کاپو یکی از ابزارهای مفید و پرکاربرد برای نوازندگی گیتار است. احتمالاً بسیاری از کسانی که گیتار مینوازند با این وسیله آشنا هستند. در این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، قصد داریم شما را با کاپو و روش به کارگیری آن آشنا کنیم. همراه ما بمانید.
کاپو یا باره بند گیتار چیست؟
کاپو که با نام بارهبند هم شناخته میشود، یک وسیله کوچک است که روی دسته گیتار قرار میگیرد و سیمها را در یک فرت مشخص ثابت نگه میدارد. وقتی گیتار را بدون گرفتن فرت دیگر (حالت دست باز) بنوازید، نتهای مربوط به همان فرتی که کاپو بسته شده است به صدا درمیآیند. معمولاً قسمت داخلی کاپو از جنسی نرم ساخته شده تا به سیمها و دسته گیتار آسیب نزند.
به عنوان مثال، اگر کاپو را روی فرت دوم ببندید، سیمها در آن فرت فشرده میشوند و با نواختن دست باز، نتهای فرت دوم شنیده خواهند شد. اگر همین کار را با انگشت سبابه خود انجام دهید و همه سیمها را در فرت دوم فشار دهید، در واقع یک باره با دست گرفتهاید.
گرفتن باره با انگشت، تکنیکی رایج میان نوازندگان گیتار است. اما کاپو روش سادهتری برای این کار فراهم میکند؛ چون مانند یک باره دائمی عمل کرده و نواختن را آسانتر میسازد.
چگونه از کاپو استفاده کنیم؟
بیایید دوباره تصور کنیم که کاپو روی فرت دوم گیتار بسته شده است. (البته شما میتوانید کاپو را روی هر فرتی که دوست دارید استفاده کنید.) وقتی گیتار را بدون کاپو و به حالت عادی کوک کنید، سیمها به ترتیب نتهای E, A, D, G, B, E را تولید میکنند. اما با بستن کاپو روی فرت دوم، صدای سیمهای دستباز به F#, B, E, A, C#, F# تغییر مییابد.
در اصطلاح موسیقی، این نتها نیمپرده یا یک فاصلهٔ کوچک (معمولاً به عنوان یک گام) بالاتر از نتهای قبلی هستند. پس وقتی کاپو روی فرت دوم باشد، اگر شما شکل آکورد C را به صورت معمول بگیرید (با توجه به اینکه کاپو فرت دوم را بسته، انگشتگذاری شما از فرت سوم شروع میشود)، به دلیل جابهجایی صدا، نتی که واقعاً شنیده میشود آکورد D خواهد بود.
برای مثال، اگر آهنگی را با آکوردهای G ،Am و C بنوازید (که در گام C ماژور قرار دارد) و کاپو روی فرت دوم باشد، در واقع آکوردهای A ،Bm و D را خواهید شنید و گام آهنگ به D ماژور تغییر میکند. هرچه کاپو را در فرتهای بالاتری قرار دهید، گام آهنگ نیز زیرتر و بالاتر میرود. دلیل اصلی این تغییر، معمولاً تطبیق گام آهنگ با محدودهٔ صدای خواننده و آسانتر کردن اجرا است.
گروه بیتلز در آهنگ Here Comes the Sun از کاپو در فرت هفتم استفاده کردهاند. به همین خاطر صدای گیتار بسیار زیر و شبیه به ساز ماندولین شده است. آکوردهای این آهنگ بدون کاپو در گام D ماژور هستند، اما با وجود کاپو روی فرت هفتم، گام به A ماژور تبدیل میشود.