مراحل کوک کردن سنتور

در نوشته پیشین، روش تنظیم سنتور در دستگاه‌های گوناگون را بر اساس نت‌ها مرور کردیم.
در این بخش از وبلاگ مدیر تولز، قصد داریم گام‌های کوک کردن سنتور را به ترتیب و به صورت مرحله‌ای به شما بیاموزیم.
لطفاً تا پایان این آموزش با ما همراه بمانید.

مراحل کوک کردن سنتور

برای تنظیم ساز سنتور، به یک کوک‌کننده نیاز دارید. این کوک‌کننده می‌تواند یک دستگاه جداگانه باشد یا یک برنامه روی تلفن همراه شما. همچنین یک آچار مخصوص برای چرخاندن گوشی‌های ساز لازم است که معمولاً هنگام خرید سنتور، آن را نیز دریافت می‌کنید.

نحوه استفاده از آچار کوک و تیونر

تیونر وسیله‌ای است که به شما کمک می‌کند سیم‌های ساز خود را دقیق کوک کنید. این دستگاه فرکانس هر سیم را اندازه می‌گیرد و نشان می‌دهد که آیا نت آن سیم درست است یا خیر. شما می‌توانید از یک تیونر فیزیکی یا نرم‌افزار مخصوص روی تلفن همراه استفاده کنید. پس از روشن کردن تیونر، باید فرکانس مورد نظر خود را انتخاب کنید. معمولاً فرکانس استاندارد برای کوک، ۴۴۰ هرتز است و بیشتر تیونرها به طور پیش‌فرض روی این عدد تنظیم هستند. البته بعضی از نوازندگان ترجیح می‌دهند ساز را با فرکانس‌های کمی بالاتر یا پایین‌تر کوک کنند.

آچار کوک یک ابزار فلزی مخصوص برای تنظیم سنتور است. در یک سر این آچار، حفره‌ای وجود دارد که دقیقاً روی گوشی‌های سنتور قرار می‌گیرد. باید آچار را طوری روی گوشی بگذارید که کاملاً در جای خود قرار گیرد تا بتوانید به راحتی و با چرخاندن آچار، گوشی را بچرخانید و سیم را کوک کنید.

شروع کوک کردن ساز در خرک اول

تیونر را روشن کنید و آن را کنار ساز خود بگذارید.
آچار کوک را روی گوشی‌های مربوط به سیم‌های سفیدِ خرک اول بگذارید که در یک ردیف هستند. از پایین‌ترین گوشی شروع کنید.
با پشت مضراب به سیمی که آچار کوک روی گوشی آن است ضربه بزنید تا صدای سیم توسط تیونر شناسایی شود.
به نشانه روی تیونر دقت کنید. اگر نت‌های پایین‌تر از می (مثل ر یا دو) نشان داده شد، باید گوشی را به آرامی در جهتی بچرخانید که سیم سفت‌تر شود تا به نت می کرن برسد. اگر نت‌های بالاتر از می کرن (مثل فا یا سل) نشان داده شد، گوشی را در جهت شل شدن سیم بچرخانید.
نشانه نت می در تیونر معمولاً حرف E است. اما نت‌های کرن روی تیونر نمایش داده نمی‌شوند. برای تنظیم نت می کرن، ابتدا سیم را روی می بمل (Eb) تنظیم کنید، سپس آن را کمی بیشتر سفت کنید تا به حدود ۵۰+ روی می بمل برسد که همان می کرن است.
هر چهار سیم سفیدِ خرک اول را که در یک ردیف هستند، به همین ترتیب روی نت می کرن کوک کنید.
سیم‌های زرد خرک اول را نیز مانند سیم‌های سفید روی نت می کرن کوک کنید، با این تفاوت که باید یک اکتاو بم‌تر کوک شوند. برای نشان دادن اکتاو، معمولاً یک عدد کنار نت نوشته می‌شود: برای سیم سفید عدد ۴ و برای سیم زرد عدد ۳ که نشان‌دهنده یک اکتاو بم‌تر بودن است.

کوک کردن سیم های پشت خرک

سیم‌های سفیدرنگی که پشت خرک قرار دارند، با جابجا کردن خود خرک کوک می‌شوند. خرک را به نرمی و به چپ یا راست حرکت دهید تا صدای این سیم‌ها درست شود. این حرکت باید خیلی آرام باشد، چون حتی تغییر کوچکی در جای خرک، روی کوک سیم‌های پشت آن اثر می‌گذارد.
معمولاً اگر صدای سیم پشت خرک با صدای سیم سفید مطابقت نداشته باشد، لازم است خرک را جابجا کنید. به طور مثال، برای کوک شور، معمولاً خرک چهارم را کمی به سمت راست حرکت می‌دهند.
پس از یک بار تنظیم، معمولاً دیگر نیازی به تکرار این کار نیست، مگر اینکه بخواهید ساز را برای دستگاه یا آواز دیگری کوک کنید.
برای بقیه خرک‌ها و سیم‌ها نیز همین روش را انجام دهید تا ساز در دستگاه مورد نظر شما کوک شود.

نکات مهم هنگام کوک سنتور
آچار کوک را آرام بچرخانید تا سیم‌ها بیش از حد سفت نشوند؛ زیرا ممکن است پاره شوند.
هنگام کوک کردن، دست و صورت خود را نزدیک سیم‌ها نگیرید تا در صورت پاره شدن سیم، آسیبی نبینید.
اگر سیم‌های ساز کهنه هستند، قبل از کوک کردن آن‌ها را عوض کنید.
ساز را در جای خیلی سرد یا خیلی گرم قرار ندهید، چون این کار باعث می‌شود ساز از کوک خارج شود.