پرچم ایران 🇮🇷
پرچم ایران از سه نوار افقی به رنگهای سبز، سفید و قرمز تشکیل شده است. این پرچم نماد ملی کشور ایران است و هر یک از این رنگها و نشانهای آن معنای خاصی دارند.
**معنی رنگها:**
* **سبز:** این رنگ در بالای پرچم قرار دارد و نماد اسلام، رشد و سرزندگی است.
* **سفید:** این رنگ در وسط پرچم است و نشاندهنده صلح و دوستی است.
* **قرمز:** این رنگ در پایین پرچم دیده میشود و نشاندهنده شجاعت و عشق به میهن است.
**نشان میانی:**
در وسط نوار سفید، یک نشان ویژه به نام «الله» قرار دارد که به شکل یک طراحی هنری زیبا درآمده است. این نشان، مفهوم «الله اکبر» را میرساند و نماد پروردگار یکتا است. این نشان به رنگ قرمز است.
همچنین در حاشیهی نوار سبز و نوار قرمز، ۲۲ بار عبارت «الله اکبر» به رنگ سفید و با خط زیبای فارسی تکرار شده است. این عدد، یادآور روز ۲۲ بهمن، روز پیروزی انقلاب اسلامی ایران است.
به طور کلی، پرچم ایران نماد هویت، تاریخ و باورهای مردم این سرزمین است و احترام به آن برای همه ایرانیان بسیار مهم است.

پرچم ایران از سه رنگ سبز، سفید و قرمز تشکیل شده که به صورت سه نوار مساوی و افقی روی هم قرار گرفتهاند. رنگ سبز در بالا، سفید در وسط و قرمز در پایین پرچم دیده میشود.
در بخش سفیدرنگ وسط پرچم، نشان رسمی جمهوری اسلامی ایران که کلمه «الله» است، قرار دارد. این نشان در حقیقت نماد شعار اسلامی «لا اله الا الله» میباشد.
همچنین در مرز بین رنگ سبز و سفید، و نیز بین رنگ سفید و قرمز، عبارت «الله اکبر» به رنگ سفید و به تعداد ۲۲ بار تکرار شده است. این تعداد، یادآور روز پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن است.
پیشینه کاربرد پرچم
براساس یافتههای باستانشناسان، استفاده از پرچم که در قدیم به آن «درفش» میگفتند، پیشینه بسیار کهنی دارد و به زمانهای پیش از هخامنشیان میرسد. «درفش شهداد» که در سال ۱۳۵۰ در استان کرمان کشف شد و نیز نام «گاودرفش» که در کتاب «اوستا» آمده، نشاندهنده این قدمت هستند.
در دوران هخامنشیان، پرچم معروف به «درفش شهباز» رواج داشت که نقش یک عقاب با بالهای باز و خورشیدی در پشت سر آن را نمایش میداد.
در زمان سلوکیان و اشکانیان، حکمرانان منطقهای از نمادهای محلی خود روی پرچمها استفاده میکردند.
پرچم اشکانیان معمولاً نشان خورشید داشت و سپاهیان آنان از پرچمهای ابریشمین با نقش اژدها بهره میبردند. برخی مورخان نیز باور دارند که «درفش کاویانی» پرچم ملی ایران در عهد اشکانیان بوده است.
در دوره ساسانیان، پرچم اصلی، «درفش کاویانی» بود.
داستان به وجود آمدن این پرچم به قیام کاوه آهنگر در برابر پادشاهی ستمگر به نام ضحاک بازمیگردد. هنگامی که ستم ضحاک به اوج رسید، کاوه پیشبند چرمی خود را بر سر چوبی کرد و آن را به نشانه قیام برافراشت و مردم را به یاری فراخواند.
پس از شکست ضحاک، فریدون پادشاه شد و دستور داد تا همان پیشبند چرمی را با پارچههای گرانبها و رنگین و جواهرات بیارایند و نام آن را «درفش کاویانی» گذاشتند. بر پایه یک باور قدیمی، هر لشکری که این پرچم را حمل میکرد، شکستناپذیر میشد.
در جنگ قادسیه، این پرچم به دست سپاه اعراب افتاد و به دستور عمربنخطاب، پس از جدا کردن جواهراتش، سوزانده شد.
در سنگنوشتههای به جا مانده از ساسانیان، چهار پرچم دیگر با طرحهای گوناگون نیز دیده میشود.
پس از ورود اعراب به ایران، امویان بیشتر از پرچم سفید و به روایتی سبز استفاده میکردند. ابومسلم خراسانی پرچم سیاه و نیز پرچم سفیدی که بر روی آن آیهای از قرآن نوشته شده بود، را به کار میبرد.
عباسیان پرچم سیاه با عبارت «محمد رسولالله» داشتند و علویان و مخالفان آنان از پرچم سفید استفاده میکردند.
درباره پرچم غزنویان نظرات گوناگونی وجود دارد: برخی طرح شطرنجی، برخی پرچم سرخ و برخی دیگر نقش شیر طلایی یا مرغ طلایی (همای) را گفتهاند. همچنین گفته شده پادشاهان شیعی از پرچم سفید و سبز و پادشاهان غیرشیعی از پرچم سیاه در این دوره استفاده میکردند.
رنگ پرچم رسمی در زمان سلجوقیان و خوارزمشاهیان به درستی مشخص نیست و احتمالاً همان پرچم سیاه عباسیان بوده است.
بررسیهای باستانشناسی نشان میدهد که نقش خورشید از سده هفتم هجری وارد فرهنگ عمومی، نمادها و هنر ایران شد و به تدریج تا حدود سده نهم هجری به طرح پرچمها راه یافت. منابع معتبر تاریخی، پیدایش نماد شیر و خورشید در پرچم ایران را به دوران ایلخانیان نسبت میدهند.
در دوره صفوی، پرچمهای مختلفی مورد استفاده قرار گرفت. پرچم شاه اسماعیل اول، سبزرنگ و با نوک ماهشکل بود. پس از شکست او در جنگ چالدران، استفاده از پرچمهای سیاه با نوشته «القصاص» رواج یافت.
در زمان شاه عباس کبیر، پرچم دارای نقش شیر و خورشید به پرچم اصلی صفویان تبدیل شد. در گزارشهای اروپاییان از این دوره، پرچم سهگوش و دارای نقشهای شیر و خورشید، ذوالفقار یا آیات قرآن توصیف شده است.
در نزد صفویان، شیر نماد علیبنابیطالب و خورشید نشاندهنده عظمت خداوند بود. به گفته برخی، شیر و خورشید نماد دو رکن اصلی ایران در آن زمان، یعنی دین و حکومت، به شمار میرفت.
پرچم نادرشاه افشار دارای نوارهای سفید، آبی و سرخ یا زرد، سفید، آبی و سرخ بود و اثری از شیر و خورشید نداشت.
قاجاریان از پرچمی با نشان شیر و خورشید و شمشیر استفاده میکردند.
بر اساس اسناد تاریخی، چیدمان سه رنگ سبز، سفید و سرخ به همراه نشان شیر و خورشید در مرکز پرچم، توسط میرزا حسنخان مشیرالدوله انجام شد.
مهمترین پرچمهای زمان ناصرالدین شاه، «بیرق دولتی» و «سلطنتی» بودند که در هر دو رنگهای سبز، سفید و سرخ از بالا به پایین دیده میشد. در یکی نوار سفید پهنتر بود و نشان شیر و خورشید را داشت و در دیگری هر سه نوار همعرض بودند و هر سه دارای نشان شیر و خورشید بودند.
رنگ سبز نماد اسلام، سفید نماد صلح و سرخ نماد شجاعت و رشادت بود.
در آغاز جنبش مشروطه، برخی کوشیدند از پرچم سرخ استفاده کنند، اما قانون اساسی مشروطه در اصل پنجم، پرچم سهرنگ سبز، سفید و سرخ با نشان شیر و خورشید را به عنوان پرچم رسمی ایران تأیید کرد. پس از مشروطه، تلاشهایی برای یکسانسازی جزئیات طرح شیر و خورشید و اندازه پرچم انجام شد.
در دوره پهلوی تغییر چشمگیری در طراحی پرچم رخ نداد. در این زمان سه نوع پرچم با اندکی تفاوت در نشان آن—بدون تغییر در رنگها—مورد استفاده قرار میگرفت: پرچم شهروندی، پرچم دولتی و پرچم نظامی.
همچنین در همین دوره، واژه «پرچم» جایگزین واژههای «درفش» (پارسی)، «بیرق» (ترکی) و «عَلَم و رایت» (عربی) شد و بعدها فرهنگستان ایران بر استفاده از واژه «پرچم» تأکید کرد.
پرچم جمهوری اسلامی ایران
پس از موفقیت انقلاب اسلامی، دولت موقت همچنان از پرچم قدیمی با نماد شیر و خورشید استفاده میکرد. اما پس از آن، بنا بر درخواست روحالله خمینی برای تغییر این نماد، مسابقهای برای طراحی یک نشان جدید برای پرچم برگزار شد.
در ابتدا طرحی از صادق تبریزی انتخاب شد که در آن خورشیدی با ۲۲ ستاره و هشت مشت گرهخورده دیده میشد و عبارت «الله اکبر» در مرکز آن قرار داشت. اما این پرچم مدت زیادی مورد استفاده نبود.
سرانجام در پانزدهم اردیبهشت ۱۳۵۹، طرحی که حمید ندیمی ارائه داده بود و در همان مسابقه نیز شرکت کرده بود، مورد تأیید شورای انقلاب و امام خمینی قرار گرفت. طراحی کامل پرچم به او سپرده شد و کار به پایان رسید.
آخرین اصلاحی که روی پرچم انجام شد، مربوط به شکل نوشتاری «الله اکبر» بود. برخی فکر میکردند که طراحی اولیه آن شبیه حروف لاتین USA است. تغییر این قسمت نیز به حمید ندیمی واگذار شد و طرح نهایی او تا امروز به عنوان پرچم رسمی کشور استفاده میشود.
درباره آثار فرهنگی