برای ساخت و طراحی پلههای یک ساختمان چندطبقه چه قوانینی باید رعایت شود؟ روش طراحی انواع پلهها به چه شکل است؟ اگر میخواهید پاسخ این پرسشها را بیابید، ادامه این مطلب را مطالعه کنید.
سکونت در آپارتمانهای چندطبقه، سالهاست که چهره زندگی شهری را دگرگون کرده. در گذشته، با ورود به یک خانه، معمولاً حیاط، حوض و باغچههای سرسبز دیده میشد؛ اما امروزه به جای آنها با پلهها و آسانسور مواجهیم. به همین دلیل، نحوه طراحی و اجرای پلهها — از نظر اندازه و ابعاد — اثر قابل توجهی بر فضاهای مشترک ساختمان میگذارد.
پلکان ساختمان
پلکان بخشی از ساختمان است که رفت و آمد بین طبقات یا دو سطح با ارتفاع مختلف را ممکن میکند. این بخش، فضایی مشترک بین همه ساکنان محسوب میشود. برای ساخت آن باید دقت زیادی به خرج داد و اصول فنی مهمی را رعایت کرد.
ضوابط و الزامات استاندارد طول و عرض راهپله؛ مهمترین نکاتی که باید به آن توجه کنید!
اندازههای استاندارد برای ساخت راهپله بر اساس بررسیها و تجربههای فراوان مهندسان تعیین شده است. رعایت این ابعاد و استانداردها که در قوانین ملی ساختمان آمده، برای تمام مهندسانی که در اجرا و نظارت پروژه نقش دارند، ضروری است.
چکیده ضوابط قوانین ملی ساختمان مبحث چهارم برای راهپله
سازمان نظام مهندسی استانداردهایی را برای مهندسان و دستاندرکاران ساختمان تعیین کرده است تا ابعاد و اندازههای مربوط به راهپله و فضای عبور را رعایت کنند. این مقررات به شرح زیر است:
۱- اندازه داخلی چاه راهپله باید ۲۴۰ در ۴۸۰ سانتیمتر باشد.
۲- اندازه داخلی چاه آسانسور باید ۱۶۰ در ۲۰۰ سانتیمتر یا حدود ۳ متر مربع باشد.
۳- فضای ایستگاه جلوی آسانسور (پاگرد) باید ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتیمتر یا حدود ۲.۲۵ متر مربع باشد.
۴- اگر در هر طبقه تا چهار واحد مسکونی وجود داشته باشد، یک راهپله و یک آسانسور کافی است.
۵- اگر در هر طبقه بیش از چهار واحد مسکونی باشد، حداقل دو راهپله و دو آسانسور لازم است.
۶- ارتفاع هر پله باید ۱۷ سانتیمتر، عرض کف پله ۳۰ سانتیمتر و ضخامت دیوارهای دور چاه راهپله و آسانسور ۲۰ سانتیمتر باشد.
در طراحی راهپله، حداکثر تعداد پلهها چقدر باید باشد؟
در هر قسمت از پلکان باید دوازده پله ساخته شود. این تعداد، استاندارد تعیین شدهای است که مهندسان ناظر باید دقت کنند به درستی رعایت شود. اگر در هر قسمت تعداد پلهها از این بیشتر شد، لازم است بین آنها یک استراحتگاه (پاگرد) در نظر گرفته شود.
ابعاد استاندارد هر پله چقدر است؟
بلندی هر پله به طور معمول و استاندارد، حداکثر ۱۸ سانتیمتر است و در برخی موارد هنگام ساخت ممکن است این اندازه تا ۲۰ سانتیمتر نیز برسد؛ اما اگر بلندی پله از ۲۰ سانتیمتر بیشتر شود، بالا و پایین رفتن از آن سخت و دشوار خواهد بود.
عرض کف هر پله باید حداقل ۳۰ سانتیمتر باشد. اگر کف پله از این اندازه کمتر باشد، احتمال لیز خوردن و افتادن افراد بیشتر میشود.
هنگام ساختن یا خرید یک ساختمان، بهتر است پهنای کلی راهپله را با دقت بررسی کنید. کمترین اندازه مجاز برای پهنای راهپله در ساختمانهای مسکونی، ۱۱۰ سانتیمتر است. اگر تعداد ساکنان ساختمان کمتر از ۵۰ نفر باشد، این اندازه میتواند تا ۹۰ سانتیمتر نیز کاهش یابد.
نکات ایمنی در طراحی راهپله
رعایت اصول ایمنی در ساختوسازهای شهری، نقش بسیار مهمی در تعیین قوانین و استانداردهای فنی ساختمان دارد. در مورد پلکان، نصب نرده و حفاظ از موارد ضروری به شمار میرود. یکی از نکات کلیدی در زمان ساخت پلهها، ایجاد محافظ در کنارههای باز و بدون حصار آن است. ارتفاع این حفاظ یا نرده باید دستکم ۸۰ سانتیمتر باشد.
ابزاری برای اجرای بهتر استانداردهای ساختمانی
برای اجرای درست قوانین و رعایت استانداردهای مربوط به ابعاد راهپله در ساختمان، به ابزارهای مناسبی نیاز داریم. این ابزارها کمک میکنند تا کار مطابق با مقررات ملی ساختمان انجام شود. از جمله این ابزارها میتوان به تراز، متر اندازهگیری دقیق و پروفیلبر اشاره کرد.
1. پروفیلبر مهندسی؛ برشی دقیق
در ساختمانسازی، برای درست کردن چهارچوب درها و پنجرهها از قطعات فلزی محکم استفاده میکنند. بریدن این قطعات فلزی کار سادهای نیست و نیاز به یک وسیله مخصوص برش به نام پروفیلبر دارد.
این دستگاه برش فلز، دارای موتور قوی و گیربکسدار است و به همین دلیل یک ابزار تخصصی برای ساخت سازههای فلزی مختلف به شمار میرود. همچنین، با تنظیم زاویهی دستگاه میتوان برشهای اریب و زاویهدار نیز انجام داد. هنگام برش فلز با این دستگاه جرقه ایجاد میشود؛ برای ایمنی بیشتر کاربر، یک محافظ قابل تنظیم روی دستگاه تعبیه شده که این جرقهها را هدایت و کنترل میکند.
پروفیلهای آلومینیومی تولید شده توسط شرکت رونیکس، با هدف پاسخگویی به نیازهای متنوع در صنعت ساختمانسازی و دکوراسیون داخلی طراحی و ساخته میشوند. این محصولات با بهرهگیری از دانش فنی روز و مواد اولیه مرغوب، از کیفیت و دوام بالایی برخوردارند.
پروفیلهای رونیکس در طرحها، اندازهها و رنگهای مختلف ارائه میشوند تا امکان اجرای ایدههای گوناگون معماری و طراحی را فراهم کنند. از این پروفیلها بهطور گسترده در ساخت درب و پنجره، نماهای مدرن، پارتیشنبندی فضاهای اداری و مسکونی، ساخت انواع کابینت و ویترین و همچنین در پروژههای دکوراتیو استفاده میشود.
مزیت اصلی این پروفیلها، سبکی وزن، مقاومت در برابر زنگزدگی و خوردگی، سهولت در نصب و نگهداری و همچنین ظاهر زیبا و مدرن آنهاست. این ویژگیها باعث میشود تا انتخاب مناسبی برای سازههایی باشند که به دنبال ترکیبی از استحکام، زیبایی و کارایی بلندمدت هستند.
شرکت رونیکس با تضمین کیفیت محصولات خود و ارائه خدمات پس از فروش، تلاش میکند رضایت مشتریان را جلب نماید.
2. تراز بنایی؛ ابزاری برای دقت بیشتر
تراز ساختمانی رونیکس با بیشترین دقت و با استفاده از پیشرفتهترین روشهای ساخت تولید شده و سطحی بسیار صاف و یکدست دارد. این محصول گواهینامه استاندارد اروپا (CE) را نیز دریافت کرده است.
روی بدنه این تراز سه حباب نشانگر قرار دارد که وضعیت افقی، عمودی و زاویه ۴۵ درجه را مشخص میکنند. مایع داخل این حبابها از نوع شبتاب است و در محیطهای کمنور یا تاریک به خوبی دیده میشود.
حبابهای تراز با محافظهای محکم و شفاف پوشانده شدهاند که باعث میشود در برابر ضربه و شکستگی مقاومت بالایی داشته باشند. مایع داخل تراز نیز با دقیقترین دستگاههای تنظیم، به دقت کالیبره شده است.
بدنه این تراز دستی با پوشش مخصوص پودری پوشانده شده که از زنگ زدگی و آسیبهای ناشی از رطوبت جلوگیری میکند و دوام ابزار را افزایش میدهد.
تراز ساختمانی رونیکس
برای اطمینان از استحکام و ایمنی یک ساختمان، استفاده از ابزار دقیق و مناسب در مراحل مختلف ساخت بسیار مهم است. یکی از این ابزارهای ضروری، تراز بنایی است.
تراز بنایی رونیکس یک وسیلهی کاربردی و دقیق است که به سازندگان و مهندسان کمک میکند تا سطوح مختلف مانند دیوارها، کفها و قالبها را به صورت کاملاً صاف و همسطح (افقی) یا عمودی تنظیم و کنترل کنند.
این ابزار معمولاً از بدنهای محکم و یک یا چند شیشهی حاوی مایع و یک حباب هوا تشکیل شده است. زمانی که حباب هوا دقیقاً در وسط علامتهای مشخص شده قرار گیرد، نشان میدهد که سطح مورد نظر کاملاً تراز است.
استفاده از تراز بنایی رونیکس باعث میشود کارها با دقت بیشتری انجام شوند، از هدر رفتن مصالح جلوگیری شود و در نهایت، سازهای محکم و باکیفیت ساخته شود.
3. فرز سنگبری؛ پر قدرت در برش
فرز سنگبری رونیکس، از ابزارهای بسیار مهم و لازم در کارهای ساختمانی و برای بریدن گونههای مختلف سنگ به شمار میرود. این دستگاه قدرتمند میتواند حتی در محکمترین سنگها هم به آسانی وارد شده و برشهایی تمیز و دقیق ایجاد کند که برای ساختن پلهها بسیار مناسب است.
بیشتر بخوانید:آموزش مرحله به مرحله ساخت آکواریوم در خانه
فرز سنگبری رونیکس یک دستگاه تخصصی و قدرتمند است که برای برش و شکلدهی به سنگهای طبیعی مانند گرانیت، مرمر و تراورتن طراحی شده است. این دستگاه با دقت و سرعت بالا کار میکند و امکان ایجاد طرحهای پیچیده و خطوط دقیق را روی سنگ فراهم میآورد.
از این دستگاه معمولاً در کارگاههای سنگبری و برای پروژههای ساختمانی، نماکاری، ساخت کابینت آشپزخانه و موارد مشابه استفاده میشود. فرز سنگبری رونیکس به اپراتور این امکان را میدهد تا با کنترل خوب روی فرآیند برش، نتیجهای تمیز و باکیفیت ارائه دهد.
این مدل فرز با توجه به قدرت موتور و طراحی مناسب، برای کارهای سنگین و مداوم مناسب است و میتواند باعث افزایش سرعت کار و کاهش خستگی کاربر شود. استفاده از آن نیازمند رعایت اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات محافظتی مانند عینک و ماسک است.
رونیکس، همراه مطمئن مهندسان عمران و معماری
برای ساخت سازههای مهندسی، استفاده از ابزار دقیق برای محاسبه اعداد بسیار مهم است. رونیکس با سالها فعالیت موفق در بازار ابزار ایران و صادرات به کشورهای بزرگ جهان، امروز در میان برندهای برتر ابزار دنیا جای دارد. ابزارهایی مانند متر مهندسی و تراز بنایی، از لوازم ضروری هر مهندس عمران و سازه به شمار میروند و رونیکس با بهرهگیری از دانش مهندسان خود، توانسته بهترین محصولات را در این زمینه طراحی و تولید کند.
محاسبه دقیق فاصلهها بر پایه استانداردهای سازمان نظام مهندسی، نقش کلیدی در طراحی و ایمنی سازه ایفا میکند. اگر شما نیز مهندس ناظر یا مهندس سازه هستید و در اجرای پروژههای ساختمانی فعالیت دارید، حتماً با اهمیت متر مهندسی و تراز بنایی آشنا میباشید.
اجرای صحیح نقشههای ساختمانی بدون ابزار کارآمد و تخصصی ممکن نیست. پروفیلبر و فرز سنگبری رونیکس از جمله ابزارهای مهمی هستند که در مراحل مختلف اجرای نقشههای ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرند. اگر برای اجرای راهپله ساختمان به ابزار مناسب و حرفهای نیاز دارید، رونیکس آخرین انتخابی است که خواهید داشت.
{“@context”:”https://schema.org”,”@type”:”FAQPage”,”mainEntity”:[{“@type”:”Question”,”name”:”ابعاد استاندارد برای طراحی ارتفاع راهپله چه میزان میتواند باشد؟”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”ارتفاع پلهها، به صورت استاندارد در بیشترین اندازه ۱۸ سانتیمتر است و گاهی در زمان ساخت این عدد تا۲۰ سانتیمتر میتواند افزایش داشته باشد؛ اما ارتفاع پله بیش از 20 سانتی متر، میتواند عبور و مرور را با سختی و دشواری همراه کند.”}}]}
در ادامه، اندازههای استاندارد طول، عرض و ارتفاع پله را بر اساس سایت خشت اول بررسی میکنیم:
عرض پله:
* کمترین عرضی که برای یک پله میتوان در نظر گرفت ۱۱۰ سانتیمتر است. اما در ساختمانهایی که جمعیت آن کمتر از ۵۰ نفر است، این عرض میتواند تا ۹۰ سانتیمتر کاهش یابد.
* برای پلههای فرعی یک ساختمان، کمترین عرض مجاز به این صورت است: اگر پله بین دو نرده باشد ۶۰ سانتیمتر، اگر بین دو دیوار باشد ۸۰ سانتیمتر و اگر بین یک دیوار و یک نرده باشد ۷۰ سانتیمتر.
* در مسیرهای اصلی، پلههای مستقیم باید حداقل ۱۰۰ سانتیمتر عرض داشته باشند. اگر این پلهها دارای پاگرد (محل توقف بین طبقات) باشند، عرض آنها باید حداقل ۱۲۰ سانتیمتر باشد.
* هر پاگرد باید حداقل ۱۱۰ سانتیمتر عرض داشته باشد. اما اگر در محل پاگرد ستون یا برآمدگی دیگری وجود داشته باشد، عرض مفید و قابل استفاده در آن نقطه میتواند تا ۹۰ سانتیمتر باشد.
ارتفاع پله:
در خانهها و ساختمانهای مسکونی، ارتفاع هر پله معمولاً بین ۱۷ تا ۱۹ سانتیمتر است. اما به صورت معمول، این ارتفاع را ۱۸ سانتیمتر در نظر میگیرند. گاهی اوقات در هنگام ساخت، ارتفاع پله به ۲۰ سانتیمتر هم میرسد که این موضوع میتواند رفت و آمد را دشوار کند.
* ارتفاع پله باید طوری تنظیم شود که اگر دو برابر ارتفاع پله را با اندازهی کف پله جمع کنیم، حاصل آن بین ۶۳ تا ۶۴ سانتیمتر باشد.
کف پله:
اندازه مناسب برای کف پله معمولاً بین ۳۰ تا ۳۳ سانتیمتر در نظر گرفته میشود. اگر این اندازه کمتر از حد استاندارد باشد، ممکن است باعث لیز خوردن یا افتادن افراد هنگام بالا و پایین رفتن از پلهها شود.
سوالات متدوال:
برای طراحی یک راهپله راحت و ایمن، ارتفاع پلهها چقدر باید باشد؟
به طور معمول، ارتفاع استاندارد هر پله حدود ۱۸ سانتیمتر است. گاهی در برخی ساختمانها این اندازه تا ۲۰ سانتیمتر نیز افزایش مییابد. اما اگر ارتفاع پله از ۲۰ سانتیمتر بیشتر شود، بالا و پایین رفتن از پلهها سخت و خستهکننده خواهد شد.