یکی از پرسشهای رایج برای کسانی که میخواهد نواختن یک ساز را شروع کنند، این است که یادگیری آن چقدر طول میکشد.
زمان لازم برای یادگیری یک ساز به عوامل زیادی بستگی دارد؛ مانند استعداد فردی، مقدار زمانی که برای تمرین میگذارید، روش آموزش و موارد دیگر.
با این حال، اگر بخواهیم یک پاسخ کلی و تقریبی به این پرسش بدهیم، میتوان از تجربههای پیشین نتایج مفیدی به دست آورد.
در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، میتوانید درباره مدت زمان یادگیری سازهای مختلف بیشتر بخوانید.
مدت زمان یادگیری انواع سازهای زهی
سازهای زهی یا کوردوفون، سازهایی هستند که صدای آنها از لرزش سیم به وجود میآید.
این لرزش میتواند با زخمهزدن یا استفاده از مضراب ایجاد شود (مثل تار و سنتور) یا با کشیدن آرشه روی سیمها (مثل ویولن و کمانچه).
از جمله این سازها میتوان به این موارد اشاره کرد: تار، سهتار، سنتور، عود، قانون، قیچک، رباب، کمانچه، دوتار، تنبور، قوپوز، باغلاما، ویولن، ویولنسل، گیتار، گیتار الکتریک و چنگ.
کسی که تصمیم میگیرد یک ساز زهی را بیاموزد و بنوازد، باید صبر و اراده زیادی داشته باشد.
یادگیری سازهای زهی معمولاً زمانبر است و به تمرین مستمر و پشتکار نیاز دارد. همچنین هماهنگی و چابکی انگشتان دست در نواختن آنها اهمیت زیادی دارد. به طور معمول، اگر فردی به شکل منظم و روزانه تمرین کند، حداقل بین ۱۰ تا ۲۴ ماه طول میکشد تا دوره مقدماتی را با موفقیت به پایان برساند.
(این زمان تقریبی است و برای کودکان خردسال که ممکن است کمتر تمرین کنند، احتمالاً مدت یادگیری بیشتر طول بکشد.)

مدت زمان یادگیری سازهای بادی یا آیروفونها
سازهای بادی یا سازهای هواصدا، سازهایی هستند که صدای آنها از لرزش هوا درون ساز به وجود میآید.
این سازها تنوع زیادی دارند و معمولاً آنها را در دو گروه کوچک و بزرگ دستهبندی میکنند.
سازهای بادی کوچک، اندازهی کمتری نسبت به انواع دیگر دارند و جابهجایی آنها آسانتر است؛ مانند فلوت، کلارینت، نی و سازهای محلی مثل نی انبان، کرنا، سرنا، بالابان، دودوک، گارمون و غیره.
سازهایی که در گروه بزرگ قرار میگیرند، ابعاد بزرگتری دارند و حملشان سختتر است؛ مانند باسون، ساکسیفون، هورن، ترومبون، ترومپت و مانند اینها.
یادگیری این سازها معمولاً پیشرفت نسبتاً سریعی دارد و به طور معمول بین ۱۲ تا ۲۴ ماه زمان نیاز است تا دورهی مقدماتی آن به پایان برسد.
(توجه کنید که این زمان تقریبی است و برای کودکان خردسال، با توجه به میزان تمرین کمتر، ممکن است زمان بیشتری برای یادگیری لازم باشد.)
مدت زمان یادگیری انواع سازهای کوبهای
سازهای کوبهای یا ممبرافونها، سازهایی هستند که با ضربه زدن به آنها توسط دست یا چوب، صدا تولید میشود.
از سازهای کوبهای ایرانی میتوان به تمبک، دف، دهل، دمام، نقاره و مانند اینها اشاره کرد. سازهای کوبهای غربی نیز شامل درامز، تومبا، تمپو، هنگ درام، کاخن و موارد مشابه میشوند.
یادگیری سازهای کوبهای در مقایسه با بسیاری از سازهای دیگر سادهتر است. اگر نوازنده درک خوبی از ریتم داشته باشد، معمولاً پس از زمانی کوتاه، حدود یک سال، پیشرفت چشمگیری خواهد داشت.
(توجه کنید که این زمان تقریبی است و برای کودکان خردسال، با توجه به میزان تمرین کمتر، ممکن است زمان بیشتری برای یادگیری نیاز باشد.)
مدت زمان یادگیری خودصداها یا ایدیوفونها
خودصداها نوعی از سازها هستند که به خودی خود میتوانند صدا تولید کنند. جنس آنها معمولاً سفت، محکم و انعطافناپذیر است، اما به راحتی میلرزند و صدا ایجاد میکنند.
از جمله خودصداهای رایج در ایران میتوان به چاک، کرب، سنج، قارقارک و مانند اینها اشاره کرد.
یادگیری نواختن این سازها بسیار آسان است و معمولاً با یک دوره آموزش کوتاه، هر کسی میتواند نوازندگی آن را یاد بگیرد.
مدت زمان یادگیری سازهای کلاویهای
سازهایی مثل ارگ، پیانو، آکاردئون و ملودیکا معمولاً یادگیری نسبتاً آسانی در ابتدا دارند. کسی که تازه شروع میکند، بعد از مدت کوتاهی میتواند آهنگهای ساده و بدون پیچیدگی را اجرا کند. البته واضح است که برای رسیدن به سطح حرفهای و تبدیل شدن به یک نوازندهی ماهر، راه درازی پیش رو خواهد بود و به تمرین و زمان زیادی نیاز است.