استاد بهزاد رنجبران، آهنگساز ایرانیتبار ساکن آمریکا، از چهرههای شناختهشده در عرصه موسیقی است. یکی از کارهای ویژه و ماندگار ایشان، قطعهای به نام «سهگانه پارسی» است که الهامگرفته از روایتهای کهن شاهنامه فردوسی خلق شده است. در ادامه این نوشته، در وبلاگ مدیر تولز، با زندگینامه این هنرمند بزرگ بیشتر آشنا میشویم.
بیوگرافی استاد بهزاد رنجبران
بهزاد رنجبران، آهنگساز ایرانی که اکنون در آمریکا زندگی میکند، در سال ۱۹۵۵ در تهران به دنیا آمد. او از ۹ سالگی در هنرستان موسیقی تهران شروع به تحصیل کرد. پس از گرفتن دیپلم ویولن از هنرستان عالی موسیقی (کنسرواتوار تهران) در سال ۱۳۵۳، به آمریکا رفت و در دانشگاه ایندیانا پذیرفته شد.
رنجبران مدرک دکترای موسیقی خود را از دانشکده مشهور موسیقی جولیارد در نیویورک دریافت کرد.
برخی از ارکسترهای سرشناس آمریکا مانند ارکستر سمفونیک ویرجینیا، ارکستر سمفونیک لانگبیچ و ارکستر سمفونیک سیاتل، آثار او را اجرا کردهاند. از میان این آثار، اجرای قطعه «آوازهای ابدیت» با استفاده از اشعار خیام و با خوانندگی رنه فلمینگ بسیار قابل توجه است.
داستانهای شاهنامه بهزاد رنجبران
در سال ۲۰۰۴ مجموعهای از آثار او که با الهام از داستانهای شاهنامه ساخته شده با ارکستر سمفونیک لندن ضبط و به نام سه گانه ایرانی (پرشین تریولوژی) در خارج از ایران منتشر شده است.شورای هنر نیوجرسی او را «هنرمند برجسته» معرفی کرد و برای ساخت یک کنسرتو ویولن جایزۀ انجمن آهنگسازان، نویسندگان و ناشران امریکا را نیز بهخود اختصاص داد.
این کنسرتو با تکنوازی جوشا بل و با همراهی ارکستر فیلارمونیک سلطنتی لیورپول اجرا شده است از آثار اوست.
کنسرتو برای ویولنسل و ارکستر، بالۀ خون سیاوش، هفتخوان برای ارکستر، سیمرغ برای ارکستر، رقص زندگی برای ویولن و کنترباس، و سمفونی شمارۀ یک، شش کاپریس برای دو ویولن.
بیوگرافی استاد بهزاد رنجبران
آلبوم سه گانه پارسی بهزاد رنجبران
سه گانه پارسی (Trilogy Persian) اثری ارکسترال برگرفته از شاهنامه فردوسی و حاصل تلاش ۱۱ ساله بهزاد رنجبران آهنگساز ایرانی مقیم آمریکا است که در نهایت توسط ارکستر سمفونیک لندن و به رهبری جوآن فاله تا اجرا و ضبط شده است.
ویرایش جدید سه گانه پارسی در سال ۲۰۰۸ درکانادا به روی صحنه رفت.
درایران سه گانه پارسی در تاریخ ۷ تیر ۱۳۸۴ توسط انتشارات هرمس به مدت زمان ۷۸ دقیقه و ۲۱ ثانیه منتشر شده است .
در تمامی قسمتهای این اثر عنصر اصلی پیش برندهی موسیقی تضادی است میان «آرامش/ناآرامی» از یک سو، و «جدیت/شوخی» از سوی دیگر.
در این میان هنر آهنگساز این است که بیشتر اوقات برای عبور از جدیت به شوخی، یکی از دستمایههایی را که قبلا در دوگانه «آرامش/ناآرامی» مورد استفاده قرار گرفته بود به کار میگیرد و برای این قسمت طرح مستقل و جدیدی مطرح نمیسازد.
این امر باعث میشود که یک نواختی تِماتیک اثر که به وسیله دوگانهی متضاد «آرامش/ناآرامی» ساخته شده با تغییرات ناگهانی فضا برای ایجاد ضلع سوم مثلث تضادها مواجه نشود. طنز گاه حتی کمتر از این به صورت یک پاساژ کروماتیک حضور دارد.
از سوی دیگر بیشتر اوقات مثلث تضادها بافت قطعه را نیز تحت تاثیر قرار میدهند، به گونهای که قطعه چه به لحاظ افقی و چه به لحاظ ارتباط عمودی تحت تاثیر چگونگی توالی مثلث تضادهاست.
به همین علت است که گاهی به خصوص در زمانی که قطعه بافتی پلی فونیک یا «هموفونیک» پیدا میکند، شاهد آن هستیم که ملودیهای مربوط به یکی از اضلاع مثلث تضادها به عنوان بستر برای ارایه یکی دیگر از بخشها مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیهای سه گانه پارسی
سه گانه پارسی را از نظر ویژگیهای «سبک شناختی» و «آکورد شناسی» خاص مورد استفاده باید نزدیک به جریان موسیقی رومانتیک و نیورومانتیک دانست، چیزی که در میان آهنگسازان ایرانی معاصر به ویژه آنها که با جریانات موسیقی روز دنیا آشنایی دارند کمتر مشاهده میشود.
با وجود اینکه آثار ارایه شده ویژگی بخصوصی از نظر «آکورد شناسی» یا آفرینش فضاهای صوتی جدید ندارد، شاید تنها سنتز مداوم میان تضادهای سه گانه موجود در این اثر را بتوان به عنوان پدیدهای ویژهی بهزاد رنجبران مطرح کرد که اثر او را از دیگر آهنگسازان متمایز میسازد.
بهزاد رنجبران هم اکنون در انستیتو کورتیس فیلادلفیا و مدرسه موسیقی جولیارد به تدریس اهنکسازی فعالیت دارد.