تحقیق در مورد زندگی ناصر ملک مطیعی

ناصر ملک مطیعی را بیشتر بشناسید!

ناصر ملک‌مطیعی بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون ایران بود. او در اول فروردین‌ماه سال ۱۳۰۹ در تهران به دنیا آمد و در پنجم خرداد ۱۳۹۷ نیز در همین شهر درگذشت.

فعالیت حرفه‌ای او مربوط به دوران پیش از انقلاب اسلامی است. پس از انقلاب، به دلیل تغییر شرایط و قوانین سینمای ایران، او نتوانست مانند گذشته به کارش ادامه دهد. این اتفاق برای بازیگران دیگری مانند محمدعلی فردین و بهروز وثوقی نیز افتاد.

پس از انقلاب، او برای گذران زندگی به شغل‌های دیگری مانند قنادی و مشاوره املاک روی آورد. با این حال، او در سال‌های پس از انقلاب در دو فیلم بازی کرد: «برزخی‌ها» در سال ۱۳۶۱ و «نقش نگار» در سال ۱۳۹۲.

او دارای مدرک تحصیلی دیپلم بود و حرفه هنری خود را از سال ۱۳۲۸ آغاز کرد و تا سال ۱۳۹۲ ادامه داد. او دو فرزند به نام‌های شیرین و امیرعلی داشت.

ناصر ملک مطیعی، پیش از انقلاب

حرفه سینمایی ملک مطیعی با حضور کوتاه در فیلم “واریته بهار” (ساخته پرویز خطیبی، ۱۳۲۸) شروع شد. در دومین فیلمش با نام “شکارخانگی” (ساخته علی دریابیگی، ۱۳۳۰) فقط در یک مهمانی ظاهر شد و یک جمله کوتاه گفت. اما بازی او در فیلم “ولگرد” (ساخته مهدی رییس فیروز، ۱۳۳۱) باعث محبوبیت زیادش شد و برای اولین بار برای بازی در یک فیلم، دستمزد گرفت.

پس از موفقیت “ولگرد”، او بلافاصله در فیلم “گرداب” (ساخته حسن خردمند، ۱۳۳۲) که اولین فیلم رنگی ایران بود و سپس در فیلم “غفلت” (ساخته علی کسمایی، ۱۳۳۲) بازی کرد. ملک مطیعی پس از فیلم “غفلت” از شرکت “پارس فیلم” به “دیانا فیلم” رفت و قرار شد سالی دو فیلم بازی کند و ماهی هزار تومان دستمزد بگیرد. بعد از بازی در فیلم “چهارراه حوادث” (ساخته ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۳) که نقشش با بقیه نقش‌هایش فرق داشت، به سربازی اعزام شد و پس از بازگشت، در فیلم “اتهام” (ساخته شاپور یاسمی، ۱۳۳۵) ظاهر شد.

ملک مطیعی بین سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۰ در فیلم‌های زیادی بازی کرد، اما با ظهور فردین به عنوان بازیگر نقش اول جوان، به تدریج از محبوبیت او کاسته شد. برخی از این فیلم‌ها عبارتند از:
«بازگشت به زندگی» (عطاالله زاهد، ۱۳۳۶)
«عروس فراری» (اسماعیل کوشان، ۱۳۳۷)
«طلسم شکسته» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۷)
«دشمن زن» (پرویز خطیبی، ۱۳۳۷)
«دو قلوها» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۸)
«اول هیکل» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۹)
«عمو نوروز» (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰)
«آرامش قبل از طوفان» (خسرو پرویزی، ۱۳۴۰)
«عسل تلخ» (حسین مدنی، ۱۳۴۰)
«سایه سرنوشت» (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۰)
«آس و پاس» (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰)

از سال ۱۳۴۱، ملک مطیعی با پوشیدن لباس‌های مخصوص لوتی‌ها و کلاه‌های مخملی که قبل از او بازیگرانی مثل عباس مصدق و مجید محسنی می‌پوشیدند، در نقش‌هایی ظاهر شد که فردین جز در دو فیلم “زن‌ها فرشته‌اند” (اسماعیل پورسعید، ۱۳۴۲) و “ایوب” (فریدون ژورک، ۱۳۵۰) حاضر به بازی در آن‌ها نشد.

او در فیلم‌هایی مانند “کلاه مخملی” (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۱)، “با معرفت‌ها” (حسین مدنی، ۱۳۴۲)، “مردها و جاده‌ها” (ناصر ملک مطیعی، ۱۳۴۲)، “ابرام در پاریس” (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۳)، “سالار مردان” (نظام فاطمی، ۱۳۴۷) و “مردان روزگار” (مازیار پرتو، ۱۳۴۸) با پوشیدن کت و شلوار مشکی، پیراهن سفید، کفش چرمی نوک تیز، کلاه مخملی و دستمال ابریشمی یزدی، توجه بسیاری از تماشاگران را به خود جلب کرد.

اگر قبل از فیلم “قیصر” (مسعود کیمیایی، ۱۳۴۸) ملک مطیعی در نقش‌های مختلفی مانند مرد روستایی در “عروس دهکده”، ترکمن (آراس خان)، افسر نیروی دریایی در “پاسداران دریا”، شاه عباس کبیر در “حسین کرد”، رئیس دزدها (هاشم خان) و پزشک در “فرار از حقیقت” ظاهر می‌شد، پس از موفقیت فیلم “قیصر” که خودش نقش کوچکی در آن داشت، بیشتر به بازی در نقش‌های کلاه‌مخملی دعوت می‌شد.

فیلم‌هایی مانند “علی بی غم” (عباس کسایی، ۱۳۴۹)، “رقاصه شهر” (شاپور قریب، ۱۳۴۹)، “طوقی” (علی حاتمی، ۱۳۴۹)، “مرید حق” (نظام فاطمی، ۱۳۴۹)، “سه قاب” (زکریا هاشمی، ۱۳۵۰) و “کاکو” (شاپور قریب، ۱۳۵۰) نمونه‌هایی از این دست هستند. ملک مطیعی در فیلم‌های بعدی سعی کرد از نقش‌های لوتی‌ها فاصله بگیرد، اما این تلاش‌هایش همیشه موفق نبود. او در فیلم “بت” (ایرج قادری، ۱۳۵۵) در نقش یک گروهبان ژاندارمری بازی کرد.

ناصر ملک مطیعی، بعد از انقلاب

ملک مطیعی سال‌های بعد از انقلاب را زمان دشواری می‌دانست. او احساس تنهایی و انزوا می‌کرد و از طرفی، علاقه شدیدش به سینما نمی‌توانست به مرحله عمل برسد و امکان فعالیت در زمینه هنر برایش فراهم نبود. بعد از مدتی، وقتی عوامل فیلم برزخی‌ها از او دعوت کردند، نقش کوچک و مثبتی را در آن فیلم پذیرفت. با این حال، اسم او در تیتراژ پایان فیلم نمایش داده نشد و هیچ روزنامه‌ای هم درباره بازگشتش به سینما مطلبی منتشر نکرد؛ این موضوع باعث شد که او بسیار ناامید و دل‌شکسته شود.

او خاطرات آن دوران را این‌گونه بیان می‌کند: «دیگر هیچ یک از دوستانم کنارم نمانده بودند. بهروز به خارج از کشور رفت، فردین هم مدتی تلاش کرد تا بتواند کاری پیدا کند، ایرج قادری هم خواست که کار کند و بالاخره موفق شد؛ اما من از کسی درخواست کار نکردم و خودم را از صحنه دور نگه داشتم.»

ناصر ملک‌مطیعی پس از سی‌و‌پنج سال فاصله از سینمای ایران، در نهایت در فیلم نقش نگار ساخته علی عطشانی ایفای نقش کرد.

او بعد از انقلاب به مشاغل مختلفی مانند قنادی و مشاوره املاک نیز پرداخته است.

برخی فیلم های ناصر ملک مطیعی

◄ قیصر
* کارگردان: مسعود کیمیایی
* سال ساخت: 1348
* نام نقش: فرمون
ناصر ملک مطیعی در فیلم «قیصر» در صحنه‌های زیادی دیده نمی‌شود و شخصیت اصلی داستان نیست، با این حال بازی او مورد توجه و تمجید قرار گرفت. یکی از دلایل اصلی این موضوع، موفقیت و محبوبیت بسیار خود فیلم بود که نظر بسیاری را به خود جلب کرد. لقب “موج نو” که به این اثر مسعود کیمیایی داده شد، در نگاه منتقدان به ملک مطیعی نیز اثر گذاشت و باعث تغییر دیدگاه آن‌ها نسبت به او شد. نقش فرمون، که برادر قیصر بود، برای مدتی طولانی به عنوان نماد دفاع از آبرو و ناموس در میان مردم شناخته می‌شد.

◄ طوقی
* کارگردان: علی حاتمی
* سال ساخت: 1349
* نام نقش: آسید مصطفی
در مورد فیلم «طوقی» ساخته علی حاتمی هنوز دو نظر کاملاً متفاوت وجود دارد. برخی با نگاه منفی می‌گویند که حاتمی این فیلم را شبیه به فیلم‌های عامه‌پسند ایرانی ساخته و از بازیگران همان سبک استفاده کرده است. از این نگاه، همکاری ملک مطیعی با این پروژه یک نقطه قوت برای او به حساب نمی‌آید. در ظاهر، بازی او در نقش یک دایی خائن، تفاوت چندانی با نقش‌های قبلی‌اش ندارد، اما در حقیقت کارگردان توانست او را هدایت کند و عملکرد متعادل‌تر و بهتری از او بگیرد.

◄ پهلوان مفرد
* کارگردان: امان منطقی
* سال ساخت: 1350
* نام نقش: مرشد
امان منطقی به طور کلی کارگردان موفقی نیست و فیلم‌هایش حال و هوای آثار تجاری ایرانی را دارند. «پهلوان مفرد» در مقایسه با دیگر کارهایش وضعیت بهتری دارد، اما باز هم نمی‌توان آن را یک فیلم درجه‌یک دانست. قصه این فیلم نیز از الگوی فیلم‌های عامه‌پسند پیروی می‌کند؛ یک پهلوان، دختری را که شاگردش عاشق اوست، به ازدواج خود درمی‌آورد. شاگرد، از روی سوءتفاهم، به استاد خود خیانت می‌کند، اما بعداً می‌فهمد که آن دختر در معرض آزار بوده و استادش با این کار قصد کمک به او را داشته است. ملک مطیعی با بازی آرام و کنترل‌شده‌ای که ارائه داد، توانست تا حدی در این نقش موفق عمل کند.

◄ قلندر
* کارگردان: علی حاتمی
* سال ساخت: 1351
* نام نقش: قلندر
ملک مطیعی در فیلم «قلندر» تصویر جدیدی از این گونه شخصیت‌ها را به نمایش گذاشت. شخصیت او در موقعیتی پیچیده قرار دارد؛ از یک سو فردی شناخته‌شده و پایبند به اصول پهلوانی است، و از سوی دیگر دل به عشقی بسته که دیگران گمان می‌کنند معشوقه‌اش، خواهر اوست. او باید از این عشق چشم بپوشد تا آبرویش حفظ شود، اما حقیقت ماجرا درونش را می‌سوزاند. ملک مطیعی باید این احساس دوگانه را در چهره و بازی خود نشان می‌داد.

◄ سلطان صاحب قران
* کارگردان: علی حاتمی
* سال ساخت: 1354
* نام نقش: امیرکبیر
به نظر بسیاری از منتقدان، «سلطان صاحب قران» یکی از برترین کارهای علی حاتمی است. ناصر ملک مطیعی نیز در این مجموعه عملکرد بسیار موفقی داشت و می‌توان گفت یکی از بهترین بازی‌ها در نقش امیرکبیر را از خود به جا گذاشت. حاتمی در این اثر توانست تصویر مورد نظر خود از امیرکبیر (که او را فردی ترسو و ساده‌لوح نشان می‌داد) را به خوبی خلق کند. از این منظر، بازی ملک مطیعی قابل پذیرش و ستودنی است، به ویژه اینکه ساختار سریال با فلش‌بک‌های متعددش، فرصت بیشتری به بازیگر برای نمایش توانایی‌هایش می‌دهد.

درگذشت ناصر ملک مطیعی

ناصر ملک‌مطیعی در چهارم خردادماه سال ۱۳۹۷، در سن ۸۸ سالگی به دلیل نارسایی تنفسی و مشکلات کلیوی چشم از جهان فروبست. پیکر این هنرمند روز پس از درگذشتش، با همراهی شمار زیادی از بازیگران، سینماگران و مردم، از مقابل خانه سینمای ایران بدرقه شد و در بخش هنرمندانِ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.