معرفی انواع کلید اصلی موسیقی

کلید در موسیقی، نشانه‌ای است که مشخص می‌کند هر نت چگونه باید اجرا شود. همانطور که می‌دانید، نت‌های موسیقی روی خطوط حامل نوشته می‌شوند و کلیدها نیز بسته به نوع و کارکردشان، روی این خطوط قرار می‌گیرند. کلیدهای موسیقی انواع مختلفی دارند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، قصد داریم شما را با انواع اصلی کلیدهای موسیقی آشنا کنیم. بنابراین، خواهش می‌کنیم تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

کلید در موسیقی

در موسیقی، برای هر ساز یا صدای مختلف می‌توان از کلیدهای گوناگونی استفاده کرد. این کار باعث می‌شود که نتها را به راحتی روی خطوط حامل بنویسیم و نیاز کمتری به خطوط اضافه داشته باشیم.

کلیدها همیشه در سمت چپ مجموعه خطوط حامل قرار می‌گیرند. در نت‌نویسی امروزی، سه نوع کلید اصلی داریم:

کلید سل
کلید دو
کلید فا

وقتی هر کدام از این کلیدها روی یکی از خطوط حامل قرار می‌گیرد، بقیه‌ی خطوط و فاصله‌های بین آنها بر اساس همان کلید خوانده می‌شوند. امروزه کلید سل نسبت به بقیه کاربرد بیشتری دارد و در سازهای ایرانی هم بسیار از آن استفاده می‌شود.

انواع کلید در موسیقی

در دانش موسیقی، سه کلید اصلی به نام‌های کلید فا، کلید دو و کلید سل وجود دارند. از آنجایی که خطوط حامل پنج خط هستند، با یک حساب ساده به نظر می‌رسد باید پانزده جایگاه مختلف برای قرارگیری این کلیدها وجود داشته باشد. اما در عمل اینطور نیست. بسیاری از این کلیدها یا بر هم منطبق می‌شوند یا اینکه اصلاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. بر اساس دسته‌بندی‌های پذیرفته‌شده در موسیقی، کلیدها بر اساس کاربرد، محل قرارگیری و محدوده صوتی‌شان به پنج گروه اصلی تقسیم می‌شوند.

کلید فا روی خط چهارم:

وقتی کلید فا روی خط چهارم حامل قرار می‌گیرد، نتی که روی این خط نوشته شود، نت اصلی فا در نظر گرفته می‌شود. در این حالت، نت‌های بعدی که بالاتر از این نت قرار می‌گیرند، به ترتیب فا، سل، لا، سی و دو خواهند بود. همچنین نت‌های پایین‌تر از این خط نیز به ترتیب فا، می، ر و دو محاسبه می‌شوند.

کلید فا روی خط سوم:

وقتی کلید فا روی خط سوم حامل قرار می‌گیرد، نتی که روی این خط نوشته شود، همان نت فا خواهد بود. از این نت به بالا، نت‌ها به ترتیب فا، سل، لا، سی و دو می‌شوند. همچنین از این نت به پایین، نت‌ها به ترتیب فا، می، ر و دو خواهند بود.

کلید دو روی خط اول:

وقتی کلید دو روی خط اول قرار می‌گیرد، نتی که روی آن خط نوشته شده باشد، نت اصلی «دو» در نظر گرفته می‌شود. در این حالت، نت‌های بالاتر از آن به ترتیب: ر، می، فا و نت‌های پایین‌تر نیز به ترتیب: سی، لا، سل خواهند بود.

کلید دو روی خط دوم:

وقتی که کلید دو بر روی خط دوم حامل قرار می‌گیرد، نتی که دقیقاً روی این خط نوشته شود، همان نت «دو» در نظر گرفته می‌شود. در این حالت، نت‌هایی که بالاتر از این خط قرار دارند، به ترتیب نت‌های ر، می و فا خواهند بود. همچنین نت‌های پایین‌تر از این خط نیز به ترتیب سی، لا و سل محسوب می‌شوند.

کلید سل روی خط دوم:

وقتی از کلید سل استفاده می‌شود و روی خط دوم قرار می‌گیرد، نتی که روی آن خط نوشته می‌شود، نت «سل» نامیده می‌شود.
نت‌های بالاتر از این خط به ترتیب عبارت‌اند از: لا، سی، دو.
همچنین نت‌های پایین‌تر از آن نیز به ترتیب سل، فا، می، ر، دو هستند.
این کلید، پرکاربردترین کلید در یادگیری موسیقی محسوب می‌شود.
دلیل این موضوع، همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این است که محدوده صدایی این کلید با محدوده صوتی بسیاری از سازهای رایج هماهنگی دارد.