تغذیه سالم یعنی اینکه بدن ما هر روز به اندازه کافی از مواد غذایی مفید و لازم استفاده کند. وقتی تغذیه ما سالم باشد، بدنمان بهتر کار می‌کند، انرژی بیشتری داریم و کمتر بیمار می‌شویم.
یک برنامه غذایی خوب باید شامل انواع مواد مغذی باشد. این مواد شامل کربوهیدرات‌ها (که در نان و برنج وجود دارند)، پروتئین‌ها (که در گوشت، حبوبات و تخم مرغ یافت می‌شوند)، چربی‌های مفید، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. میوه‌ها و سبزیجات تازه نیز بخش بسیار مهمی از این برنامه هستند، زیرا ویتامین‌های ضروری را برای بدن فراهم می‌کنند.
برای داشتن یک برنامه غذایی مناسب، بهتر است وعده‌های غذایی منظم داشته باشیم و از خوردن بیش از حد غذاهای شیرین، شور یا چرب خودداری کنیم. نوشیدن آب کافی در طول روز نیز بسیار اهمیت دارد.
به یاد داشته باشید که تغذیه سالم فقط برای کاهش وزن نیست، بلکه برای حفظ سلامت و شادابی بدن در طول زندگی است. با انتخاب هوشمندانه غذاها می‌توانیم زندگی سالم‌تر و باکیفیت‌تری داشته باشیم.
تغذیه سالم و مناسب برای کودکان و نوجوانان بسیار مهم است. در این مطلب، اصول درست و متعادل خوردن را به طور خلاصه و کاربردی مرور می‌کنیم. با ما همراه باشید.
تغذیه سالم چیست؟
تغذیه سالم به این معناست که از مواد غذایی مفید و مقوی استفاده کنیم و برنامه غذایی مناسبی داشته باشیم. همچنین باید از پرخوری پرهیز کنیم و روش صحیح خوردن غذا را یاد بگیریم. برای مثال، بهتر است در رژیم غذایی خود میوه‌های تازه، سبزیجات و نان و غلات سبوس‌دار را بگنجانیم و از خوردن غذاهای پرچرب، پرنمک و خیلی شیرین خودداری کنیم.
چرا داشتن تغذیه سالم و مناسب مهم است؟
غذاهای سالم، مواد لازم و مفید برای بدن را فراهم می‌کنند. این مواد علاوه بر اینکه انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کنند، برای کارکرد درست مغز، قلب و ماهیچه‌ها نیز بسیار مهم هستند.
تغذیه سالم باعث می‌شود کمتر بیمار شویم.
به عنوان مثال:
الف. خوردن بیشتر میوه‌ها و سبزیجات، خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و برخی سرطان‌ها را کم می‌کند.
ب. کمتر خوردن چربی‌های اشباع (مانند روغن‌های جامد)، خطر بالا رفتن کلسترول خون را کاهش می‌دهد.
ج. دریافت کافی کلسیم و ویتامین D از استخوان‌ها محافظت می‌کند و از پوکی استخوان جلوگیری می‌نماید.
تغذیه سالم همچنین به کنترل و بهبود برخی بیماری‌های مهم کمک می‌کند. پیروی از یک برنامه غذایی متعادل و سالم، در مدیریت بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا مؤثر است.
غذاهای سالم و مناسب کدامند؟
غذاهایی مانند حبوبات (مثل لوبیا)، شیر و گوشت به رشد بدن شما کمک می‌کنند. این نوع مواد غذایی در گروه پروتئین‌ها قرار می‌گیرند.
مواد غذایی دیگری مثل سیب‌زمینی، نان و برنج نیز انرژی مورد نیاز برای کار و بازی را در اختیار بدن قرار می‌دهند. این گروه را کربوهیدرات می‌نامیم.
همچنین غذاهایی مانند کره و پنیر نیز به بدن انرژی می‌رسانند. این دسته از مواد غذایی، چربی نامیده می‌شوند.
مواد معدنی و ویتامین‌هایی که در میوه‌ها و سبزی‌های تازه وجود دارند نیز برای سلامتی بدن بسیار مفید و ضروری هستند.
اگر از هر یک از این گروه‌های غذایی به اندازه‌ی مناسب مصرف کنید، می‌توانید سلامت و تندرست بمانید.
اصول یک تغذیه سالم و متعادل چیست؟
برای داشتن یک برنامه غذایی سالم، این سه نکته مهم را فراموش نکنید:
**تعادل:** یک برنامه غذایی متعادل، یعنی از هر دسته از مواد غذایی به اندازه لازم استفاده کنید. این کار باعث می‌شود همه مواد مغذی که بدنتان نیاز دارد را دریافت کنید.
**تنوع:** سعی کنید از غذاهای گوناگون و متفاوت استفاده کنید. چون هیچ غذایی به تنهایی نمی‌تواند همه چیزهایی که بدن شما لازم دارد را فراهم کند. از هر گروه غذایی، انواع مختلفی را انتخاب و میل کنید.
**میانه‌روی:** کلید موفقیت در بیشتر کارها، رعایت میانه‌روی است. اگر در خوردن چیزهایی مانند شیرینی‌جات، چربی‌ها و نمک میانه‌روی کنید، می‌توانید از خوردن غذاهای مورد علاقه‌تان هم لذت ببرید.
تغذیه مناسب دانش آموزان
خوراکی‌هایی مانند شیر و بیسکویت، نان با خرما، نان و پنیر، کیک، کلوچه، میوه‌ها یا آبمیوه و شربت‌های خانگی، و نیز خشکبار مانند بادام، گردو، پسته، کشمش، برگه و توت خشک، گزینه‌های بسیار خوبی برای میان‌وعده دانش‌آموزان هستند.
از آنجا که کودکان و نوجوانان عادت‌های غذایی خود را از خانواده یاد می‌گیرند، پدر و مادرها باید از خوردن ناسالم و رفتارهای غلط غذایی خودداری کنند و روش تغذیه درست را به بچه‌ها آموزش دهند. برای این کار، خوب است که والدین آگاهی بیشتری درباره اصول تغذیه سالم کسب کنند و آن را به فرزندانشان انتقال دهند.
یادگیری روش‌های صحیح غذا خوردن باید از سنین پایین آغاز شود تا به رشد و تندرستی کودکان کمک کند و انرژی مورد نیاز برای فعالیت‌های درسی، هنری و ورزشی مورد علاقه آنان را تأمین نماید.
تعادل مواد غذایی
برای سالم ماندن، باید مواد غذایی ضروری را به اندازه مناسب و متعادل مصرف کنیم. این تعادل، یکی از ویژگی‌های مهم هر موجود زنده است.
اگر فردی فقط از پروتئین‌های گیاهی استفاده کند، مطمئناً برخی از اسیدهای آمینه ضروری بدنش تأمین نخواهد شد. کمبود این مواد به سرعت باعث اختلال در عملکردهای اساسی بدن می‌شود. بنابراین، برای دریافت انواع مواد مورد نیاز، باید از منابع غذایی متنوع، اعم از گیاهی و حیوانی، استفاده کنیم. فرقی ندارد این مواد جزو چربی‌ها باشند یا پروتئین‌ها.
نکته مهم دیگر این است که همه ما، به ویژه در دوره نوجوانی و جوانی، باید به میزان کلسیم و فسفر دریافتی روزانه توجه کنیم، زیرا این دو ماده، پایه اصلی ساخت استخوان‌ها و دندان‌های ما هستند. ویتامین D نیز تا حد زیادی به تعادل بین کلسیم و فسفر در بدن کمک می‌کند و باعث تشکیل و رشد طبیعی استخوان‌ها می‌شود.
پیشنهادی: همه چیز درمورد کربوهیدرات ها
منابع: سیبیتا – تبیان – ویکی پدیا – رشد