راهنمای کامل برای حفظ سلامت چشمها 👁👁
چشمها یکی از مهمترین اعضای بدن ما هستند که مراقبت از آنها برای داشتن یک زندگی سالم ضروری است. در اینجا روشهای ساده و مؤثر برای حفظ سلامت چشمها آورده شده است:
۱. معاینه منظم چشمها
حتی اگر مشکل بینایی ندارید، بهتر است سالی یک بار به چشمپزشک مراجعه کنید. بسیاری از بیماریهای چشمی در ابتدا هیچ علامتی ندارند و فقط با معاینه قابل تشخیص هستند.
۲. محافظت در برابر نور خورشید
هنگام بیرون رفتن از عینک آفتابی استفاده کنید تا چشمان شما در برابر اشعه مضر خورشید محافظت شود. عینکهای دارای UV400 بهترین محافظت را ایجاد میکنند.
۳. استراحت دادن به چشمها
اگر برای مدت طولانی با کامپیوتر کار میکنید یا مطالعه میکنید، هر ۲۰ دقیقه به چشمان خود استراحت دهید. به مدت ۲۰ ثانیه به نقطهای در دور نگاه کنید و پلک بزنید.
۴. تغذیه مناسب
مواد غذایی مانند هویج، سبزیجات برگدار، ماهی و تخم مرغ که سرشار از ویتامین A، C و E هستند را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
۵. پرهیز از خستگی چشم
هنگام کار با صفحات دیجیتال، روشنایی محیط را تنظیم کنید و فاصله مناسب از صفحه را حفظ کنید. سایز فونت را به اندازه کافی بزرگ کنید تا چشمان شما تحت فشار نباشند.
۶. استفاده نکردن از لوازم آرایشی تاریخ گذشته
لوازم آرایشی چشم مانند خط چشم و ریمل را پس از گذشت تاریخ مصرف استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث عفونت شوند.
۷. شستشوی دستها قبل از لمس چشمها
همیشه قبل از تماس با چشمان خود، دستهایتان را بشویید تا از انتقال میکروب و عفونت جلوگیری کنید.
با رعایت این نکات ساده میتوانید چشمانی سالم و بینایی خوبی داشته باشید.

چشمها از حساسترین بخشهای بدن ما هستند و باید به خوبی از آنها مراقبت کنیم. بیتوجهی به سلامت چشمها ممکن است باعث بروز مشکلات جدی بینایی شود. در اینجا میخواهیم روشهای ساده و کاربردی برای حفظ سلامت چشمها را بر اساس کتاب علوم پایهٔ پنجم دبستان با هم مرور کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
راه های مراقبت از چشم ها
مصرف بتا کاروتن
یکی از مواد بسیار مفید برای سلامت چشمها، بتاکاروتن است. بتاکاروتن نوعی آنتیاکسیدان است که در بسیاری از میوهها و سبزیجات یافت میشود. وقتی شما این ماده را مصرف میکنید، بدن شما آن را به ویتامین آ تبدیل میکند.
این ماده مفید میتواند احتمال بروز مشکلاتی مانند شبکوری، آب مروارید و بیماری تحلیل نقطهی مرکزی چشم در سالمندی را کمتر کند. حتماً شنیدهاید که خوردن هویج برای تقویت چشم مفید است؛ این گفته کاملاً درست است، زیرا هویج منبع بسیار خوبی از ویتامین آ و بتاکاروتن به شمار میرود. علاوه بر هویج، مواد غذایی دیگری مانند سیبزمینی شیرین، کدو تنبل، فلفل دلمهای نارنجی، پرتقال و دیگر سبزیجات رنگی نیز سرشار از این آنتیاکسیدان هستند.
از خستگی چشم جلوگیری کنید
کار طولانی با کامپیوتر میتواند باعث خستگی چشم شود و به بینایی شما آسیب برساند. این خستگی معمولاً با نشانههایی مانند درد چشم، اشک ریزی، تاری دید و سردرد همراه است.
برای مراقبت از چشمها هنگام استفاده از کامپیوتر، این راهکارها را امتحان کنید:
– روشنایی صفحه نمایش را با کمک فیلترهای مخصوص نور یا تغییر زاویه مانیتور کم کنید.
– فاصله مناسبی با صفحه نمایش داشته باشید، چون نگاه کردن به چیزی در فاصله خیلی نزدیک، فشار روی چشمها را افزایش میدهد.
– نور محیط را به گونهای تنظیم کنید که چشمتان اذیت نشود.
– هر از گاهی با نگاه کردن به یک شیء دور، به چشمهایتان استراحت بدهید.

استفاده از عینک ایمنی
اگر در محل کار یا خانهتان با چیزهای خطرناک و آسیبزا سروکار دارید، بهتر است از این عینکهای محافظ استفاده کنید. همچنین در برخی ورزشها مثل هاکی، پوشیدن این عینکها برای مراقبت از چشمها پیشنهاد میشود.
استفاده از عینک آفتابی
با اینکه معمولاً در روزهای آفتابی یادمان میافتد که از کرم ضدآفتاب استفاده کنیم، اما اغلب مراقبت از چشمها در برابر نور خورشید را فراموش میکنیم. هرگز نباید مستقیماً به خورشید نگاه کنید، زیرا این کار میتواند به چشمان شما آسیب جدی برساند. پرتوهای مضر فرابنفش خورشید میتوانند از سطح برف، شنزار، آسفالت و آب بازتاب یابند.
این پرتوها احتمال ابتلا به بیماریهایی مانند آب مروارید و تحلیل نقطهزرد شبکیه را افزایش میدهند. حتی ممکن است باعث آفتابسوختگی قرنیه شوند که به تدریج بینایی را تضعیف میکند. بنابراین بهتر است به یک عادت خوب تبدیل کنید که قبل از خروج از خانه، عینک آفتابی بزنید. همچنین مطمئن شوید که عینک آفتابی شما قابلیت محافظت در برابر ۱۰۰٪ پرتوهای فرابنفش را دارد.
شستشو دست و ضدعفونی کردن لنز چشمی برای مراقبت از چشم ها
برای حفظ سلامت چشمانتان و جلوگیری از عفونت، همیشه قبل از دست زدن به لنز یا گذاشتن آن در چشم، دستهای خود را با دقت بشویید. طبق راهنمای موجود، لنز را به درستی ضدعفونی کنید و در محل مخصوص خود قرار دهید.
ورزش منظم داشته باشید، غذاهای سالم مصرف کنید و از گیاهان مفید برای چشم استفاده نمایید.
برخلاف تصور رایج، خوردن هویج به مقدار زیاد باعث بهبود دید نمیشود، اما دریافت ویتامینها و مواد معدنی ضروری برای چشمانتان بسیار مهم است. سعی کنید یک برنامه غذایی متعادل داشته باشید که شامل ویتامینهای A، E و C و همچنین مواد معدنی مانند روی، مس، سلنیوم و آنتیاکسیدانها باشد.
ورزش کردن نیز با کاهش فشار خون (که بر رگهای چشم نیز تأثیر میگذارد) به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت و کسانی که مشکلات چشمی مانند ورم چشم دارند، مفید است.
همچنین، از گیاهان و مواد طبیعی مفید برای بینایی مانند زغال اخته، زآکسانتین و لیکوپن استفاده کنید. زغال اخته به محافظت از دیواره رگهای ظریف چشم کمک میکند و از مشکلاتی مانند ورم چشم، آب مروارید و پیری چشم جلوگیری مینماید. علاوه بر این، دید در شب را نیز بهبود میبخشد.
زآکسانتین که در رنگدانههای گیاهی یافت میشود، از چشم در برابر اشعه مضر UV محافظت میکند. لیکوپن نیز در گوجه فرنگی و میوههای قرمز رنگ وجود دارد و یک آنتیاکسیدان قوی محسوب میشود.
ترک سیگار
سیگار کشیدن شما را در برابر بسیاری از بیماریها آسیبپذیر میکند. وقتی صحبت از سلامت چشم به میان میآید، کشیدن سیگار احتمال بروز دو مشکل چشمی را افزایش میدهد:
اول *یوئیت* که التهاب لایه میانی چشم است و بخشهایی مانند جسم مژگانی، عنبیه و کروئید را درگیر میکند،
و دوم *آب مروارید* که باعث کدر شدن عدسی چشم شده و بینایی را تار میکند.
مصرف امگا 3
شاید تصور کنید این ماده مغذی فقط برای سلامت قلب مفید است، اما جالب است بدانید امگا ۳ برای حفظ سلامت چشمها نیز اهمیت زیادی دارد. پژوهشها نشان میدهند دریافت مقدار کافی از این ماده، خطر ابتلا به بیماری لکه زرد را به میزان چشمگیری کم میکند.
لکه زرد یک بیماری چشمی است که معمولاً در سنین بالا بروز میکند و یکی از شایعترین دلایل نابینایی به شمار میرود. خوردن ماهی میتواند نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری داشته باشد. بسیاری از متخصصان تغذیه تأکید میکنند که بهتر است هفتهای حداقل دو بار ماهی یا محصولات دریایی مصرف کنید. از بهترین منابع امگا ۳ میتوان به ماهیهای چرب مثل سالمون، تن، ساردین، خالخالی و همچنین تخممرغ اشاره کرد.
مصرف زینک
یکی از مواد مهم برای سلامتی چشمها، مادهای به نام «روی» است. پژوهشها نشان میدهند که روی میتواند آسیبهای ناشی از نور آفتاب را روی چشم کاهش دهد.
نور خورشید ممکن است تأثیرات نامطلوبی روی بدن داشته باشد که یکی از آنها تضعیف چشم و پیری زودرس سلولهای چشم است.
روی در تمام سلولهای بدن یافت میشود، بهویژه در غده فوق کلیوی، پوست، بخشهایی از مغز، لوزالمعده و پردههای چشم.
به گفته دکتر استیون بنردج، دریافت کافی روی میتواند از بروز بیماری تحلیل نقطهی مرکزی شبکیه جلوگیری کند.
از منابع غذایی مهم حاوی روی میتوان به گوشت قرمز، گوشت مرغ، غلات کامل، ماست، شیر و آجیل اشاره کرد.
چکاپ مرتب چشم توسط پزشک متخصص
بسیاری از مشکلات جدی بینایی، در اثر بیماریهای چشمی مانند آبسیاه (کوری تدریجی)، آب مروارید، تخریب لکه زرد وابسته به سن و آسیب شبکیه در اثر دیابت به وجود میآیند. تشخیص بهموقع و شروع سریع درمان این بیماریها بسیار اهمیت دارد.
برای تشخیص زودهنگام، لازم است هر شش ماه یکبار بهطور منظم معاینه چشم انجام دهید. یک چشمپزشک ماهر میتواند مشکل را حتی قبل از بروز علائم، شناسایی کند.
مصرف روزانهی مواد توصیه شده
برای حفظ سلامت چشم و کاهش سرعت پیشرفت بیماریهای چشمی، آکادمی چشمپزشکی آمریکا (AAO) مقدار مشخصی از مواد مغذی را به صورت روزانه پیشنهاد میکند. این مقادیر به شرح زیر است:
* ۵۰۰ میلیگرم ویتامین C
* ۴۰۰ واحد بینالمللی ویتامین E
* ۱۰ میلیگرم لوتئین
* ۲ میلیگرم زآگزانتین
* ۸۰ میلیگرم اکسید روی
* ۲ میلیگرم اکسید مس
رعایت این مقادیر میتواند به سلامت چشمان شما کمک کند.
نشانههای احتمالی ابتلا به مشکلات بینایی
برخی از علائمی که نشان میدهند ممکن است چشمهای شما با مشکل روبرو شده باشد، عبارتاند از:
– وقتی گاهی اوقات واضح میبینید و گاهی همه چیز تار میشود؛
– وقتی چیزهایی که میبینید، درهم و برهم به نظر میرسند؛
– وقتی خطوط، نقطهها یا نورهای ریز در هوا شناورند یا ناگهان نور چشمزنندهای در میدان دیدتان ظاهر میشود؛
– وقتی دید اطراف و کنارههای چشمتان کم شده است.
نکات ساده ولی بسیار مهم:
برای مراقبت از چشمهایمان چه کارهایی انجام دهیم؟
۱. بعد از کارهایی که دستها را کثیف میکند، حتماً آنها را با آب و صابون بشویید. اگر دستهایتان آلوده است، از مالیدن چشمها با دست خودداری کنید.
۲. از وسایل شخصی مانند حوله و دستمال مخصوص خودتان استفاده کنید.
۳. در استخرها یا آبهای آلوده شنا نکنید و در آنها خود را نشویید.
۴. هنگام مطالعه، نور محیط باید به اندازه کافی روشن باشد.
۵. به کودکان و دیگران یاد بدهید که با فاصله مناسب از تلویزیون بنشینند و برنامه تماشا کنند.
۶. هرگز به منابع نورانی به ویژه خورشید نگاه نکنید.
۷. برای این که بیماریهای چشمی، مشکل در دید و به ویژه تنبلی چشم زود تشخیص داده شود، باید کودکان را قبل از شروع مدرسه نزد پزشک ببرید تا چشمهایشان را معاینه کند.