آشنایی با زندگی نامه شهید محمد بهشتی + وصیت نامه و آثار
سید محمد حسینی بهشتی، معروف به شهید بهشتی، در دوم آبان سال ۱۳۰۷ در محله لُنبان اصفهان به دنیا آمد و در هفتم تیر ۱۳۶۰ در تهران به شهادت رسید. او یک سیاستمدار و فقیه ایرانی بود و پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، به عنوان دومین رئیس دیوان عالی کشور انتخاب شد. همچنین او نخستین دبیرکل حزب جمهوری اسلامی و نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی بود.
بهشتی را به عنوان یکی از نظریه‌پردازان اصلی ولایت فقیه نیز می‌شناسند. او از همراهان نزدیک روح‌الله خمینی و از حامیان تشکیل حکومت اسلامی در ایران به شمار می‌رفت و نقش بسیار مهمی در تأسیس نظام جمهوری اسلامی داشت.
پدرش، سید فضل‌الله، از روحانیون و مدرسان حوزه علمیه اصفهان بود و گاهی برای اقامه نماز جماعت به روستاهای اطراف می‌رفت. سرانجام محمد بهشتی در حادثه انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر ۱۳۶۰ به شهادت رسید.
مختصری از زندگینامه شهید بهشتی
سید محمدحسین بهشتی در دوم آبان ۱۳۰۷ در اصفهان به دنیا آمد. پدرش از روحانیان این شهر و امام جماعت مسجد لنبان بود. او از چهارسالگی به مکتب رفت و خیلی زود قرآن و خواندن و نوشتن را یاد گرفت. پس از ورود به دبیرستان، به دلیل علاقه‌ای که به علوم دینی داشت، مدرسه را رها کرد و در سال ۱۳۲۱ تحصیل در حوزه علمیه را آغاز کرد.
در سال ۱۳۲۵ و در هجده‌سالگی به قم رفت و در کنار تحصیل علوم حوزوی، در سال ۱۳۲۷ دیپلم ادبی گرفت. در همان سال وارد دانشکده الهیات شد و در سال ۱۳۳۰ با دریافت مدرک لیسانس به قم بازگشت و در دبیرستان حکیم نظامی به تدریس زبان انگلیسی پرداخت.
او در سال ۱۳۳۱ ازدواج کرد که نتیجه این ازدواج، چهار فرزند شامل دو پسر و دو دختر بود. در سال ۱۳۳۳، دبیرستان دین و دانش قم را بنیان گذاشت و تا سال ۱۳۴۲ مسئولیت آن را بر عهده داشت. بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۳۸ دوره دکترای فلسفه الهیات را گذراند. سپس با حضور فعال در مبارزات سال‌های ۴۱ و ۴۲، توسط ساواک مجبور به ترک قم و سکونت در تهران شد.
این شهید بزرگوار به درخواست آیت‌الله حائری رحمه الله و آیت‌الله میلانی رحمه الله به شهر هامبورگ رفت و سرپرستی مسجد و فعالیت‌های مذهبی جوانان آنجا را برعهده گرفت. در این مدت، سفرهایی به کشورهای عربستان، سوریه، لبنان، ترکیه و عراق (به قصد دیدار با امام رحمه الله) انجام داد.
سرانجام در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت و فعالیت‌های علمی، فرهنگی و سیاسی خود را از سر گرفت. در این سال‌ها چندین بار توسط ساواک دستگیر و زندانی شد. در آذر ۱۳۵۷ به دستور امام خمینی رحمه الله، شورای انقلاب را تشکیل داد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره به عنوان یک اندیشمند و رهبر در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی حاضر بود.
او حزب جمهوری اسلامی را با هدف پرورش و شناسایی استعدادهای سیاسی و فرهنگی تأسیس کرد. همچنین در نوشتن قانون اساسی به عنوان نایب رئیس مجلس خبرگان نقش داشت. پس از کناره‌گیری دولت موقت در سال ۱۳۵۸، برای مدتی وزیر دادگستری بود و سپس از سوی امام خمینی رحمه الله به ریاست دیوان عالی کشور منصوب شد.
شهادت شهید بهشتی
در نهایت، در حالی که مشغول انجام مسئولیت‌هایش در این سمت بود، در غروب هفتم تیرماه سال ۱۳۶۰، هنگام سخنرانی در سالن حزب جمهوری اسلامی، بر اثر بمب‌گذاری ساختمان حزب توسط گروه منافقین، به همراه ۷۲ همراهش به جمع بزرگ شهیدان کربلا پیوست.
از پیام امام خمینی رحمه الله به مناسبت شهادت شهیدبهشتی:
ملت ایران در این حادثهٔ دردناک، هفتاد و دو نفر از هموطنان بی‌گناه خود را از دست داد، که تعداد آنان به تعداد شهدای کربلا است.
شهیدبهشتی از منظر مقام معظم رهبری:
بهشتی زندگی‌اش را در سایه گذراند و در سایه از دنیا رفت، چرا که در طول عمرش کسی به عمق و بزرگی شخصیت او پی نبرد. شهید بهشتی بی‌گمان انسانی والا و استثنایی در تمام جنبه‌های زندگی بود.
شهیدبهشتی به روایت دوستان:
همانطور که همیشه با لبخندی بر لب، قبل از غروب آفتاب به دفتر مرکزی حزب آمد و در جلسه اعضای حزب حضور یافت. بعد از پایان جلسه، صدای دلنشین اذان در فضای دفتر پیچید و همه وضو گرفتند و خود را برای نماز آماده کردند.
نماز جماعت به امامت آیت الله بهشتی برگزار شد و برخی از وزیران و نمایندگان مجلس نیز در آن حاضر شدند. نقل است که: «آن شب نماز جماعتش از همه شب‌ها طولانی‌تر بود و اصرار بچه‌ها هم بسیار بود که می‌خواهیم پشت سر تو نماز بخوانیم و نماز در حیاط دفتر حزب بود. عکاس آمد و از آن نماز عکس یادگاری گرفت.»
پس از نماز، همه به سالن بازگشتند تا جلسه‌ای را که دربارهٔ انتخاب رئیس جمهور آینده بود، ادامه دهند، چون یک هفته از عزل بنی‌صدر از ریاست جمهوری توسط مجلس شورای اسلامی می‌گذشت.
جلسه با تلاوت قرآن که دل‌ها را به عالم ملکوت پیوند می‌داد، شروع شد و پس از خواندن قرآن، سخنرانی قافله‌سالار شهدای هفت تیر آغاز گردید. ساعت حدود نه و هفت دقیقه بود که ناگهان فرشته مرگ آنان را با خود به ملکوت اعلی برد و او و یارانش اینگونه به کاروان ایستادگان تاریخ پیوستند.
نقش شهید بهشتی در انقلاب
• شهید بهشتی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی
پس از شروع قیام امام خمینی(ره)، فعالیت‌های مبارزاتی شهید بهشتی به شکل منسجم و برنامه‌ریزی شده در زمینه‌های مختلف آغاز شد. او که خود شاگرد مکتب امام بود، تحت هدایت ایشان حرکت می‌کرد.
در زمینه‌ی باورهای دینی، شهید بهشتی در جمع روشنفکران، دیدگاه‌های تازه و اسلامی مطرح می‌کرد که با نگاه سنتی برخی گروه‌ها سازگار نبود. به همین دلیل، عده‌ای از آنان با او مخالفت می‌کردند و بیشتر از دیگر همراهان امام و انقلاب، او را هدف اتهامات ناروا قرار می‌دادند.
زمانی که امام در پاریس بودند، شهید بهشتی برای مشورت به دیدار ایشان رفت و پس از آن، به دستور امام، عضو شورای انقلاب اسلامی ایران شد. نقش ایشان در آن دوره بسیار تأثیرگذار و رهبری‌کننده بود.
ارتباط و دوستی دیرینه‌ی او با امام خمینی(ره) و اعتماد کامل امام به وی، باعث شده بود که شهید بهشتی در سال‌های مبارزه، از رازداران و نزدیکان امام باشد و مسئولیت خود را در این راه به خوبی انجام می‌داد.
او در فعالیت‌های انقلابی مانند اعتصاب‌ها، تظاهرات، نوشتن بیانیه‌ها، موضع‌گیری‌ها و رویارویی‌ها، فردی صاحب‌نظر و تصمیم‌گیرنده به شمار می‌رفت. در کارهای حساس نیز از دوستان نزدیک و وفادار خود کمک می‌گرفت. همین ویژگی‌ها باعث شد که دشمنان انقلاب اسلامی، حزب جمهوری را هدف قرار دهند و اولین هدف آنان، حذف رهبر این حزب، یعنی شهید بهشتی، بود.
• شهید بهشتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی
شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی، با وجود همه سختی‌ها و فشارهایی که به او وارد شد، در مدت کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، خدمات بسیار ارزشمندی به اسلام و مردم ایران ارائه کرد. او با توانایی‌های گسترده‌ای که داشت، کارهای بزرگی انجام داد و میراثی ماندگار از خود به جای گذاشت که همچون چراغی راه آینده انقلاب اسلامی را روشن می‌کند.
از جمله کارهای مهم او می‌توان به این موارد اشاره کرد:
– حضور پررنگ و مؤثر در شورای انقلاب و تلاش بی‌وقفه برای جلوگیری از انحراف این شورا توسط کسانی که به غرب گرایش داشتند.
– مدیریت مجلس خبرگان قانون اساسی و کمک به نوشتن قانون اساسی جمهوری اسلامی که پایه و اساس نظام کنونی است.
– نقش کلیدی در حزب جمهوری اسلامی برای تشکیل مجلس شورای اسلامی اول با حضور افرادی که به اسلام راستین معتقد بودند.
– کوشش برای ایجاد ساختاری اسلامی و مستقل برای قوه قضائیه و اجرای احکام اسلام.
– تلاش برای تشکیل دولت مکتبی به رهبری شهید رجایی و مقابله اصولی با جریان وابسته به آمریکا که بنی‌صدر در رأس آن قرار داشت، تا زمان برکناری او از ریاست جمهوری که به معنای شکست کامل گرایش‌های غربی در انقلاب بود.
این خدمات ارزنده شهید بهشتی، همواره به عنوان برکتی ماندگار در تاریخ پرافتخار انقلاب اسلامی باقی خواهد ماند و با گذشت زمان، ارزش آن بیشتر آشکار می‌شود.
وصیت نامه ی شهید بهشتی
اینجانب محمد حسینی بهشتی، صاحب شناسنامه شماره ۱۳۷۰۷ از اصفهان، سفارش می‌کنم به همسرم، فرزندانم و همه خویشاوندانم که در زندگی، بیش از هر چیز، به نور خداوند که در درون هر انسانی تابیده است، توجه کنند. آنان باید با ایمان به خدای یگانه‌ای که دانا، توانا، شنوا، بینا و مهربان است، و با باور به پیامبران بزرگوارش و پیروی از آخرین پیامبر و کتاب آسمانی او، قرآن، و همچنین با تمسک به امامان معصوم (سلام الله علیهم اجمعین) و با اهمیت دادن به یاد خدا و نمازی با توجه کامل، روزه، دیگر عبادات، بخشش، فداکاری، راستی و کوشش بی‌وقفه در این راه و با حضور همیشگی در جمع مؤمنان و همراهی با مردم، راه خوشبختی را برای خود بگشایند.
همچنین وصیت می‌کنم پس از درگذشت من و پیوستنم به خداوند، یک‌سوم از خانه مسکونی‌ام در تهران، محله قلهک، خیابان تورج، کوچه منطقی ۸ و ۹، و همچنین اسباب و لوازم خانه، به همسرم خانم عزت‌الشریفه مدرس مطلق تعلق دارد. از خداوند متعال برای او و فرزندانم آرزوی خوشبختی و زندگی در راه خدا را دارم.
۲۷ رجب ۱۴۰۰ هجری
محمد حسینی بهشتی
ما بی‌شناسنامه نیستیم، ما از مردم جدا نیستیم. جای مهر ما روی دفترچه قند و شکر و برگه‌های رأی در انتخابات ریاست‌جمهوری دیده می‌شود.
ما بی‌شناسنامه نیستیم؛ ما فرزندان رنج‌دیده خاندان پیامبریم، فرزندان زندان‌های بی‌نام و نشان و سیاهچال‌های فراموش‌شده. ما بی‌شناسنامه نیستیم؛ اهل نماز و نیایشیم، ساکن سرزمین دعا و از فرزندان جنوب شهر عشقیم. ما کبوترانی هستیم که بال‌های خود را در خون شهیدان کربلا رنگ زده‌ایم و سال‌ها بر شاخساران، مرثیه‌خوان شهادت فرزندان آدم بوده‌ایم. ما از برخورد دو ایمان ساده روستایی و برآیند دو دنیای پاک پدید آمده‌ایم. با هیچکس تفاوتی نداریم و نمازمان را همیشه به موقع می‌خوانیم.
ما برآمده از لحظه‌هایی هستیم که مردم خسته از کار و رنج، خیمه‌های دعا برپا کرده‌اند. ما ساکنان ساده‌زیست قصرهای ویران فقر و نابودی هستیم. ما پنجره‌هایی هستیم که به سوی افق سبز اعتماد به خدا گشوده می‌شویم. ما مانند کتابی هستیم که در هر نقطه از این سرزمین و در هر لحظه از زمان گشوده می‌شویم و دیگران را از خود آگاه می‌کنیم.
ما همچون وضو ساده و پاکیم، مانند قطره‌های آب بی‌آلایش و معصومیم. ما را می‌توان در هر گوشه مسجد یافت، در هر قشری جستجو کرد و با هر دردی همراه شد. ما همچون تلاویتی غمگین و تکبیری تیز و برنده‌ایم. دوستان ما شیران روز و عابدان شبند. از زمان حضرت نوح تا کربلا و هویزه، و تا همین امروز، حضور داشته‌ایم. پشت هر سنگی روییده‌ایم، با هر گیاهی رشد کرده‌ایم و بر هر شاخه‌ای به بار نشسته‌ایم. ما در این آب و خاک سبز می‌شویم. ما بی‌شناسنامه نیستیم.
آثار شهید بهشتی
آموزش موقعیت‌ها
آشنایی با مفهوم حزب
اقتصاد بر پایه تعالیم اسلام
اهمیت همکاری و مشارکت
قوانین مالی و بانکداری در اسلام
راهنمایی‌های عملی (واجبات و محرمات)
مطالعه‌ای درباره جهاد، عدالت، آزادی‌گرایی و رهبری
سلامتی و برنامه‌ریزی خانواده
پنج سخنرانی
التوحید فی القرآن
معنی توکل در قرآن
شرح و تفسیر سوره حمد
مناسک حج در قرآن
تمایز حق از باطل
شناخت خدا در قرآن
دکتر شریعتی؛ پوینده راه تکامل
حکم ربا در اسلام
کارکرد دانشگاه و مسئولیت دانشجو
شیوه‌های فهم قرآن
سرود توحید
سلسله درس‌های اسلامی – موضوع مالکیت
سلسله درس‌های اسلامی – بحث شناخت
شناخت از نگاه فطرت
شناخت از منظر قرآن
طرح قانون قصاص
پیکار پیروزمند
پایه‌های قانون اساسی
بستر ظهور اسلام
مکتب و تخصص
تأثیر آزادی در پرورش فرزندان
نهادهای سازمانی و نقش آن‌ها در پیشبرد انقلاب ایران
معنی نماز
مسئولیت انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا در قبال جوانان مسلمان
شاخصه‌های انقلاب ایران
پیشنهاد: آشنایی با زندگینامه شهید تندگویان