امروزه در سراسر جهان، سازهای گوناگون و پیشرفتهای وجود دارند که بر زیبایی دنیای موسیقی افزودهاند. اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که اولین سازی که در تاریخ ساخته شد چه بود؟
در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، قصد داریم با هم سفری به گذشته داشته باشیم و قدیمیترین ساز شناخته شده در جهان را بررسی کنیم. آشنایی با این ساز به ما کمک میکند تا بفهمیم تمام سازهای امروزی از کجا و چگونه پدید آمدهاند.
اگر دوست دارید بدانید نخستین ساز ساخت بشر چه بوده و چطور ساخته شده، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
قدیمی ترین ساز دنیا چیست؟
قدیمی ترین ساز موسیقی جهان، یک فلوت است که در غاری به نام «دیویه بابه» نزدیک شهر سرکنو پیدا شده. این فلوت بسیار قدیمی است و عمر آن به بیش از شصت هزار سال میرسد. این ساز به دوران پارینه سنگی تعلق دارد و به آن «فلوت نئاندرتال» میگویند. دلیل این نامگذاری، سازندگان آن هستند. نئاندرتالها گروهی از انسانهای نخستین بودند که امروزه منقرض شدهاند و دلیل ناپدید شدن آنها به طور کامل روشن نیست. آنها از نظر جثه کمی از انسان امروزی کوچکتر بودند و حتی بخشهایی از مغزشان مانند مخچه نیز کوچکتر بود؛ اما با این حال، آنها هم به اندازه انسانهای امروزی باهوش بودهاند. دانشمندان بر این باورند که این فلوت باستانی هم توسط همین نئاندرتالها ساخته شده است. فلوت نئاندرتال امروزه در موزه کشور اسلوونی نگهداری میشود.
ساختار فلوت نئاندرتال
پژوهشگران دریافتند که قدیمیترین ساز جهان از استخوان پای یک خرس ساخته شده است. بررسیها نشان میدهد این استخوان متعلق به پای چپ یک خرس غارنشین بوده است.
فلوت به جا مانده از نئاندرتالها، در اصل دارای چهار سوراخ بوده، اما امروزه تنها دو سوراخ آن به طور کامل سالم مانده و از دو سوراخ دیگر فقط بخشهای کوچکی باقی مانده است. محققان با دقت زیاد این سوراخها را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که این سوراخها تصادفی یا در اثر گازگرفتگی حیوانات ایجاد نشدهاند. به نظر میرسد این سوراخها با استفاده از یک سنگ تیز روی استخوان ایجاد شدهاند.
ابعاد و جای این سوراخها به گونهای است که با چهار نت از گامهای موسیقی امروزی، یعنی گام دیاتونیک، هماهنگی دارد. تمام شواهد نشان میدهد که این وسیله با هدف ساخت موسیقی و نواختن ساخته شده است.
چرا کشف فلوت نئاندرتال بسیار مهم است؟
برخی از محققان فکر میکنند نئاندرتالها موجوداتی خشن و بدون فرهنگ بودهاند. اما پیدا شدن قدیمیترین ساز موسیقی جهان که توسط آنان ساخته شده، چیز دیگری را نشان میدهد. این کشف ثابت میکند که آنها بیش از یک موجود ابتدایی بودند و علاوه بر فکر کردن به مسائل اولیه مانند خوراک و پناهگاه، به جنبههای زیبا و معنوی زندگی مثل موسیقی هم اهمیت میدادند. این فلوت، به عنوان کهنترین ساز شناخته شده، به ما میگوید که حتی اجداد دیرین ما نیز از قوه خلاقیت برخوردار بودند و احساسات خود را از طریق هنر بیان میکردند.