خیلی از هنرجویان موسیقی، وقتی برای اولین بار قطعهای را مینوازند، تمام تمرکزشان روی این است که نتها را درست و بدون اشتباه اجرا کنند. اما معمولاً فراموش میکنند که موسیقی فقط درست نواختن نیست؛ بلکه انتقال احساس هم هست. در واقع، احساس در موسیقی آنقدر مهم است که تأثیرش روی شنونده حتی از تکنیکهای قوی هم بیشتر است.
یک مثال ساده میزنم: فرض کنید دو نوازندهٔ ماهر، یک قطعهٔ یکسان را بدون هیچ اشتباهی بنوازند. نواختن اولی آنقدر دلنشین است که اشکتان را درمیآورد، اما نواختن دومی فقط حوصلهتان را سر میبرد! به نظر شما فرق این دو در چیست؟ پاسخ درست همان «احساس» است. نوازندهای که نتواند با احساس بنوازد، شبیه یک ربات میشود که فقط نتها را عیناً اجرا میکند.
اگر دوست ندارید مثل یک ربات فقط نتها را تکرار کنید و میخواهید با نوازندگیتان دلها را لمس کنید، پیشنهاد میکنیم این مطلب را تا آخر دنبال کنید. برای مطالعهٔ درسهای بیشتر دربارهٔ موسیقی، میتوانید به «وبلاگ مدیر تولز» هم سر بزنید.
با موسیقی چه احساساتی را میتوانید در افراد ایجاد کنید؟
پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا در برکلی مطالعهای انجام دادند تا احساسات مختلفی را که موسیقی در شنوندگان ایجاد میکند، شناسایی کنند. آنها قطعات موسیقی از سبکهای گوناگون مانند راک، پاپ و کلاسیک را برای حدود ۲۵۰۰ نفر پخش کردند. بر اساس نتایج این تحقیق، موسیقی قادر است دستکم ۱۳ حس متفاوت در افراد برانگیزد. این یافته نشان میدهد که شما نیز میتوانید این احساسات را در اجراهای موسیقایی خود به کار بگیرید. در ادامه این احساسات فهرست شدهاند:
سرگرمی
شادی
زیبایی
آرامش
رویاپردازی
غم
پیروزی
اضطراب
ترس
آزار
نافرمانی (مقاومت)
هیجان
غرایز طبیعی
چطور با احساس بنوازیم؟
تا جایی روی آهنگ کار کن که کاملاً به آن مسلط شوی. اگر به اندازه کافی تمرین نکرده باشی، همیشه نگران این خواهی بود که قطعه را درست بنوازی. در این حالت، دیگر جایی برای فکر کردن به احساس در نوازندگی باقی نمیماند. آنقدر تمرین کن که بتوانی آهنگ را از بر و بدون اشتباه اجرا کنی.
در مورد آهنگای که میخواهی بنوازی، اطلاعات جمع کن. آهنگساز، خواننده و سبک آن را بشناس. با این کار، میفهمی که هدف آهنگساز از ساختن این اثر چه بوده است. گاهی آهنگسازان دلیل خاصی برای ساخت اثرشان بیان میکنند یا از حال و هوای خود هنگام ساختن آهنگ حرف میزنند. مسلماً با دانستن این چیزها، بهتر میتوانی با آهنگ ارتباط بگیری و نسبت به آن حس پیدا کنی.
برای تقویت احساس در نوازندگی، یک خط از قطعه که خوب بلدی را انتخاب کن. سپس همان خط را با حسهای مختلف بنواز؛ مثلاً با عصبانیت، غم، شادی، هیجان یا ترس. وقتی این کار را میکنی، حتماً از نوازندگیات صدابرداری کن تا مطمئن شوی که هر حس را به شکلی متفاوت اجرا میکنی.
از خودت بپرس: اگر این آهنگ یک داستان بود، چه داستانی میبود؟ بعد از قوه تخیل و خلاقیت خودت استفاده کن و یک داستان در ذهنت بساز. شاید هم این آهنگ تو را یاد یکی از خاطرههای زندگی خودت بیندازد. محتوای داستان مهم نیست؛ مهم این است که بتوانی با سازت برای شنونده قصه بگویی.
به عنوان یک نوازنده، سعی کن همیشه احساساتت را زنده نگه داری؛ چون برای نوازندگی پراحتیاج به این احساسها داری! همیشه سعی کن چیزی برای دوست داشتن داشته باشی. این میتواند طبیعت باشد، یک فیلم، خانوادهات یا هر چیزی که به تو انگیزه و الهام میبخشد.