ساخت مخازن تحت فشار به دلیل استفاده گسترده از آنها در زمینههای گوناگون مانند صنایع پتروشیمی، نیروگاهها، حوزه نفت و گاز و پالایشگاهها، اهمیت زیادی پیدا کرده است. اما این مخازن چطور ساخته میشوند؟ چه نوع موادی در ساخت آنها به کار میرود؟ و مهمتر از همه، ابزارهای لازم برای ساخت این مخازن کداماند و چگونه باید انتخاب شوند؟
در این مطلب، پاسخ این پرسشها را بررسی میکنیم.
رونیکس را بخوانید.
استاندارد و کاربری مخازن تحت فشار
مخازن تحت فشار نقش بسیار مهمی در صنعت دارند، زیرا برای نگهداری و جابجایی موادی که تحت فشار زیاد قرار دارند، استفاده میشوند. رعایت اصول استاندارد در طراحی این مخازن، از جمله انتخاب جنس مناسب، توجه به نکات ایمنی و انجام بازرسیهای منظم، برای کارکرد درست و بیخطر آنها ضروری است. پیروی از استانداردها و طراحی درست، هم از بروز حوادث احتمالی جلوگیری میکند و هم باعث میشود این مخازن به بهترین شکل کار کنند.
ساخت این مخازن بر پایه یک استاندارد بینالمللی انجام میگیرد. این استاندارد هر چهار سال یک بار توسط انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) بهروزرسانی میشود. بر طبق آخرین نسخه این استاندارد، فشار طراحی درون مخزن باید بیش از 15PSI باشد.

بیشتر بخوانید: راهنمای نصب پمپ آب خانگی، در دو نوع بدون مخزن و دارای مخزن
از آنجایی که این مخازن در صنایع حساس و پرخطر به کار میروند، فرآیند ساخت مخازن تحت فشار باید با رعایت کامل اصول فنی و دقت بسیار بالا انجام شود.
مواد اولیه و همچنین ابزارهایی که برای ساخت این مخازنها استفاده میشوند نیز باید با وسواس و توجه زیاد انتخاب گردند. انتخاب ابزار مناسب از اهمیت ویژهای برخوردار است. به عنوان مثال، فرز رونیکس یکی از ابزارهای مهم در ساخت مخازن تحت فشار است که برای برش دادن و صاف کردن سطوح مواد مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
مراحل ساخت مخزن تحت فشار
ساخت مخزن تحت فشار چند گام اصلی دارد که باید پشت سر هم و با دقت انجام شوند. این مراحل عبارتند از: طراحی درست، انتخاب مواد خوب، ساخت و جوشکاری، آزمایش تحمل فشار و در نهایت نصب. رعایت دقیق این گامها باعث میشود مخزن به شکل صحیح ساخته شود و استانداردهای ایمنی و کاری لازم را داشته باشد. وقتی هر مرحله به درستی انجام شود، کیفیت و ایمنی مخزن در هنگام کار تحت فشار تضمین میشود.
قدم نخست در ساخت این مخازن، مرحله طراحی است. هنگام طراحی باید نکات مختلفی بررسی شود و با توجه به کاری که مخزن قرار است انجام دهد، بهترین انتخابها صورت گیرد.
شکل مخزن
نخستین مرحله در طراحی یک مخزن، انتخاب شکل مناسب آن است. این انتخاب بر اساس مقدار فشاری که محتویات مخزن باید در برابر آن مقاومت باشد، انجام میگیرد. در بیشتر موارد، مخزنها به شکل استوانه طراحی و ساخته میشوند.
ضخامت مخزن
مخازن از نظر ضخامت دیواره به دو گروه اصلی تقسیم میشوند: مخازن با دیواره نازک و مخازن با دیواره ضخیم. در مخازن با دیواره نازک، نسبت قطر مخزن به ضخامت پوسته آن کمتر از ده درصد است. در مقابل، در مخازن با دیواره ضخیم، این نسبت بیش از ده درصد میباشد.

در دنیای رایانه، یک مفهوم مهم به نام “کاربری فرز رونیکس” وجود دارد. این عبارت به فردی اشاره میکند که از سیستمعاملهای شبیه به یونیکس، مانند لینوکس، استفاده میکند اما دانش فنی عمیقی دربارهٔ جزئیات و کارکردهای داخلی این سیستمها ندارد.
به بیان سادهتر، این کاربران میتوانند از سیستم برای کارهای روزمره و معمولی خود، مثل گشتوگذار در اینترنت یا کار با برنامههای رایج، استفاده کنند. اما وقتی پای حل مشکلات پیچیده، پیکربندیهای پیشرفته یا درک لایههای زیرین سیستم به میان میآید، ممکن است دانش یا تجربه کافی را نداشته باشند.
این اصطلاح معمولاً بار منفی ندارد و بیشتر برای توصیف یک واقعیت به کار میرود: بسیاری از افراد از این سیستمهای قدرتمند بهره میبرند، بدون آنکه نیاز داشته باشند یا فرصت یادگیری تمام ریزهکاریهای فنی آن را پیدا کنند. آنها از ابزارهای کاربرپسند و محیطهای گرافیکی استفاده میکنند که کار با سیستم را ساده کرده است.
فشار و دمای طراحی
این مخزنها طوری طراحی و ساخته میشوند که در برابر فشار زیاد و شرایط دشوار محیطی مقاوم باشند. این شرایط خاص که شامل دما و فشار مشخصی میشود، در اصطلاح فنی «فشار و دمای طراحی» نامیده میشود.
انتخاب مواد اولیه برای ساخت مخازن تحت فشار
مخازن تحت فشار، همانطور که از نامشان مشخص است، باید توانایی تحمل مایعات یا گازهای درون خود را داشته باشند و به همین دلیل نیازمند استحکام زیادی هستند. با این حال، استحکام بالا تنها عامل مهم در انتخاب جنس مواد اولیه برای ساخت این مخازن نیست. موارد دیگری نیز وجود دارند که سازندگان هنگام انتخاب مواد اولیه باید به آنها توجه کنند، از جمله:
مقاومت در برابر حرارت و استحکام کافی در مقابل فشار
مقاومت در برابر اکسید شدن
مقاومت در برابر آسیب ناشی از هیدروژن
مقاومت در برابر خوردگی
مقاومت در برابر زنگ زدگی
هزینه و قیمت مواد اولیه
برای جوشکاری قسمتهای مختلف مخازن تحت فشار میتوان از دستگاه جوش اینورتر رونیکس بهره برد.
با در نظر گرفتن نکات بالا، مواد اولیهای که معمولاً در ساخت مخازن تحت فشار به کار میروند عبارتند از:
فولاد کربنی کمآلیاژ: این نوع فولاد به دلیل مقاومت خوب در برابر حرارت و همچنین تحمل نیروهای کششی، گزینه مناسبی برای ساخت مخازن تحت فشار است. همچنین فولاد کربنی قابلیت بازیافت آسانی دارد.

دستگاه هوابرش رونیکس
اگر میخواهید بیشتر درباره انواع دستگاههای هوابرش رونیکس بدانید، روی لینک مربوطه کلیک کنید.
آلومینیوم: آلومینیوم فلزی سبک و محکم است. همچنین در مقایسه با فلزات دیگر، بیشتر منبسط و منقبض میشود. از نظر قیمت هم انتخاب مقرونبهصرفهای محسوب میشود.
تیتانیوم: تیتانیوم فلزی بسیار مقاوم است. استحکام آن در برابر کشش، از فولاد و آلومینیوم هم بیشتر است. به همین دلیل برای ساخت مخزنهای تحت فشار گزینه بسیار مناسبی است.
برای آشنایی بیشتر با قیچی ورقبر رونیکس، روی لینک کلیک کنید.
فولاد ضد زنگ: این نوع فولاد هم میتواند برای ساخت مخازن تحت فشار مناسب باشد. فولاد ضد زنگ در برابر زنگزدگی، ساییدگی، حرارت و همچنین مواد اسیدی و قلیایی مقاومت خوبی دارد.
روش ساخت مخازن تحت فشار
مخازن تحت فشار بر پایهی جنس مواد اولیه، کارکرد و مدل طراحی، به دو شیوهی جوشکاری و فورج ساخته میشوند.

قیچی ورقبر رونیکس ابزاری است که برای برش انواع ورقهای فلزی نازک طراحی شده است. این قیچی با تیغههای فولادی مقاوم و دستههای ارگونومیک، کار برش را آسان و دقیق میکند. از آن میتوان برای برش ورقهای آهن، آلومینیوم، مس و دیگر فلزات با ضخامت کم استفاده کرد. طراحی محکم و تیغههای تیز آن باعث میشود تا برشها تمیز و بدون ایجاد ناهمواری انجام شوند. این وسیله برای کارگاههای کوچک، مصارف خانگی و فعالیتهای صنعتی سبک مناسب است و به کاربر کمک میکند تا با سرعت و دقت بیشتری کار خود را پیش ببرد.
روش جوشکاری در ساخت مخازن تحت فشار
جوشکاری سادهترین و معمولترین راه برای ساختن مخازن تحت فشار محسوب میشود. اما شیوه و نوع جوشکاری که انتخاب میکنیم، بستگی به جنس فلز، میزان استحکام آن و همچنین کاربردی که مخزن دارد، میتواند متفاوت باشد. این روش میتواند از انواعی مانند تینگ، سربالا، پودری و … باشد. برای انتخاب درست، جدول انواع الکترود جوشکاری میتواند کمک خوبی به شما بکند.
روش فورجینگ برای ساخت مخازن تحت فشار
روشی دیگر برای ساختن این مخزنها، روش فورجینگ نام دارد. این روش معمولاً برای مخزنهایی به کار میرود که در بدنهٔ خود درز جوش طولی ندارند.

معرفی ابزارآلات مورد نیاز برای ساخت مخزن تحت فشار
بعد از طراحی، انتخاب مواد اولیه و روش ساخت، نوبت به انتخاب ابزار مورد نیاز برای ساخت مخازن میرسد. این مخازن معمولا در کارگاههای صنعتی و نیمهصنعتی تولید میشوند و ابزار مختلفی در ساخت آنها دخالت دارند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اینورتر جوشکاری
- قیچی ورق بر
- فرز
- الکترود جوشکاری
- دریل
- پیچگوشتی
مخازن تحت فشار استوانه ای را به نقل از وکیوم آسیا بخوانید:
از یک استوانه به همراه دو کلاهک در ابتدا و انتها کهHead نامیده می شود می توان به عنوان یک طراحی رایج نام برد. شکل هندسی دو سرپوش اغلب یا به شکل نیم کره است یا به شکل یک عدسی محدب. سطح اشغال شده توسط مخازن استوانه ای به مراتب کم تر از مخازن کروی می باشد. بنابراین در اکثر موارد مخازن تحت فشار به شکل استوانه ای ساخته می شوند.
رونیکس همراه شما برای ساخت مخازن تحت فشار
ابزارها در فرآیند ساخت محصولات صنعتی مانند مخازن تحت فشار، اهمیت بسیار زیادی دارند. شرکت رونیکس که بزرگترین سازنده ابزار در ایران است، انواع مختلفی از ابزارها را تولید کرده و در دسترس فعالان صنعت قرار داده است تا در ساخت کالاهای خود از آنها بهره ببرند. این ابزارها در ساخت مخازن تحت فشار نیز کاربرد دارند.
امیدواریم مطالعه این مطلب، اطلاعات سودمندی درباره چگونگی ساخت مخازن تحت فشار و ابزارهای مورد نیاز آن در اختیار شما گذاشته باشد. در پایان، میتوانید دیدگاهها و پرسشهای خود را با ما در بخش نظرات مطرح کنید.
در ادامه مطلب بیشتری درباره نحوه تعویض شیر پرکن مخزن فلاشتانک مطالعه کنید.
بر اساس اطلاعات ارائه شده در وبسایت نماتک در مورد چگونگی ساخت مخازن تحت فشار میتوان گفت:
“4-2# تست ایمنی از مهم ترین مراحل ساخت مخازن تحت فشار
پس از ساخت مخازن تحت فشار و پیش از شروع به کار آنها، لازم است آزمایشهای ایمنی لازم روی مخزن انجام شود.
در این مرحله، دو آزمون اصلی باید انجام شوند که عبارتاند از:
**تست غیرمخرب**
تستهای غیرمخرب، روشهایی برای بررسی و ارزیابی مخزن هستند که در حین انجام آنها، هیچ آسیبی به تجهیز وارد نمیشود.
با انجام این آزمایشها، میتوان بسیاری از نقصهای احتمالی در طراحی یا ساخت مخزن را شناسایی کرد.
روشهای گوناگونی برای انجام تست غیرمخرب وجود دارد، از جمله:
بازدید چشمی
عکسبرداری رادیوگرافی
آزمایش اولتراسونیک
**تست فشار**
انجام آزمایش فشار قبل از بهرهبرداری از مخازن، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
این تست باید توسط یک فرد متخصص و زیر نظر بازرس فنی انجام شود.
در این آزمایش، محدودهی فشاری که در مراحل طراحی برای مخزن تعیین شده بود، مورد بررسی و تأیید قرار میگیرد.
سوالات متداول
آیا باک گاز خودرو هم نوعی مخزن تحت فشار محسوب میشود؟
بله. باک گاز CNG که در بسیاری از خودروها استفاده میشود، یکی از انواع مخازن تحت فشار است.
آیا مخازن تحت فشار پس از ساخت مورد آزمایش قرار میگیرند؟
بله. پس از ساخت، این مخازن با روشهای آزمایش غیرمخرب و تحت فشار، بررسی میشوند تا از ایمنی آنها اطمینان حاصل شود.
{“@context”:”https://schema.org”,”@type”:”FAQPage”,”mainEntity”:[{“@type”:”Question”,”name”:”آیا مخازن گاز خودرو نیز جز مخازن تحت فشار است؟n”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”بله. مخزن گاز CNG نیز از جمله مخازن تحت فشار است که کاربری گستردهای دارد.n”}},{“@type”:”Question”,”name”:”آیا مخازن تحت فشار بعد از ساخت هم تست میشوند؟n”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”بله. مخازن بعد از ساخت تحت تستهای غیر مخرب فشار قرار میگیرند.”}}]}