همانطور که میدانید، در نتنویسی موسیقی، هر نتی مدت زمان مشخصی دارد که به آن دیرند یا ارزش زمانی نت میگویند. آشنایی با کشش نتها باعث میشود قطعات را دقیقتر و زیباتر بنوازید. به همین دلیل، در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، به موضوع دیرند پرداختهایم. تا پایان این مطلب با ما همراه بمانید.
دیرند یا کشش زمانی
دیرند یک اصطلاح فارسی در موسیقی است که به مدت زمان کشش یک نت اشاره دارد. یعنی هر نت موسیقی، مقداری زمان میبرد که به آن دیرند میگویند.
برای نمونه، وقتی آرشهی ویولن برای مدت بیشتری روی سیمهای ساز کشیده شود، صدای تولید شده طولانیتر خواهد بود. برعکس، اگر آرشه را برای مدت کوتاهی روی سیم بکشیم، صدای کوتاهتری به گوش میرسد.
ارزش زمانی نت ها
هر صدای موسیقی، یک نت نام دارد. اما طول زمانی که آن صدا شنیده میشود، کشش نت نامیده میشود. پس کشش نتها به مدت زمانی که یک نت به گوش میرسد بستگی دارد.
در علم موسیقی، برای مشخص کردن طول هر نت، از مفهومی به نام «ارزش زمانی» یا «دیرند» استفاده میکنیم.
مثلاً اگر یکی از کلیدهای یک ارگ را به مدت دو ثانیه پایین نگه دارید، کشش آن نت، دو ثانیه خواهد بود و اگر آن را فقط یک ثانیه نگه دارید، کشش نت، یک ثانیه میشود.
کشش در انواع نت ها
در موسیقی، هر نت از نظر مدت زمان کشش، انواع مختلفی دارد. به عبارت دیگر، هر نت به اندازه مشخصی کشیده میشود و این کششها با نامهای مشخصی شناخته میشوند.
زمان کشش نت گرد:
نت گرد بلندترین و کشیدهترین نت در موسیقی است و از آن به عنوان معیار اصلی برای اندازهگیری مدت زمان نتهای دیگر استفاده میشود. یعنی طول تمام نتهای دیگر بر اساس نسبت آن با نت گرد محاسبه میگردد. ارزش زمانی نت گرد برابر با چهار ضربه است.
زمان کشش نت سیاه :
یک نت سیاه، از نظر زمانی معادل یک چهارمِ ارزش یک نت گرد است. به همین دلیل، به آن نت «یک ضربی» هم میگویند. به بیان دیگر، اگر ارزش زمانی یک نت سفید را در نظر بگیریم، یک نت سیاه دقیقاً نصفِ آن است، یعنی همان یک چهارم. در نهایت، اگر یک میزان چهار ضربی داشته باشیم، میتوان چهار نت سیاه در آن جای داد.
زمان کشش نت سفید :
یک نت گرد را در نظر بگیرید. اگر آن را به دو قسمت مساوی تقسیم کنیم، هر قسمت یک نت سفید میشود. بنابراین، ارزش زمانی یک نت سفید، معادل نصف یا یکدومِ نت گرد است. به زبان ساده، یک نت سفید به اندازه دو ضرب کشش دارد.
زمان کشش نت چنگ :
یک نت چنگ، از نظر زمانی، معادل یک هشتم (۱/۸) یک نت گرد است. به بیان دیگر، ارزش زمانی نت چنگ، نصف ارزش نت سیاه محسوب میشود که این هم همان عدد یک هشتم را به ما میدهد. بنابراین، در یک میزان چهارضربی، میتوانیم هشت نت چنگ را پشت سر هم جای دهیم.
زمان کشش نت دولا چنگ :
هر نت دولاچنگ، به اندازه یک شانزدهمِ نت گرد ارزش زمانی دارد. به بیان دیگر، ارزش این نت، دقیقاً نصفِ نت چنگ است که همان مقدار یک شانزدهم میشود. بنابراین، اگر میزان ما چهار ضربی باشد، در آن میتوانیم شانزده نت دولاچنگ پشت سر هم جای دهیم.
زمان کشش نت سه لا چنگ :
مدت زمان کشش نت سهلاچنگ، معادل یک سی و دوم (۱/۳۲) نت گرد است. به بیان دیگر، ارزش زمانی این نت، نصف ارزش نت دولاچنگ است که همان عدد یک سی و دوم (۱/۳۲) را نشان میدهد. بنابراین، در یک میزان چهارضربی، میتوان ۳۲ عدد نت سهلاچنگ جای داد.
زمان کشش نت چهارلا چنگ :
یک نت چهارلاچنگ، از نظر زمانی معادل یک شصتوچهارمِ یک نت گرد است. به عبارت دیگر، ارزش زمانی این نت، نصفِ ارزش نت سهلاچنگ است که آن هم برابر با ۱/۶۴ خواهد بود. بنابراین، در یک میزان چهارضربی، میتوان ۶۴ نت چهارلاچنگ پشت سر هم قرار داد.
البته باید توجه داشت که قوانین دیگری مانند استفاده از نتهای نقطهدار نیز وجود دارند که میتوانند در شمارش ضربها تغییر ایجاد کنند و به صورت جداگانه بررسی میشوند.