معنی ضرب المثل ” بخور تا توانی به بازوی خویش “

هر چیزی که می‌خواهی را با تلاش خودت به دست بیاور. این مفهوم اصلی این ضرب‌المثل است که می‌گوید: “بخور تا توانی به بازوی خویش، که سعیت بود در ترازوی خویش”.

این یعنی نان و روزی تو باید حاصل زحمت و کوشش خودت باشد. وقتی برای رسیدن به خواسته‌هایت تلاش می‌کنی، در واقع دانه‌های تلاشت را در ترازوی زندگی می‌گذاری. نتیجه‌ای که می‌گیری، چه خوب و چه بد، مستقیم به میزان کوشش تو بستگی دارد.

این سخن به ما یادآوری می‌کند که نباید چشم به دست دیگران داشته باشیم یا منتظر باشیم کسی کاری برایمان انجام دهد. عزت و سربلندی در این است که با تکیه بر توان و همت خودمان، راه موفقیت را باز کنیم. وقتی خودت برای زندگی‌ات تلاش می‌کنی، نه تنها به اهدافت می‌رسی، بلکه احساس غرور و استقلال هم خواهی کرد.

در این نوشته، به سراغ معنای کلمه «مَثَل» و بررسی بیتی از داستان «درویش و روباه» از کتاب بوستان سعدی در فارسی پایه پنجم می‌رویم. با ما در مدیر تولز همراه باشید.

معنی ضرب المثل بخور تا توانی به بازوی خویش

یک انسان مستقل و آزاده، در زندگی خود را نیازمند دیگران نمی‌داند و دست نیاز به سوی کسی دراز نمی‌کند.
تا آنجا که در توان داری، با تکیه بر قدرت و تلاش خود، روزی‌ات را به دست بیاور؛ چرا که نتیجه‌ی کوشش‌های تو در زندگی‌ات سنجیده می‌شود.
معنای اصلی این است که تا می‌توانی با نیروی خودت زندگی کن و نان حاصل از دسترنج خودت را بخور، بدون اینکه منتِ کسی را بر گردن داشته باشی.

**درباره‌ی ضرب‌المثل “بخور تا توانی به بازوی خویش، که سعیت بود در ترازوی خویش”:**
این ضرب‌المثل مردم را به کار و تلاش و دوری از تنبلی دعوت می‌کند. آن، تلاش انسان را به کالای ارزشمند و امیدوارکننده‌ای تشبیه می‌کند که کفه‌های ترازوی زندگی او را سنگین می‌سازد و مانع خواری و ذلت نزد دیگران می‌شود. همه‌ی این پندها برای این است که به ما یادآوری کنند عزت نفس، گنجی است که نباید آن را در هیچ بازاری فروخت. به همین دلیل، انسان باید نهایت سعی خود را بکند تا کرامت و عزت نفس خود را حفظ نماید. یکی از راه‌های نگه‌داری از این عزت، تلاش کردن و به دست آوردن روزی حلال است.
 

دوستان عزیز، اگر داستان یا برداشت دیگری از این ضرب‌المثل به ذهنتان می‌رسد، خوشحال می‌شویم آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
برای مطالعه‌ی بیشتر: ضرب‌المثل‌های زیبای فارسی