرانی نیست. با بررسی پنج نکته اصلی میتوان فهمید که مشکل از پمپ است یا از بخشهای دیگر کولر که باعث شده پمپ کار نکند.
متصل نبودن پمپ به برق، اولین علت درست کار نکردن کولر آبی
گاهی اوقات همه اجزای کولر سالم هستند، اما تنها دلیل کار نکردن آن، وصل نبودن پمپ به برق است. تشخیص این مشکل بسیار ساده است. میتوانید با استفاده از یک مولتیمتر دیجیتال مانند مدل RH-9602 رونیکس، بررسی کنید که آیا برق به پمپ میرسد یا خیر. با این دستگاه متوجه میشوید که آیا جریان برق از کلید کولر خارج شده و به پمپ میرسد. اگر برق به پمپ میرسید اما پمپ روشن نمیشود، باید سیمکشی داخلی کولر را چک کنید. همچنین میتوانید با یک فازمتر مانند مدل RH-2714 رونیکس، وجود برق در صفحهکلید کولر را بررسی کنید. در بعضی مواقع، دلیل روشن نشدن پمپ کولر آبی میتواند خرابی صفحهکلید یا مشکل در سیمکشی آن باشد.
دومین علت کارنکردن پمپ کولر آبی، عدم آبرسانی به پمپ
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، اصلیترین کار پمپ، رساندن آب و پخش آن روی پوشالهاست. اگر آب به پمپ نرسد، کولر نمیتواند باد خنک ایجاد کند. این مسئله بسیار مهم است. اگر برای مدت زیادی آب به پمپ نرسد، ممکن است بسوزد. در این حالت، معمولاً بوی نامطبوع سوختگی از دریچههای کولر به مشام میرسد. دلیل اصلی این مشکل در بیشتر موارد، قطع شدن آب ورودی به کولر است.
اگر باد کولر گرم بود، به احتمال زیاد سیستم آبرسانی پمپ با اختلال مواجه شده. رفع این مشکل معمولاً ساده است. ابتدا باید مطمئن شوید که آب به کولر میرسد و اتصال منبع آب ورودی برقرار است. تا زمانی که از رسیدن آب به کولر اطمینان ندارید، دستگاه را روشن نکنید. امکان سوختن پمپ به دلیل نبود آب یا خرابی قطعهای به نام شناور، در این شرایط بسیار بالاست.
گرفتگی شلنگ انتقال آب، سومین علت کارنکردن پمپ کولر
گاهی اوقات شیر آب اصلی باز است و داخل کولر هم به اندازه کافی آب وجود دارد؛ اما اگر شلنگ آب رسان مسدود شده باشد، ممکن است پمپ کولر روشن نشود. در صورتی که شلنگ متصل به پمپ خراب یا فرسوده باشد، باید در اسرع وقت تعویض شود. گاهی نیز رسوبهای داخل شلنگ باعث بسته شدن مسیر آن شده و از عبور آب جلوگیری میکند. برای اطمینان از اینکه آب از طریق شلنگ جریان دارد، ابتدا بررسی کنید که منبع آب ورودی کاملاً باز باشد. اگر سیمهای برق متصل بودند و برق به پمپ میرسید، قطعاً مشکل از شلنگ کولر است. تعویض شلنگ کار سختی نیست و میتوانید آن را شخصاً انجام دهید.
علت چهارم، پوسیدگی بدنه کولر و تشکیل رسوب در کف کولر و پمپ آن
گاهی اوقات، دلیل کار نکردن پمپ کولر آبی، فرسودگی بدنه کولر و جمع شدن رسوب در کف آن است. این مشکل میتواند پیامدهای مختلفی داشته باشد. برای نمونه، اگر تابش آفتاب باعث سوراخ شدن بدنه کولر شده باشد، آب داخل آن جمع نمیشود و به بیرون نشت میکند. در چنین شرایطی، میتوانید با عایق کاری کولر یا نصب یک فیلتر، از ورود رسوب و ذرات اضافی به داخل شلنگ و پایه پمپ جلوگیری کنید.
کثیف بودن و کهنگی پوشالها، پنجمین علت کارنکردن پمپ
کثیف یا فرسوده بودن پدهای کولر باعث مسدود شدن شلنگها میشود. وقتی پدها آلوده باشند، نمیتوانند آب پمپ شده را به خوبی جذب کنند. این کمبود آبرسانی سبب داغ شدن و سوختن پمپ میگردد. اگر آلودگی پدها به موقع تمیز نشود، فضای داخلی کولر نیز کثیف شده و در کف آن رسوب ایجاد میکند. در نهایت، با مسدود شدن شلنگ و تشکیل رسوب در کف، پمپ از کار میافتد.
روغنکاری پمپ در تعمیر کولر آبی
علاوه بر مواردی که گفته شد، روغنکاری پمپ هم میتواند نقش مهمی در خنککاری و راهاندازی دوباره آن داشته باشد. گاهی اوقات نقطه اتصال بین شفت پمپ و بوش درپوش آن، خشک و بدون روغن میماند. این موضوع روی کارکرد پمپ اثر میگذارد و باعث میشود پمپ به خوبی عمل نکند. در بعضی موارد، همین دلیل باعث میشود پمپ کولر آبی روشن نشود و حتی ممکن است بسوزد. بهترین راهحل در چنین شرایطی، استفاده از روغن مناسب برای روغنکاری پمپ است. مراحل روغنکاری پمپ به ترتیب زیر است:
۱) ابتدا برق کولر را از فیوز اصلی قطع کنید.
۲) با کمک پیچگوشتی و دیگر ابزارهای مناسب، پیچهای پمپ را باز کرده و پمپ را از داخل کولر خارج کنید.
۳) با آچار مناسب، درپوش پمپ را باز کرده و آن را جدا کنید.
۴) سپس محل تماس بوش و شفت را با روغن مناسب و باکیفیت روغنکاری کنید. (استفاده از روغن مناسب شرط اصلی محافظت از پمپ در برابر رطوبت است.)
دیگر علتهای درست کارنکردن پمپ کولر آبی
در بسیاری از موارد، مشکل پمپ کولر با راهنماییهای ساده قابل حل است. در اکثر شهرهای ایران به جز تهران، کولر آبی وسیله رایج خنککننده خانههاست و کلید اصلی کارکرد درست آن، پمپ آب است. علاوه بر این، گاهی تنها چند تکه آشغال یا باقیمانده پوشال باعث توقف کار پمپ میشوند. این ذرات میتوانند وارد پمپ آب شوند و در عملکرد آن اختلال ایجاد کنند. اگر بدنه و کف کولر به طور منظم تمیز نشود، این مشکل ادامه پیدا میکند و حتی ممکن است باعث نیمسوز یا سوختن کامل پمپ شود.
گاهی اوقات همه بخشها بررسی میشوند اما در نهایت مشخص میشود پمپ سوخته و باید به سرعت تعویض گردد. البته تعمیر پمپ سوخته ممکن است، اما فرآیندی دشوار و پرهزینه است. در واقع در چنین شرایطی، هزینهای که برای تعمیر پمپ کولر آبی پرداخت میکنید، تقریباً معادل قیمت یک پمپ جدید خواهد بود.
راهحل کارنکردن پمپ کولر آبی
برای رفع مشکل پمپ کولر آبی راههای مختلفی وجود دارد. میتوانید با انجام چند مرحله ساده بررسی کنید که آیا پمپ آسیب دیده است یا نه. یادگیری روش صحیح مونتاژ و راهاندازی کولر آبی، قدم اول برای افزایش دوام پمپ است. اگر کولر را از ابتدا به درستی نصب کنید، میتوانید به طول عمر پمپ آن اطمینان داشته باشید. علاوه بر این، اگر لولهکشی کولر به شکل درست انجام شود، از جمع شدن رسوب در پمپ و شلنگ آن جلوگیری میشود و در نتیجه پمپ دچار آسیب جزئی نمیگردد. با این حال، اگر در آینده با عدم کارکرد پمپ کولر آبی روبرو شدید، پیش از آنکه نگران سوختن آن شوید، موارد ذکر شده را دوباره چک کنید.
سؤالات متداول
آیا میتوان پمپ سوخته را دوباره درست کرد؟
پاسخ مثبت است؛ تعمیر پمپ سوخته ممکن است، اما معمولاً کار دشواری است و هزینه زیادی دارد. در بیشتر مواقع، هزینهای که برای تعمیر پمپ کولر آبی پرداخت میشود، تقریباً معادل خرید یک پمپ جدید تمام میشود. به همین دلیل، اغلب افراد ترجیح میدهند به جای تعمیر، از یک پمپ نو برای کولر خود استفاده کنند.
آیا فرسوده یا کثیف بودن پوشال میتواند پمپ را از کار بیندازد؟
بله. اگر پوشالها قدیمی یا آلوده باشند، ذرات ریز و گردوغبار آنها ممکن است وارد پمپ آب شوند و مسیر آن را مسدود کنند. اگر این گرفتگی برطرف نشود، میتواند باعث سوختن پمپ شود.
اگر آب به منبع کولر وصل باشد، چرا ممکن است کولر خشک کار کند؟
یکی از دلایل رایج، بسته شدن مسیر شلنگ آب ورودی است. اگر شلنگ رسوب بگیرد یا مسدود شود، آب نمیتواند به داخل کولر برسد و در نتیجه پمپ روشن نمیشود.