فرانتس اشمل که اصالتاً اهل اتریش است، از نوازندگان بسیار سرشناس و برجسته سازدهنی محسوب میشود، بهویژه در نواختن سازدهنی کروماتیک مهارت ویژهای دارد. در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، با این هنرمند که یکی از چهرههای مهم دنیای سازدهنی به شمار میرود، بیشتر آشنا خواهید شد.
فرانتس اشمل
فرانز اشمل یک تحول بزرگ در دنیای سازدهنی به وجود آورد. هنر او ویژه کسانی است که باور داشتند و دارند میشود با سازدهنی هم موسیقی کلاسیک اجرا کرد.
او اولین بار در شش سالگی، به همراه دو برادر بزرگترش، بدون معلم و به صورت خودآموز شروع به نواختن سازدهنی کرد. سپس در هشت سالگی وارد مدرسه موسیقی شد. اشمل با کنار گذاشتن روشهای معمول و سنتی، روشی نو و خاص برای نواختن ابداع کرد که حتی اجرای سختترین قطعات موسیقی را که غیرممکن به نظر میرسید، ممکن ساخت.
مهارت فوقالعاده او در نوازندگی، تنها به دلیل استعداد ذاتی نبود، بلکه حاصل سالها تلاش سخت، تمرین مداوم و تجربههای فراوان اوست. او به سازدهنی کروماتیک به عنوان سازی با تواناییهای بسیار نگاه میکند و باور دارد که این ساز میتواند جایگاه به مراتب بالاتری در موسیقی کلاسیک پیدا کند. او این باور خود را با مهارت بینظیرش در نوازندگی، در عمل به همه ثابت کرده است.
زندگی نامه فرانز اشمل
فرانز اشمل در فوریه سال ۱۹۴۴ در کشور اتریش به دنیا آمد. او از شش سالگی به همراه برادرانش، بدون معلم و به صورت خودآموز، شروع به نواختن سازدهنی کرد. در هشت سالگی وارد مدرسهی موسیقی شد و در آنجا آکاردئون و گیتار نیز آموخت.
در سال ۱۹۶۵ به طور ناگهانی نواختن سازدهنی را کنار گذاشت و ترجیح داد تا روی شغلش به عنوان تعمیرکار در شرکت راهآهن اتریش تمرکز کند. پس از این که با همسر دومش، بریجیتا، آشنا شد، او که در تمام مراحل زندگی حامی فرانز بود، با تشویقهای بسیارش باعث شد فرانز دوباره به موسیقی بازگردد. این بار او با نگرش تازهای به نوازندگی پرداخت و با پشتکار و ارادهی قوی، به سرعت پیشرفت کرد.
از سال ۱۹۸۹ و پس از ملاقات با جیمز مودی (James Moody)، زندگی هنری فرانز وارد مرحلهی تازهای شد. جیمز مودی که آهنگساز، رهبر ارکستر و نوازندهای انگلیسی بود، پیش از این با نوازندهی سازدهنی دیگری به نام تامی ریلی (Tommy Reilly) همکاری داشت. اما وقتی که نوازندگی فرانز اشمل را شنید، با شگفتی به او گفت: ” به نظر می رسد از یک کره دیگر آمده باشی، شیوه نوازندگی ات مافوق تصور است ! “
فرانز به تلاش خود ادامه داد و هدف اصلیاش این بود که محدودیتهای سازدهنی را از بین ببرد. او در نواختن این ساز به پیشرفت بسیار بزرگی دست یافت. صدایی که از ساز او بیرون میآمد، باورنکردنی بود و تا آن زمان کسی چنین صدایی از سازدهنی نشنیده بود. مهمترین دغدغهی فرانز در نوازندگی، غلبه بر محدودیتهای این ساز کوچک بود.
ویژگی اشمل در نواختن سازدهنی
برخلاف دیگر نوازندگان که با حرکت دستهایشان صدای لرزش و ویبراتو ایجاد میکردند، او این کار را با زبانش انجام میداد. فرانز اشمل با نواختن آهنگهایی که حتی بهترین نوازندگان سازدهنی در آن زمان، اجرای آنها را غیرممکن میدانستند، مشهور شد.
او هر روز چهار ساعت تمرین میکرد و در سال ۱۹۸۹ توانست اولین آلبوم خود به نام ”Zigeunerweisen“ را منتشر کند. فرانز پس از آن، زمان تمریناتش را افزایش داد و تقریباً روزی شش ساعت تمرین میکرد. در سال ۱۹۹۴، دومین آلبوم خود با نام Fantasia Baroque را به بازار عرضه کرد. علاوه بر جیمز مودی، آهنگسازان سرشناس دیگری نیز قطعات مختلفی برای او ساختهاند.
در سال ۲۰۰۰، او سومین اثر خود با عنوان ”سازدهنی کلاسیک، بخش اول Classic Harmonica Vol 1“ را منتشر کرد.
افتخارات اشمل
در دنیای موسیقی، او را نوازندهای میدانند که قطعاتی با سازدهنی اجرا کرده که هیچکس جز او قادر به نواختن آنها نبوده است.
او در ۲۷ فوریه سال ۲۰۰۳ در شهر St. Pölten اتریش، جایزهی Jakob Prandtauer را دریافت کرد. با این حال، خودش درباره این موفقیت گفته است که بیش از هر چیز، نه به خاطر اجراهای فوقالعادهاش، بلکه به این دلیل خوشحال است که توانسته این جایزه را برای سازدهنی به ارمغان بیاورد.
اشمل در ژوئیه سال ۲۰۰۱ یک سمینار ششروزه درباره سازدهنی در اتریش برگزار کرد. سپس در ماه مه سال ۲۰۰۴، متن کامل این سمینار با عنوان ”همنوایی سازدهنی با ارکستر“ منتشر شد. این نوشته در حال حاضر در وبسایت شخصی او در دسترس است.