اگر قصد دارید پا به دنیای موسیقی بگذارید، خوب است بدانید که علاوه بر داشتن استعداد، اصطلاحات و نکات کلیدی دیگری هم هست که آشنایی با آنها به شما کمک میکند. یکی از موضوعات مهم و پایهای که در ابتدای راه باید آن را فرا بگیرید، مفهوم گام است. یادگیری گام به شما کمک میکند تا بتوانید درست بنوازید یا درست بخوانید. به همین دلیل، در این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، میخواهیم شما را با معنای کلی گام در موسیقی آشنا کنیم. تا پایان این مطلب همراه ما بمانید.
گام در موسیقی چیست؟
برای هر کسی که موسیقی یاد میگیرد، چه بخواهد قطعات مختلف را بنوازد و چه آرزوی آهنگسازی داشته باشد، یادگیری و درک مفهوم گام، یک پایه اساسی و لازم است.
تعریف گام :
در موسیقی غربی به مجموعهای از نتها که پشت سر هم میآیند، «گام» میگویند. در موسیقی ایرانی نیز مفهومی مشابه با نام «دستگاه» وجود دارد. گام در واقع دنبالهای از چند نت است که بر اساس زیر و بمیِ آنها به ترتیب چیده شدهاند و محدوده صوتی آنها در مجموع برابر با دوازده نیمپرده یا یک اکتاو است.
گام میتواند صعودی یا نزولی باشد. یعنی نتهای آن به ترتیب از بم به زیر یا از زیر به بم مرتب شوند. معمولاً در یک اکتاو هفت نت اصلی جای میگیرد، اما در موسیقی کشورهای شرق آسیا گامهای پنج نتی نیز رایج است. همچنین آهنگسازان در دورههای مختلف، گامهای شش نتی و دوازده نتی را نیز خلق کردهاند.
گام در موسیقی کلاسیک
در موسیقی کلاسیک، فاصلههای اصلی بین نتها بر اساس نیمپردههای یکسان تنظیم شدهاند و فاصلههای کوچکتر از نیمپرده در این سیستم جایگاهی ندارند. اما در موسیقی برخی فرهنگها مانند موسیقی سنتی ایران، ترکیه و کشورهای عربی، از فاصلههای ریزتری مانند ربعپرده نیز استفاده میشود.
درجه گام :
درجههای گام، در واقع همان نتهای پشت سر هم و منظمی هستند که یک گام موسیقی را میسازند.
ریشه گام :
ریشه یا پایهی یک گام، مهمترین نت آن گام به حساب میآید. در واقع، نام گام از روی همین نت انتخاب میشود. به عنوان مثال، در گام A major، نت پایه و ریشه، نت A است.