حشمت سنجری یک موسیقیدان، آهنگساز، رهبر ارکستر و نوازنده اهل ایران بود. او برای مدتهای طولانی، رهبر اصلی ارکستر سمفونیک تهران به شمار میرفت. این هنرمند علاوه بر فعالیت در ایران، به عنوان رهبر مهمان با ارکسترهای معروفی در شهرهای بوستون، شیکاگو، کلمبیا، ترکیه، لهستان، رومانی، شوروی سابق، تاجیکستان، بلغارستان و یوگسلاوی نیز همکاری داشت. اگر علاقهمندید با سرگذشت این چهره سرشناس موسیقی ایران بیشتر آشنا شوید، در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز همراه ما بمانید.
تولد، کودکی و نوجوانی حشمت سنجری
حشمت سنجری در نوزدهم اسفندماه ۱۲۹۶ در تهران و در خانوادهای اهل هنر متولد شد. پدر او، حسین سنجری، از نوازندگان سرشناس تار بود و نزد استادانی چون علینقی وزیری، درویش خان و مرتضی نیداوود آموزش دیده بود. مادرش نیز با نواختن تار آشنا بود.
حشمت از چهارسالگی فراگیری تار را نزد پدرش شروع کرد و در کنار آن، در برنامههای گروهی آواز کودکان نیز شرکت میکرد. پس از مدتی، به سراغ یادگیری ویولن رفت و ردیفهای موسیقی ایرانی را نیز نزد روحالله خالقی و ابوالحسن صبا آموخت.
او همزمان با آموزش موسیقی، در سال ۱۳۰۳ برای تحصیلات معمول وارد مدرسه دارالفنون شد. شش سال بعد، در سال ۱۳۰۹، به دبیرستان دارالفنون رفت و پس از گرفتن دیپلم ادبی، برای خدمت سربازی به دانشکده افسری اعزام شد.
بعد از پایان خدمت، در سال ۱۳۱۷، تمام وقت و انرژی خود را صرف موسیقی کرد. در این دوره، وارد دبیرستان هنرستان موسیقی شد و نواختن ویولن را نزد استاد روسی، سرژ خوتسیف، و رهبری ارکستر و آهنگسازی را نزد پرویز محمود ادامه داد.
سرانجام در سال ۱۳۲۰ دیپلم خود را گرفت و در سال ۱۳۲۸ با اجرای کنسرتو ویولن بتهوون به همراه ارکستر سمفونیک تهران به عنوان پروژه پایانی، موفق به دریافت مدرک لیسانس شد.
توصیه میکنیم حتماً مقاله راهنمای انتخاب ساز (۷ نکته کلیدی) را مطالعه کنید.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه ۱۰ حقایق جالب درباره پیانو که هرگز نشنیدهاید!.
برای یادگیری پیشرفته، به پرویز یاحقی، یکی از بزرگترین بداهه نوازان موسیقی ایرانی مراجعه کنید.
آغاز و پایان فعالیت حرفهای حشمت سنجری
بلافاصله بعد از تمام کردن دوره لیسانس، حشمت سنجری به عنوان مدرس ویولن و رهبر ارکستر هنرجویان هنرستان مشغول به کار شد. پس از سفر مرتضی حنانه — رهبر آن زمان ارکستر سمفونیک تهران — به ایتالیا، در سال ۱۳۳۴ سنجری به سمت رهبری این ارکستر انتخاب شد. او در سه دوره مختلف، یعنی سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۶، ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۱ و ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸، هدایت ارکستر سمفونیک تهران را برعهده داشت؛ اما بین سالهای ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۹ برای ادامه تحصیل به اروپا رفت و یک وقفه سهساله در کارش ایجاد شد.
برای درک عمیقتر این موضوع، مطلب صدای سه بعدی چیست؟ را بخوانید.
اطلاعات جامعتری در مورد این موضوع را در بیوگرافی لینزدی استرلینگ | ویولنیست رقصنده! پیدا کنید.
در این سفر مطالعاتی، سنجری در شهرهای وین، بروکسل (در کلاسهای پروفسور هانس اسواروسکی)، هیلورسوم هلند (در کلاس فرانکو فرارا) و پروجا در ایتالیا به تحصیل پرداخت. او در این دوره موفق به دریافت مدارک و دیپلمهای معتبر زیادی شد؛ از جمله دیپلم رهبری ارکستر سمفونیک و اپرا و نیز دیپلم آهنگسازی در سال ۱۳۳۶ از آکادمی موسیقی وین.
توصیه میکنیم این مطلب ۱۰ تفاوت ساز ابوا و کلارینت را بشناسید را حتماً بخوانید.
سنجری در سال ۱۳۵۱ رهبری ارکستر را کنار گذاشت و این مسئولیت را به فرهاد مشکات واگذار کرد. از آن زمان تا سال ۱۳۵۷، او به عنوان مشاور وزیر فرهنگ و هنر و سرپرست تالار رودکی فعالیت کرد و چندین اپرا، باله و کنسرت با ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون ملی را رهبری نمود.
یک سال پس از انقلاب، دوباره از او دعوت به کار شد و به مدت ۱۰ سال، از ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸، رهبری ارکستر سمفونیک تهران را پذیرفت. اما در سال ۱۳۶۸ به دلیل یک بیماری جدی، دیگر نتوانست به کارش ادامه دهد و فقط به تدریس خصوصی مشغول شد. در نهایت، این هنرمند برجسته در ۱۴ دی ۱۳۷۳ به علت بیماری درگذشت.
آثار
در انتظار دیدار تو هستم
برای درک عمیقتر این موضوع، مطلب جمشید شیبانی، آغازگر موسیقی و ترانه های نوین ایرانی را بخوانید.
مقاله ویولن الکتریک چیست و چه فرقی با ویولن آکوستیک دارد؟ حاوی اطلاعات جامعی است.
همچون بهاری رنگین و زیبا
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً ۸ فایده گوش دادن به موسیقی هنگام مطالعه! را بخوانید.
مانند قهرمانان افسانهای شرق
این نگارههای دلنشین ایرانی
سرودی باشکوه با نغمههای پهلوانی و شعرهای حماسی فردوسی