هر حرفی جای مناسب خودش را دارد و هر نکتهای، زمان و مکان خاصی را میطلبد. این ضربالمثل به ما یادآوری میکند که درست و بهجا صحبت کردن، بسیار مهم است. بعضی حرفها هستند که اگر در زمان یا مکان نامناسب بیان شوند، نه تنها فایدهای ندارند، بلکه ممکن است باعث رنجش یا مشکل شوند.
در همین زمینه، از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است:
«مَا حَقُّ امْرِئٍ مُسْلِمٍ لَهُ شَيْءٌ يُوصِي فِيهِ يَبِيتُ لَيْلَتَيْنِ إِلَّا وَوَصِيَّتُهُ مَكْتُوبَةٌ عِنْدَهُ»
هر مسلمانی که مالی دارد که میخواهد درباره آن وصیت کند، نباید دو شب را بگذراند، مگر اینکه وصیتنامهاش نوشته شده و نزد او باشد.
این حدیث نیز بر اهمیت رعایت وقت و موقعیت تأکید میکند و به ما میآموزد که برای کارهای مهم خود، مانند نوشتن وصیت، نباید بیتوجهی کنیم و زمان مناسب آن را از دست بدهیم.
با هم به بررسی مفهوم این ضربالمثل پرمعنی ایرانی میپردازیم. در ادامه با مدیر تولز همراه باشید.
معنی ضرب المثل هر سخنی جایی و هر نکته مکانی دارد
۱- این ضربالمثل زمانی به کار میرود که کسی بدون فکر و بدون توجه به موقعیت، حرفی بزند که هم دیگران را ناراحت کند و هم به اعتبار خودش آسیب بزند.
۲- توصیه شده است که هر حرفی را نباید در هر جایی بیان کرد. باید موقعیت افراد و مکان را در نظر گرفت و به موقع و به جا سخن گفت.
۳- برای هر سخنی جای مناسب خودش وجود دارد و لازم است پیش از حرف زدن، شرایط را خوب بسنجیم.
حدیث برای ضرب المثل سخن بیجا
امام حسین (علیه السلام) میفرمایند: «لا تَتکلّمَنّ فیما لا یَعنیکَ! فإنّی أخافُ عَلَیکَ الوزرَ، وَ لا تَکلّمَنّ فیما یَعنیکَ حتّی تَری لِلکلام مَوضِعاً؛ فَرُبّ مُتکلّم قَد تَکَلّمَ بالحقّ فَعِیبَ…».
یعنی: در مورد چیزی که به تو ارتباطی ندارد صحبت نکن، زیرا میترسم مرتکب گناه شوی. و حتی در مورد آنچه به تو مربوط است نیز سخن نگو، مگر زمانی که جای مناسب برای حرف زدن را ببینی؛ چرا که گاهی فردی حرف حق میزند، اما دیگران از او عیبجویی میکنند.
این ضرب المثل به انگلیسی
برای هر کاری، زمانی مناسب و مکانی درست وجود دارد.