آیا با گزش در موسیقی یا موردنت آشنایی دارید؟
برای درک موسیقی، ابتدا باید زبان آن را یاد بگیرید. آشنایی با تئوری موسیقی اولین گامی است که هر هنرجوی موسیقی باید بردارد. در این بخش از وبلاگ مدیر تولز، شما را با یک مفهوم مهم و پرکاربرد به نام گَزِش یا موردنت (mordent) آشنا میکنیم.
برای یادگیری پیشرفته، به بیوگرافی استاد حبیب الله بدیعی مراجعه کنید.
نشانه های موسیقی
در دانش موسیقی، علامتها و نشانهها به دو گروه اصلی تقسیم میشوند: آنهایی که روی خطوط حامل قرار میگیرند و آنهایی که خارج از خطوط حامل نوشته میشوند.
نشانههای روی خطوط حامل خود به دو دسته تقسیم میشوند: نشانههای مربوط به نُتها و نشانههای مربوط به فرم و ساختار قطعه. گزش یا موردنت (mordent) یکی از نشانههایی است که مربوط به نُتها میباشد.
در صورت علاقهمندی، مطلب سینتی سایزر ساز تولید کننده صداهای عجیب را از دست ندهید.
توصیه میکنیم این مطلب تاریخچه ساخت اولین پیانو را حتماً بخوانید.
گزش در موسیقی
در موسیقی، گزش به عنوان یک نت تزئینی به کار میرود. کاربرد آن این است که به سرعت به سمت نت دیگری اشاره کند و بلافاصله به نت اصلی بازگردد.
نواختن نتهای موسیقی به صورت جداگانه و پشت سر هم را گام مینامند. این روش، یکی از روشهای اصلی اجرای یک قطعه موسیقی است. در این حالت، هر نت به تنهایی و به ترتیب شنیده میشود. این شیوه با حالتی که چند نت همزمان و به صورت یک آکورد نواخته میشود، کاملاً متفاوت است.
نحوه قرارگیری گزش
گزش در موسیقی به دو شکل اجرا میشود:
۱. اشارهی سریع به نت بالاتر و بازگشت فوری
۲. اشارهی سریع به نت پایینتر و بازگشت فوری
اگر روی نت اصلی علامت بمل (♭) یا دیز (♯) باشد، یعنی نتی که به صورت گزش اجرا میشود، باید بمل یا دیز شود.
توجه داشته باشید که این نت گزیده شده باید مطابق با علامتهای سرکلید و گام قطعه باشد. اگر آهنگساز بخواهد نتی خارج از گام اصلی به صورت گزش اجرا شود، علامت تغییردهندهی مورد نظرش را روی نشانهی گزش قرار میدهد.
توصیه میکنیم حتماً مقاله روش صحیح مضراب زدن در سه تار را مطالعه کنید.
در گزش به سمت نت پایینتر، عمل برعکس است؛ یعنی به سرعت به نت پایینتر رفته و بلافاصله بازمیگردیم. علامت آن نیز مشابه است، با این تفاوت که یک خط کوچک به آن اضافه میشود. در این حالت اگر بخواهیم به نتی با علامت تغییردهندهی خارج از گام اشاره کنیم، علامت دیز یا بمل را در زیر نشانهی گزش قرار میدهیم.
برای اطلاعات بیشتر، به مقاله آواز یا آهنگ دشتی چیست؟ مراجعه کنید.
برای یادگیری پیشرفته، به آشنایی با مهفوم موسیقی فولکور مراجعه کنید.
همانطور که اشاره شد، گزش یکی از نشانههای موسیقی است و نشانههای مهم دیگری نیز در موسیقی وجود دارند. برای درک بهتر موسیقی، آشنایی کلی با این مفاهیم لازم است.