اکبر گلپایگانی که به نام گلپا معروف است، از کسانی است که نقش بزرگی در شناساندن آواز و موسیقی ایرانی به مردم جهان داشته است. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، بیشتر با این هنرمند نامآشنا آشنا میشویم. تا پایان این مطلب با ما همراه بمانید.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه گام در موسیقی چگونه نامگذاری می گردد ؟.
اکبر گلپایگانی ملقب به گلپا
اکبر گلپایگانی که با نام هنری گلپا شناخته میشود، از خوانندگان سرشناس موسیقی سنتی ایران است. او در بهمنماه سال ۱۳۱۲ در تهران متولد شد. کار هنری خود را از دوران کودکی و در سال ۱۳۱۸ با قرائت قرآن کریم آغاز کرد.
پدرش نخستین آشنایی او با مبانی موسیقی را فراهم کرد. سپس، آشنایی با «حسن یکرنگی» که فردی خوشقلب و خوشصدا بود، نقطهعطفی در زندگی او شد. یکرنگی که به ردیفها و گوشههای موسیقی ایرانی تسلط داشت، گلپایگانی جوان را بسیار تشویق و راهنمایی کرد.
گلپا از شانزدهسالگی به شکل جدیتر و زیر نظر استادان موسیقی آن زمان فعالیت خود را ادامه داد و به تدریج به یک خوانندهی تماموقت و حرفهای تبدیل شد. از میان آثار فراوان او، تصنیف «اشک من» بسیار مشهور است که در سبک سنتی و با حالوهوایی اندوهناک اجرا شده است.
اطلاعات جامعتری در مورد این موضوع را در مجید انتظامی آهنگساز فیلم های به یاد ماندنی پیدا کنید.
مقاله گام در موسیقی چیست؟ حاوی اطلاعات جامعی است.
شروع جدی موسیقی
در سال ۱۳۲۰، او به شکل جدی و منظم، آموزش موسیقی و دستگاههای آن را نزد پدرش شروع کرد. اکبر گلپایگانی در سال ۱۳۲۶ برای نخستین بار در یک گروه کر ارکستر شرکت کرد و در سال ۱۳۲۷ نیز به انجمن موسیقی مدرسه نظام پیوست.
اولین اجرای رسمی آواز اکبر گلپایگانی، در سال ۱۳۲۸ و هنگامی که ۱۶ سال داشت، در یک جمع خصوصی در خانه استاد مرتضی خان محجوبی انجام شد. این اجرا در مایه ابوعطا و با همراهی استادان بزرگی مانند مرتضی خان محجوبی، بانو قمرالملوک وزیری، سعادتمند قمی، علی تجویدی و حسین تهرانی بود. از این سال به بعد، او به تدریج با استادان برجسته موسیقی آشنا شد و آموزش خود را زیر نظر آنان آغاز کرد.
گلپا در کنار ادامه تحصیل، از موسیقی دور نبود تا اینکه در پانزده سالگی با حسین خواجهامیری (ایرج) در مدرسه نظام همکلاس شد. این آشنایی، باعث گره خوردن سرنوشت دو چهره ماندگار موسیقی ایرانی به یکدیگر گردید.
گلپا از آموزش استادانی مانند حاج آقا محمد ایرانی، ادیب خوانساری و صفحات طاهر زاده بهره میبرد، اما هرگز تلاشی نمیکند که از آنان تقلید کند.
پیشروان معرفی آواز و موسیقی ایرانی در سطح جهان
گلپا در سال ۱۹۵۶ میلادی (مقارن با سالهای ۱۳۳۴-۱۳۳۵ خورشیدی) به همراه دو استاد بزرگ موسیقی ایران، علی اصغر بهاری (نوازنده چیرهدست کمانچه) و نورعلی برومند (استاد ردیف و نوازنده تار)، در سازمان جهانی یونسکو برنامهای اجرا کرد. در این برنامه، آنها دو تصنیف اجرا نمودند: یکی در دستگاه سهگاه و دیگری در مایه اصفهان که اشعار آنها از سعدی و حافظ انتخاب شده بود. این اقدام را میتوان گامی مهم در شناساندن آواز و موسیقی اصیل ایرانی به دنیا دانست. به همین دلیل، گلپایگانی، برومند و بهاری را از نخستین افرادی میدانند که در معرفی موسیقی ایرانی به جهان پیشگام بودند.