در عرصه موسیقی ایران، اگرچه حضور مردان پررنگتر به نظر میرسد، اما زنان هنرمند این سرزمین نیز دستاوردهای درخشان و قابل توجهی داشتهاند. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، میخواهیم شما را بیشتر با لیلی افشار، یکی از این بانوان سرشناس و توانای ایرانی آشنا کنیم.
بیوگرافی لیلی افشار
لیلی افشار در هجدهم اسفندماه سال ۱۳۳۸ در تهران به دنیا آمد. او اصالتاً آذری است. لیلی افشار نخستین بانوی نوازندهای در سراسر جهان است که در رشته گیتار کلاسیک موفق به دریافت مدرک دکترا شده است.
علاقه او به گیتار در ده سالگی و هنگام دیدن یکی از نزدیکانش که این ساز را مینواخت، شکل گرفت و از همان زمان یادگیری آن را شروع کرد.
اولین استاد او داریوش افراسیابی بود. مادربزرگش تار مینواخت و پدرش نیز که با نواختن ویولن و پیانو آشنایی داشت، از مشوقان اصلی او بود. لیلی افشار از همان سنین کودکی در کلیسای آلمانیها و همچنین در کاخ جوانان به اجرای کنسرت پرداخت.
ادامه مسیر هنری
پس از پایان دبیرستان، در سال ۱۳۵۵ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته موسیقی با تمرکز بر ساز گیتار به یادگیری پرداخت.
او مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود در نوازندگی گیتار را به ترتیب در سالهای ۱۹۸۱ و ۱۹۸۳ از کنسرواتوار موسیقی بوستن و نیوانگلند دریافت کرد و نخستین زن در جهان است که موفق به کسب مدرک دکترای نوازندگی گیتار از دانشگاه ایالتی فلوریدا در سال ۱۹۸۹ شده است.
وی همچنین دورههایی را در مرکز هنرهای تجسمی بنف در کانادا و فستیوال موسیقی اسپن در آمریکا گذرانده است و دیپلم افتخار آکادمی موسیقی کیجیانا در شهر سینای ایتالیا را سه بار دریافت کرده است.
به مدت پنج سال نیز در فستیوال موسیقی اسپن به آموزش گیتار مشغول بود.
در سال ۱۹۸۶، او یکی از دوازده گیتاریست بینالمللی انتخابشده برای اجرا در حضور آندرس سگوویا، گیتاریست نامدار اسپانیایی، در کلاسهای پیشرفته او در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بود. در آن زمان سگوویا پیشبینی کرد که:
«او روزی نوازنده ی معروفی خواهد شد».
موفقیت های افشار در اجرا
علاقهی زیاد او به موسیقی امروزی باعث شد تا از اولین کسانی باشد که قطعات جدید آهنگسازان معاصر را اجرا کند. آهنگسازانی مانند رضا والی، گری آیستر، جان شنایدر، گرارد دروژد، لوریس چوبانیان، آرن ملتاس، کامران اینجه، باربارا کولب، کارلو دومنیکونی، مرلین زیفرین، دیوید کچلی، ریکاردو مویانو، سالوادور بروتونس و ولادیسلاو اوسپنسکی.
او کنسرتهای زیادی در کشورهای مختلف جهان از جمله آمریکا، انگلیس، ایرلند، کانادا، فرانسه، ایران، اردن، دانمارک، ایتالیا، آفریقا، نیوزیلند، استرالیا و آمریکای جنوبی برگزار کرده است. همچنین در مکانهای معتبری مانند تالار ویگمور لندن، مرکز هنرهای اجرایی کندی، جشنواره موسیقی گرند تیتان، جشنواره موسیقی اسپن، مدرسه هنرهای تجسمی بنف، سالن کرتو در پاریس، جشنواره موسیقی مانتون در جنوب فرانسه و آکادمی آمریکایی در رم به اجرای برنامه پرداخته است.
اجرای عالی و بی نقض
روزنامه واشینگتن پست در گزارش خود، اجرای لیلی افشار را «عالی و بیعیب و نقص» خوانده است. او موفق شده است جایزه معتبر آرویل ایچ. گیبسن را به عنوان برترین نوازنده گیتار کلاسیک زن دریافت کند.
جوایز و افتخارات
این هنرمند افتخارات فراوانی در عرصه نوازندگی گیتار کسب کرده است. او سه سال پیاپی عنوان نوازنده برتر گیتار را به دست آورده است. همچنین جایزه معتبر الیور اچ گیبسون در سال ۲۰۰۰ به عنوان بهترین نوازنده زن گیتار کلاسیک به وی اهدا شد.
وی جایزهای از آکادمی ملی هنر و علوم آمریکا نیز دریافت کرده است. در سال ۲۰۰۰، ضمن دریافت یک جایزه دیگر، مسئولیت آموزش و مدیریت فعالیتهای بخش گیتار در دانشگاه ممفیس را بر عهده گرفت.
از دیگر موفقیتهای او میتوان به دریافت جایزه هنری ایالت تنسی، کسب جایزه ملی هنر و برنده شدن در رقابت انجمن گیتار آمریکا اشاره کرد. وی برنده جایزه اصلی جشنواره موسیقی اسپن نیز شده است.
این نوازنده در رقابتهای ملی آموزشدهندگان موسیقی و همچنین آموزشدهندگان سازهای زهی، هر دو را به مقام اول رسانده است. او یکی از دوازده گیتاریست منتخب جهان بود که این فرصت را یافت تا در کلاس استاد بزرگ، آندرس سگویا، در دانشکده کالیفرنیای شمالی بنوازد.