حتوا و دارایی‌هایی که پس از فوت یک شخص برای بازماندگانش به جا می‌ماند، ارث نام دارد. فرآیند تقسیم این ارث گاهی می‌تواند پیچیده و همراه با چالش‌های قانونی باشد. در چنین شرایطی، یک وکیل متخصص در امور ارث می‌تواند نقش بسیار مهمی ایفا کند.
وکیل ارث با تسلط کامل بر قوانین، می‌تواند راهنمای شما در تمامی مراحل باشد. او می‌تواند در تهیه و تنظیم مدارک لازم، انجام اقدامات قانونی برای گرفتن گواهی انحصار وراثت، و همچنین تقسیم عادلانه و قانونی اموال و دارایی‌ها میان وراث، به شما کمک کند.
وجود یک وکیل آگاه می‌تواند از بروز اختلاف بین اعضای خانواده جلوگیری کرده و این مسیر دشوار را برای شما ساده‌تر و روان‌تر کند.
ارث به تمام دارایی‌ها و اموالی گفته میشود که فرد پس از فوتش به جا می‌گذارد. این دارایی‌ها باید طبق قانون، بین وارثان تقسیم شود و هر کس به اندازه سهم خود از آن بهره‌مند گردد.
کارهای مربوط به تقسیم ارث، از جمله امور حقوقی پیچیده محسوب می‌شوند و به دلیل تخصصی بودن، اغلب افراد در انجام آن با مشکل مواجه می‌شوند.
به همین دلیل، بهتر است در این زمینه از یک وکیل ارث با تجربه و آگاه کمک بگیرید. از آنجا که مسائل ارث با روابط خانوادگی گره خورده است، انتخاب وکیلی با اخلاق حرفه‌ای و رفتاری محترمانه بسیار اهمیت دارد.
وکیل ارث کیست؟
سوال اصلی که بعد از این توضیحات پیش می‌آید این است: وکیل ارث دقیقاً چه کسی است؟
در پاسخ باید گفت وکیل، یک حقوقدان است که مجوز رسمی خود را از کانون وکلای دادگستری یا قوه قضائیه دریافت کرده است. فقط در این صورت است که او اجازه دارد خدمات حقوقی ارائه دهد.
در علم حقوق، موضوعات مختلفی دسته‌بندی شده‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها در حوزه خانواده، مسائل مربوط به ارث است. این موضوع شامل قوانین، مقررات، بخشنامه‌ها و همچنین شیوه‌ای است که دادگاه‌ها برای رسیدگی به پرونده‌ها در پیش می‌گیرند.
اگر وکیلی بخواهد به شکل تخصصی در زمینه ارث فعالیت کند، باید به تمام این موارد آگاهی کامل و تسلط کافی داشته باشد. آشنایی با رویه‌های قضایی معمولاً پس از سال‌ها کار تخصصی در این زمینه به دست می‌آید. بنابراین، یکی از ویژگی‌های مهم یک وکیل ارث، داشتن تجربه کاری زیاد است.
وظایف وکیل ارث چیست و اهمیت اعطای وکالت
برای اینکه بدانید یک وکیل ارث چه کارهایی انجام می‌دهد، باید به چند نکته توجه کنید. مهم‌ترین وظیفه او این است که به جای همه ورثه، همه کارهای بزرگ و کوچک مربوط به ارث را انجام دهد.
یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از یک وکیل ارث این است که با دادن یک وکالت‌نامه، دیگر لازم نیست خود ورثه برای انجام کارها حاضر شوند. وکیل همه کارهای قانونی را به جای آن‌ها انجام می‌دهد و این باعث میشود کارها خیلی سریع‌تر پیش برود.
این سرعت در انجام کارها، استرس و تنشی که ممکن است بین اعضای خانواده به وجود بیاید را کم می‌کند. در نتیجه، به حفظ آرامش و صمیمیت خانواده کمک بزرگی میشود و از هزینه‌های اضافی که ممکن است به خانواده تحمیل شود، جلوگیری می‌کند.
مرجع صالح برای صدور گواهی انحصار وراثت
در گذشته، برای گرفتن گواهی انحصار وراثت که اولین قدم برای تقسیم ارث است، افراد باید به دادگاه مراجعه می‌کردند و زمان زیادی صرف این کار می‌شد.
اما امروزه طبق قانون، این کار به شورای حل اختلاف سپرده شده است. بنابراین، چه با وکیل و چه بدون وکیل، ورثه باید برای دریافت این گواهی به شورای حل اختلاف محل سمت‌آخر فرد فوت‌شده مراجعه کنند.
نکته مهم این است که برای گرفتن این گواهی، لازم نیست مدارک تمام ورثه را ارائه دهید. فقط با ارائه مدارک خودتان به عنوان یکی از وراث، بقیه موارد توسط شورا بررسی میشود و حتی اگر دیگر ورثه همکاری نکنند، کار پیش خواهد رفت.
نقش وکیل ارث در اخذ گواهی انحصار وراثت
یک وکیل رسمی می‌تواند به جای شما تمام کارهای مربوط به شورای حل اختلاف را انجام دهد. با این کار، دیگر لازم نیست ورثه به طور حضوری پیگیر امور باشند. گرفتن وکیل برای این کارهای حقوقی، خطرهای احتمالی را کم می‌کند و باعث میشود کارها سریع‌تر پیش برود و هزینه‌های دادگاهی کمتر شود.
نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که اگر حتی یکی از ورثه، گواهی ارث را با کمک وکیل بگیرد، این گواهی برای بقیه ورثه هم معتبر است و فقط به همان یک نفر محدود نمی‌شود. بنابراین اگر همه ورثه کار را به یک وکیل متخصص بسپارند، می‌توانند با هزینه بسیار کم این گواهی را دریافت کنند و در صورت نیاز از آن استفاده نمایند.
طبقه بندی وراث بر طبق قانون مدنی
حتماً شنیده‌اید که وقتی فردی فوت می‌کند، اموال او به بستگانش می‌رسد. اما همه به یک اندازه ارث نمی‌برند. بستگان بر اساس نزدیکی به متوفی، در گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرند. اگر حتی یک نفر از گروه بالاتر زنده باشد، گروه‌های پایین‌تر چیزی دریافت نمی‌کنند. در ادامه، این گروه‌ها را بر اساس قانون توضیح می‌دهیم.
**گروه اول:**
پدر، مادر و فرزندان شخص فوت‌شده. اگر فرزندان او هم از دنیا رفته باشند، نوه‌هایش جای آن‌ها را می‌گیرند و از این گروه ارث می‌برند.
**گروه دوم:**
پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر و برادرهای متوفی. اگر خواهر یا برادر زنده نباشند، فرزندان آن‌ها (خواهرزاده و برادرزاده) به جای والدین خود ارث می‌برند.
**گروه سوم:**
عمو، عمه، دایی و خاله. اگر این افراد در قید حیات نباشند، فرزندان آن‌ها می‌توانند سهم الارث مربوطه را دریافت کنند.
طبق قانون، همسر (زن یا شوهر) در هر شرایطی از متوفی ارث می‌برد، مگر اینکه طلاق گرفته باشند. برای محاسبه دقیق سهم هر فرد، باید شرایط کامل خانواده و حضور افراد در هر گروه را برای یک وکیل ارث شرح دهید تا او با توجه به جزئیات پرونده، درصد سهم هر نفر را به شما بگوید.
مالیات بر ارث چگونه پرداخت میشود؟
یکی از پرتکرارترین پرسش‌هایی که از وکلای امور ارث مطرح میشود، دربارهٔ مالیات بر ارث فرد فوت‌شده است. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که اگر فرد موردنظر پیش از سال ۱۳۹۵ فوت کرده باشد، برای گرفتن گواهی انحصار وراثت، لازم است اظهارنامه مالیاتی ارائه شود. در این حالت، فقط ارائه اظهارنامه کافی است و نیازی به پرداخت مالیات نیست.
اما اگر فرد پس از سال ۱۳۹۵ فوت کرده باشد، تنها در صورتی که وراث قصد فروش اموال را داشته باشند، باید مالیات پرداخت کنند. در غیر این صورت، هیچ مالیاتی لازم نیست پرداخت شود. به همین خاطر نیز هیچ جریمه‌ای برای تأخیر در پرداخت به آن‌ها تعلق نخواهد گرفت.
محروم کردن یکی از وراث از سهم الارث
گاهی والدین برای جلوگیری از برخی کارهای فرزندانشان به آنان می‌گویند: “اگر این کار را انجام دهی، از ارث محرومت می‌کنم.”
اما این کار برای شیعیان در ایران امکان‌پذیر نیست و پشتوانه قانونی ندارد.
با این حال، دو راه وجود دارد که می‌تواند باعث محرومیت کامل یا بخشی از ارث شود:
اول اینکه فرد می‌تواند قبل از فوت، تمام دارایی خود را به شخص دیگری هدیه دهد. از آنجا که هر شخصی مالک اموال خود است، این عمل غیرقابل برگشت خواهد بود.
دوم اینکه می‌تواند تا یک‌سوم اموال خود را پس از فوت، به فرد مورد نظر وصیت کند که در این صورت، تنها از دو‌سوم باقی‌مانده ارث به دیگران خواهد رسید.
مشخص کردن میزان سهم هر یک از وراث چگونه است؟
یکی از حساسترین مراحل تقسیم ارث، تعیین سهم هر یک از وراث است. در چنین شرایطی، افرادی که تخصصی در این زمینه ندارند، بیش از هر زمان دیگری به کمک یک وکیل ارث نیاز پیدا می‌کنند.
قانون مدنی برای هر یک از بازماندگان، بر اساس گروه و طبقه‌ای که در آن قرار می‌گیرند، سهم مشخصی تعیین کرده است. این سهم، حداکثر میزان ارثی است که هر فرد می‌تواند تحت شرایط خاص دریافت کند.
از آنجا که این قوانین برگرفته از منابع فقهی هستند، معمولاً پیچیده به نظر می‌رسند. بنابراین، اگر بین وراث اختلاف نظر پیش بیاید، وجود یک وکیل که به قوانین ارث تسلط کامل دارد، می‌تواند به حل و فصل این مشکلات کمک کند.
مواردی که از موانع ارث بری محسوب میشود
در برخی شرایط خاص، ممکن است یک یا چند نفر از وراث از دریافت ارث محروم شوند. اولین موردی که باعث محرومیت از ارث میشود، فوت وارث قبل از متوفی است. مثلاً اگر فرزندی قبل از پدر یا مادر خود فوت کند، از آن‌ها ارثی نمی‌برد. سایر موارد به این ترتیب هستند:
کفر: فرد کافر از مسلمان ارث نمی‌برد، اما مسلمان از کافر ارث می‌برد.
قتل: اگر کسی، فردی که از او ارث می‌برد را به قتل برساند، از ارث محروم میشود.
لعان: اگر مردی همسر خود را به زنا متهم کند، هیچ یک از آن دو از دیگری ارث نمی‌برند.
فرزند نامشروع: فرزندی که از رابطه نامشروع متولد شود، از پدر و مادر خود ارث نمی‌برد و پدر و مادر نیز از او ارثی نمی‌برند.
نتیجه‌گیری
در نهایت می‌توان گفت که کمک گرفتن از یک وکیل متخصص در زمینه ارث، در تمام مراحل می‌تواند راه‌حل مناسبی برای سرعت بخشیدن و آسان‌تر کردن کارها باشد. این کار همچنین کمک می‌کند تا از هزینه‌های اضافی پیشگیری شود. اگر هم تمایل دارید کارها را خودتان انجام دهید، می‌توانید از مشورت و راهنمایی‌های یک وکیل بهره ببرید.