کوک کردن ویولن یکی از مراحل مهم و ضروری در یادگیری این ساز است. شاید در جلسات اول، معلمتان ساز را برای شما کوک کند، اما این حالت همیشگی نیست و باید بعد از مدتی خودتان این کار را یاد بگیرید. چرا که شما فقط هفته‌ای یک بار معلم خود را می‌بینید و یک نوازندهٔ خوب نمی‌تواند فقط هفته‌ای یک بار سازش را کوک کند. او باید قبل از هر بار تمرین، از صحیح بودن کوک ویولن خود مطمئن شود. به همین خاطر، در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، می‌خواهیم به صورت گام‌به‌گام، روش کوک کردن ویولن را به هنرجویان تازه‌کار آموزش دهیم.
ابزار مورد نیاز برای کوک کردن ویولن
برای کوک کردن ویولن، باید از یک تیونر استفاده کنید. می‌توانید یک تیونر الکترونیکی تهیه کنید یا از نوع کلیپ‌دار آن استفاده نمایید. همچنین این امکان وجود دارد که یک برنامه تیونر روی تلفن همراه خود نصب کنید. هر دو این روش‌ها دقیقاً کار یکسانی انجام می‌دهند و هیچ تفاوتی با هم ندارند.
راه‌های کوک کردن ویولن
برای کوک کردن ویولن، دو راه اصلی وجود دارد:
می‌توانید از گوشی‌های بزرگ روی دستهٔ ساز استفاده کنید یا از پیچ‌های کوچک نزدیک خرک کمک بگیرید. انتخاب هر کدام به وضعیت سازتان بستگی دارد.
پیچ‌های کوچک کنار خرک، راه مطمئن‌تری برای کوک کردن هستند چون تغییر کوچکی در صدای سیم ایجاد می‌کنند.
اما اگر سیم‌ها خیلی از کوک خارج شده‌اند یا بیش از حد شل هستند، بهتر است از گوشی‌های روی دسته استفاده کنید.
نت‌های چهار سیم ویولن
برای شروع کوک کردن ویولن، ابتدا باید بدانیم که هر سیم باید روی کدام نت تنظیم شود. این نت‌ها به ترتیب از زیرترین تا بم‌ترین سیم عبارت‌اند از:
E5 (سیم اول، نازک‌ترین)
A4 (سیم دوم)
D4 (سیم سوم)
G3 (سیم چهارم، ضخیم‌ترین)
فاصله‌ی بین هر کدام از این نت‌ها با نت بعدی، یک فاصله‌ی «پنجم درست» است.
آموزش کوک کردن ویولن
１. تیونر را روشن کنید
تیونر را روشن کن و به صفحه‌اش دقت کن. روی این صفحه می‌بینی که هر سیم چقدر با صدای درست فاصله دارد. برای آزمایش، یک سیم را به صدا درآور تا تیونر نام نتی که بیشترین شباهت را به آن دارد نشان دهد. اگر سیم پایین‌تر از حد لازم صدا دهد، فلش روی تیونر به چپ متمایل می‌شود. اگر هم سیم بالاتر از حد لازم صدا دهد، فلش به سمت راست حرکت می‌کند. وقتی فلش دقیقاً در وسط قرار گرفت و رنگش سبز شد، یعنی سیم کاملاً کوک است.
２. سیم لا را کوک کنید
سیم A، که دومین سیم از سمت راست است، اولین سیمی است که باید کوک کنید. سیم لا را به صدا درآورید و همزمان به صفحه تیونر دقت کنید. اگر گوشیِ کوک را به چپ بچرخانید، صدای سیم بم‌تر می‌شود. اگر آن را به راست بچرخانید، صدا زیرتر خواهد شد. به عنوان مثال، اگر روی صفحه تیونر حرف G♯ یا A♭ را دیدید، باید گوشی را به آرامی به سمت راست بچرخانید تا حرف A نمایش داده شود. اگر هم تیونر نت A♯ یا B♭ را نشان داد، این بار گوشی را به چپ بچرخانید تا دوباره نت A را ببینید.
３. بقیه سیم‌ها را نیز با پیچ‌های تنظیم‌کننده کوک کنید
برای کوک کردن بقیه سیم‌های ویولن، دقیقاً مانند روش کوک کردن سیم لا عمل کنید. باید گوشیِ هر سیم را به آرامی به سمت چپ یا راست بچرخانید تا وقتی که نشانگر روی تیونر در وسط قرار گیرد و نام نت مورد نظر را به طور دقیق نشان دهد.
４. به سراغ گوشی‌های کوک روید
اگر کوک ویولن شما با انجام مراحل قبلی درست شده باشد، لازم نیست این مرحله را انجام دهید. اما اگر سیم‌ها آن قدر از حالت اصلی خود خارج شده‌اند که تیونر حتی نزدیک‌ترین نت را هم نشان نمی‌دهد، باید از گوشی‌های کوک استفاده کنید.
برای این کار، اول ویولن را روی پایتان بگذارید. سپس گوشی را خیلی آرام و فقط به اندازه یک چهارم دور بچرخانید. یادتان باشد که حتی یک حرکت کوچک این گوشی‌ها، تغییر زیادی در صدای سیم ایجاد می‌کند. همچنین مراقب باشید که اگر سیم‌ها را بیش از حد بکشید، ممکن است پاره شوند. پس در این کار خیلی دقت کنید.
همزمان که گوشی را می‌چرخانید، با انگشت روی سیم بنوازید تا ببینید آیا صدا به آنچه می‌خواهید نزدیک شده یا نه. وقتی که نت شما به هدفش نزدیک شد، می‌توانید برای کوک دقیق‌تر، از پیچ‌های ریزتر استفاده کنید.
５. بررسی نهایی
بعد از انجام چهار مرحله‌ی قبل، دوباره با کمک تیونر، صدای همه‌ی سیم‌های ویولن را بررسی کنید. به نرمی روی هر سیم آرشه بکشید و با نگاه به تیونر، از درستی کوک آن مطمئن شوید. اگر عقربه‌ی تیونر برای تمام سیم‌ها در وسط قرار گرفت و رنگ آن سبز شد، به شما تبریک می‌گوییم! چون حالا توانسته‌ید ویولن را به درستی کوک کنید.