تا حالا اسم سهتار مشقی را شنیدهاید؟ برای اینکه بهتر با این موضوع آشنا شویم، ابتدا خوب است انواع سهتار را بشناسیم. در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، شما را با گونههای مختلف سهتار و همچنین سهتار مشقی آشنا میکنیم.
ساز سه تار
سهتار یکی از سازهای سنتی ایران است که با زخمه زدن به سیمهایش نواخته میشود. نوازنده معمولاً با ناخن انگشت سبابه دست راست روی سیمها ضربه میزند. این ساز چهار سیم فلزی دارد که از ابتدا تا انتهای ساز به موازات دسته کشیده شدهاند.
اگر سوالاتی دارید، مقاله مصاحبه آموزشگاه الهام با ماهر پورعبیات، مدرس گیتار به شما کمک خواهد کرد.
روی دستهی سهتار، ۲۸ پردهی متحرک وجود دارد که معمولاً از جنس روده یا ابریشم ساخته میشوند. صدای سهتار لطیف، کمی تودماغی و حزنآمیز است. محدودهی صدای آن از نت دو بم تا لا بمل زیر است که تقریباً معادل سه اکتاو میباشد.
در گذشته، سهتار با سازهایی مانند دوتار و تنبور شباهت بیشتری داشت، اما امروزه از نظر ساختار و صدا به تار نزدیکتر است. اگرچه سهتار در اجرای موسیقی دستگاهی ایران بسیار پرکاربرد است، ولی عمدتاً به عنوان ساز تکنواز به کار میرود. هر دستگاه موسیقی ایرانی، کوک خاص خود را برای سهتار میطلبد، با این حال فاصلهی چهارم یا پنجم نزولی بین سیم اول و دوم در بیشتر کوکها ثابت باقی میماند.
برای اطلاعات بیشتر، به مقاله ساز درام کیت چیست ؟ مراجعه کنید.
انواع ساز سه تار
این ساز از نظر چگونگی ساخت و کیفیت آن، به سه گروه اصلی بخشبندی میشود:
سهتار مشقی، سهتار معمولی و سهتار حرفهای.
در این مقاله آشنایی با ساز فلوت آلتو اطلاعات مفیدی آمده است.
توصیه میکنیم این مطلب نحوه نگهداری صحیح از پیانو را حتماً بخوانید.
سه تار مشقی چیست؟
به ساز چوبیای گفته میشود که از نظر ظاهری بسیار شبیه به یک سهتار واقعی است. به طور کلی، سازها را از نظر کیفیت و نوع صدایی که تولید میکنند به سه گروه تقسیم میکنند: سازهای مبتدی، نیمهحرفهای و حرفهای.
توصیه میکنیم این مطلب ابداعگر سنفونی و چهارنوازی برای سازهای زهی کیست؟ را حتماً بخوانید.
به سازهای مبتدی، ساز مشقی یا تمرینی هم میگویند.
این سازها با توجه به سطحی که دارند، از نظر کیفیت ساخت، صدادهی و قیمت با یکدیگر تفاوت دارند.
سهتار مشقی یا تمرینی، کیفیت صدای متوسطی دارد و قیمت بالایی ندارد. همانطور که از نامش مشخص است، از این سهتار برای تمرین در مراحل اولیه یادگیری استفاده میشود.
سهتار ساز حساس و ظریفی است و بخشهای آن ممکن است به راحتی آسیب ببینند.
وقتی یک هنرجو تازه کار خود را با سهتار آغاز میکند، هنوز با این ساز به طور کامل آشنا نیست، روش مراقبت از آن را نمیداند و حتی ممکن است در جابهجایی یا در برابر خطرهای محیطی با مشکل روبرو شود. به همین دلیل، سهتار مشقی در مراحل ابتدایی بهترین انتخاب برای اوست.
مقاله نت c در موسیقی چیست؟ حاوی اطلاعات جامعی است.
اگر هنرجویی بخواهد به صورت جدی نواختن را دنبال کند، نیاز به تمرین پیوسته و روزانه دارد و بهتر است این تمرین را با یک سهتار مشقی انجام دهد.
سهتار مشقی تفاوتهای بسیاری با ساز حرفهای دارد که از جمله این تفاوتها میتوان به جنس چوب، سن ساز و کیفیت صدای آن اشاره کرد.
نکات مثبت و منفی سازهای مشقی
اما چند نکته مهم درباره سازهای مبتدی وجود دارد که خوب است از آنها آگاه باشید.
به طور مثال، سهتارهای مشقی با وجود قیمت مناسبتری که دارند، معمولاً کیفیت ساخت پایینتری نسبت به مدلهای دیگر دارند.
به همین خاطر، بسیاری از سهتارهای مشقی ممکن است صدای کاملاً دقیق و سالمی نداشته باشند و از مواد اولیه و قطعاتی با کیفیت متوسط در ساخت آنها استفاده شده باشد.
این موضوع گاهی برای هنرجویان تازهکار چالشهایی ایجاد میکند، چون ممکن است مدام مجبور باشند وقت و انرژی خود را برای کوک کردن ساز یا تعمیر قطعات آن بگذارند و هزینه اضافی نیز متحمل شوند.
بنابراین بهتر است هنرجویان مبتدی برای خرید اولین ساز خود، از راهنمایی استاد یا نوازندگان با تجربه سهتار کمک بگیرند تا با انتخاب سازی مناسب و اقتصادی، انگیزه و لذت بیشتری از یادگیری این ساز به دست آورند.
معایب سه تار مشقی
برخی از سهتارهای تمرینی، سازهایی با کیفیت پایین و قیمت کم هستند و به احتمال زیاد فقط به خاطر هزینه ناچیزشان مورد خرید و فروش قرار میگیرند.
همانطور که قبلاً گفتیم، نواختن چنین سازهایی میتواند به تکنیک و شیوه یادگیری هنرجو آسیب بزند، زیرا سازهای تمرینی بیکیفیت، اشتیاق و علاقه هنرجو را کمرنگ کرده و او را نسبت به ساز بیمیل میکنند.
اگر نوازنده نتواند با این ساز صدای مورد نظر خود را تولید کند، دلسرد شده و در نهایت ممکن است نواختن را کنار بگذارد.
ساخت سه تار مشقی
ساز سهتارهای تمرینی یا مشقی، امروزه در بسیاری از کارگاهها به شکل انبوه و توسط افراد کمتجربه یا غیرمتخصص ساخته میشوند. در فرآیند ساخت این سازها، دقت فنی و تخصص لازم به کار گرفته نمیشود.
از سوی دیگر، بسیاری از سازندگان حرفهای و باتجربه، از ساختن سهتار مشقی خودداری میکنند؛ زیرا بر این باورند که این کار در واقع باعث هدر رفتن زمان و انرژی آنها میشود.