ایبریک یا جذوه چیست و نحوه دم آوری قهوه با جذوه به چه صورت است؟

**عنوان‌های اصلی**
نمایش بخش‌ها

**جذوه چیست؟**
**انواع جذوه**
**مزایای استفاده از جذوه برای درست کردن قهوه**
**طرز تهیه قهوه با جذوه**
**نکات کلیدی در استفاده از جذوه**

برای یادگیری پیشرفته، به قهوه سایفون چیست و طرز دم آوری قهوه با سایفون مراجعه کنید.

اطلاعات جامع‌تری در مورد این موضوع را در قهوه کامرشیال چیست و چه تفاوتی با قهوه اسپشیال دارد؟ پیدا کنید.

قهوه ترک یکی از روش‌های بسیار قدیمی و شناخته شده برای آماده کردن قهوه در خاورمیانه و برخی کشورهای اروپایی است. این روش به خاطر شیوه خاص آماده‌سازی و طعم بی‌نظیرش، طرفداران زیادی دارد. برای تهیه این قهوه از پودر بسیار نرم دانه‌های قهوه استفاده می‌شود که عطر و طعمی متمایز به آن می‌بخشد و آن را از دیگر انواع قهوه جدا می‌کند. معمولاً این قهوه با وسیله‌ای به نام جذوه درست می‌شود. جذوه قهوه را بدون فیلتر آماده می‌کند و همین مسئله باعث می‌شود بافت و مزۀ خاصی در قهوه ایجاد شود که بسیاری از مردم آن را دوست دارند.

وقتی نام قهوه ترک به میان می‌آید، همان طور که از اسمش مشخص است، پای یک نوشیدنی سنتی ترکی در میان است. اما این نوشیدنی فقط در ترکیه محبوب نیست، بلکه در بسیاری از کشورهای جهان هواداران فراوانی دارد. ویژگی‌های منحصر به فرد قهوه ترک، همراه با طرز تهیه سنتی آن با جذوه، بسیار جذاب است و با دیگر روش‌های دم کردن قهوه تفاوت‌های زیادی دارد. اما جذوه دقیقاً چیست و مراحل درست کردن قهوه با این وسیله چگونه است؟

پیش از آن که به موضوع اصلی این نوشته بپردازیم، بهتر است کمی با **روش غوطه‌وری** در دم کردن قهوه آشنا شویم که روش مورد استفاده در جذوه نیز هست.

روش غوطه‌وری (Immersion) یکی از رایج‌ترین شیوه‌ها برای دم کردن قهوه است. این روش را می‌توان به سادگی این گونه توصیف کرد: قرار دادن پودر قهوه درون آب و غوطه‌ور کردن آن. یکی از بزرگ‌ترین مزایای روش غوطه‌وری و استفاده از ابزارهای مربوط به آن، این است که شما کنترل کاملی بر روند دم کشیدن قهوه دارید.

برای گسترش دانش خود، به مقاله طعم یاد قهوه چیست و معرفی انواع طعم یادهای قهوه سر بزنید.

جذوه چیست؟

قهوه ترک پیشینه و جایگاه فرهنگی بسیار پرباری دارد و خیلی از افراد آن را یک نوشیدنی عاشقانه می‌دانند، زیرا روش درست کردن آن بسیار قدیمی است و به قرن شانزدهم و دوران پادشاهی سلیمان در امپراتوری عثمانی برمی‌گردد. وسیله‌ای که ترک‌ها برای دم کردن قهوه ترک به کار می‌برند و هنوز هم از آن استفاده می‌شود، «جذوه» (Cezve) یا «ایبریک» (Ibrik) نام دارد که همراه با یک تجربه دلپذیر و خاص از دم‌آوری قهوه است. جذوه که به نظر می‌رسد ریشه در زبان عربی دارد، یک وسیله شامل یک ظرف اصلی و یک دسته بلند است. این وسیله در اندازه‌های مختلف و از جنس‌های گوناگونی ساخته می‌شود.

برای یادگیری پیشرفته، به 5 دلیلی که کاکائو برای سلامتی شما مفید است مراجعه کنید.

ایبریک معمولاً از جنس مس تولید می‌شود، اگرچه نمونه‌های جدیدتر آن ممکن است از استیل ضدزنگ یا آلومینیوم نیز باشند. این ابزار دارای یک کف پهن و یک گردن باریک است که به نگهداری گرما و حفظ کف قهوه در هنگام دم کشیدن کمک می‌کند. همچنین دسته بلند آن طوری طراحی شده که از سوختن دست هنگام استفاده روی اجاق گاز یا شعله مستقیم جلوگیری کند. دهانه آن هم به شکلی است که می‌توان قهوه را به راحتی داخل فنجان ریخت، بدون اینکه تفاله‌های آن وارد نوشیدنی شوند.

توصیه می‌کنیم این مطلب قهوه کافئین دار یا قهوه بدون کافئین ؟ را حتماً بخوانید.

جذوه یا ایبریک به دلیل کنترل بالایی که در فرآیند دم‌آوری قهوه فراهم می‌کند، این امکان را می‌دهد که یک نوشیدنی غلیظ و پررنگ تهیه کنید که با هیچ قهوه‌ساز مدرنی قابل مقایسه نیست. علاوه بر این، قهوه‌ای که با این روش دم می‌آید، عطر و طعمی بی‌نظیر دارد که مطمئناً بسیاری از مردم عاشق آن خواهند شد.

انواع جذوه

ایبریک که با نام جذوه نیز شناخته می‌شود، معمولاً در دو نوع اصلی وجود دارد:

در صورت علاقه‌مندی، مطلب اسیدیته قهوه چیست و چه عواملی بر اسیدیته قهوه تاثیر دارند؟ را از دست ندهید.

نوعی که روی اجاق گاز قرار می‌گیرد و برای درست کردن قهوه استفاده می‌شود.
و نوع دیگر که با برق کار می‌کند.

در گذشته، جذوه را بیشتر از فلزاتی مانند برنج، مس، طلا یا نقره می‌ساختند. اما با افزایش محبوبیت این وسیله، سازندگان به سراغ موادی رفتند که در برابر حرارت مقاوم‌تر هستند، مثل سرامیک و آلومینیوم. جذوه‌های برنجی کمتر از نوع مسی زنگ می‌زنند و بدون شک عمر طولانی‌تری دارند.
مس اگرچه زنگ نمی‌زند، اما به مرور زمان و با استفاده مداوم دچار سایش می‌شود. به همین دلیل است که داخل بیشتر قوری‌های مسی را با لایه‌ای از قلع می‌پوشانند. با این حال، شاید بتوان گفت برای یک جذوه امروزی، فولاد ضدزنگ گزینه بسیار مناسبی است، چون هم ظاهر زیبایی دارد و هم بسیار بادوام است.

مزایای استفاده از جذوه برای دم‌آوری قهوه

استفاده از قهوه‌جوش برای درست کردن قهوه، فواید ویژه‌ای دارد که باعث محبوبیت زیاد این روش شده است:

**کنترل دقیق مراحل دم‌کردن:** شما می‌توانید هنگام درست کردن قهوه، حرارت، مدت زمان و مقدار کف روی قهوه را دقیقاً تنظیم کنید.

**بوی خوش و طعم بی‌نظیر:** قهوه‌ای که با این روش تهیه می‌شود، عطری گیرا و طعمی غلیظ و پررنگ دارد که ناشی از شیوهٔ خاص دم کردن آن است.

برای یادگیری پیشرفته، به قهوه گرم یا قهوه سرد ؟ مراجعه کنید.

**لذت یک رسم فرهنگی:** نوشیدن قهوه‌ای که در قهوه‌جوش درست شده، بخشی از یک سنت فرهنگی و اجتماعی است که در بسیاری از کشورهای خاورمیانه و منطقه بالکان رایج و پرطرفدار است.

دم آوری قهوه با جذوه

روش‌های مختلفی برای درست کردن قهوه ترک وجود دارد. اما قبل از اینکه به مراحل دم کردن آن بپردازیم، باید بدانید برای تهیه این قهوه به چه چیزهایی نیاز دارید:

پودر قهوه: برای قهوه ترک، پودر قهوه باید بسیار نرم باشد، تقریباً شبیه پودر شکر.
آب سرد: به ازای هر فنجان قهوه، یک فنجان کوچک (ترجیحاً فنجان مخصوص قهوه ترک) آب سرد لازم دارید. بهتر است از آب سبک استفاده کنید.
شکر: در صورت تمایل، می‌توانید به میزان دلخواه شکر اضافه کنید.
قوری مخصوص (ایبریک یا جذوه): این وسیله‌ای است که برای دم کردن قهوه ترک از آن استفاده می‌شود.

در ادامه یک روش ساده برای دم کردن قهوه با این قوری آورده شده است:

به اندازه لازم آب داخل قوری بریزید. برای هر فنجان تقریباً ۵۰ میلی‌لیتر آب کافی است. دقت کنید که قوری را زیاد پر نکنید، چون قهوه هنگام دم کشیدن فضایی نیاز دارد تا بالا بیاید. بعضی از این قوری‌ها گنجایش کمی دارند و برای بیشتر از دو فنجان مناسب نیستند.
قوری را به مدت یک تا دو دقیقه روی حرارت کم قرار دهید. سپس پودر قهوه بسیار نرم را به آن اضافه کنید. معمولاً برای هر ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌لیتر آب، حدود ۷ گرم قهوه کافی است.
اگر دوست دارید قهوه‌تان شیرین باشد یا طعم هل داشته باشد، می‌توانید در این مرحله شکر یا هل به آن اضافه کنید. سپس مخلوط را هم بزنید. اگر حرارت مناسب باشد، بعد از حدود دو دقیقه قهوه شروع به بالا آمدن می‌کند.
وقتی قهوه بالا آمد، قوری را از روی حرارت بردارید. کفی که روی سطح آن تشکیل شده را بردارید، دوباره مخلوط را هم بزنید و قوری را بازگردانید روی اجاق.
این بار حرارت را خیلی کم کنید. وقتی دوباره قهوه بالا آمد، باز هم آن را از روی حرارت بردارید، کف آن را بگیرید، هم بزنید و دوباره روی شعله بگذارید. این کار را یک بار دیگر هم تکرار کنید.
در پایان، قوری را از روی اجاق بردارید و کمی صبر کنید تا پودر قهوه ته‌نشین شود. حالا قهوه شما آماده سرو کردن است.

نکات مهم در استفاده از جذوه

بعد از یادگیری طرز درست کردن قهوه با جذوه، باید چند نکته مهم را هم هنگام استفاده از این وسیله رعایت کنید. در ادامه این نکات را با هم مرور می‌کنیم:

برای گسترش دانش خود، مقاله قهوه لیبریکا چیست و تفاوت دانه قهوه لیبریکا با عربیکا و ربوستا را مطالعه کنید.

اگر از جذوه غیربرقی استفاده می‌کنید، وقتی آن را روی گاز می‌گذارید، بهتر است حرارت اجاق را کم یا متوسط انتخاب کنید.
قبل از اولین باری که می‌خواهید از جذوه استفاده کنید، نیمی از آن را با آب پر کنید و سپس کمی قهوه آسیاب شده کهنه یا بی‌استفاده داخل آن بریزید و بگذارید بجوشد. بعد از این کار، محتویات جذوه را خالی کرده و آن را خوب بشویید.
جذوه‌هایی که روکش قلع دارند، به مرور زمان رنگشان تیره می‌شود. این اتفاق کاملاً طبیعی است و لازم نیست وسیله جدیدی بخرید.
جذوه را داخل ماشین ظرفشویی نگذارید. برای شستن آن هم از سیم‌ظرفشویی یا اسکاچ‌های زبر استفاده نکنید. بهترین روش، شستشو با یک اسفنج نرم است.
اگر خواستید قهوه و آب داخل جذوه را هم بزنید، از قاشق چوبی یا پلاستیکی کمک بگیرید.
کف قهوه ترک در حین دم کشیدن، در دمای حدود ۷۰ درجه سانتی‌گراد تشکیل می‌شود که بسیار پایین‌تر از نقطه جوش آب است. اگر دما از ۷۵ درجه بیشتر شود، قهوه بیش از حد عصاره‌گیری می‌کند و طعمش خراب می‌شود.
برای درست کردن قهوه ترک، بهتر است از آب جوش استفاده نکنید، چون آب داغ سریعاً عطر و طعم قهوه را خارج می‌کند و نتیجه مطلوبی ندارد.
اگر موقع خرید قهوه، قهوه آسیاب شده آماده نمی‌خرید، می‌توانید از آسیاب مخصوص قهوه ترک برای پودر کردن آن استفاده کنید.
برای تهیه قهوه ترک، بهتر است از قهوه تازه آسیاب شده استفاده کنید تا عطر و طعم بهتری داشته باشد.
می‌توانید قهوه ترک را با ادویه‌هایی مثل هل و دارچین مخلوط کرده و سرو کنید. یادتان باشد اگر می‌خواهید چیزی به قهوه اضافه کنید، باید این کار را در همان زمانی که قهوه در حال دم کشیدن است انجام دهید.

اگر به این موضوع علاقه دارید، دم آوری قهوه با فرنچ پرس را از دست ندهید.

کل فرآیند درست کردن قهوه با ایبریک بهتر است حدود ۷ دقیقه طول بکشد. اگر بیشتر از این زمان برد، می‌توانید شعله اجاق را کمی بیشتر کنید و مراحل تهیه قهوه با جذوه را مانند قبل ادامه دهید. اگر به قهوه ترک علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌های دیگر ما مثل «قهوه ترک چیست؟» را هم بخوانید تا با این قهوه پرطرفدار و انواع آن بیشتر آشنا شوید.

برای مطالعه بیشتر، به دم آوری قهوه با موکاپات سری سر بزنید.