این روزها، خلق موسیقی و صدا بدون کمک سازهای موسیقی و تنها با به کارگیری تارهای صوتی و حنجره، به یکی از جریانهای پرطرفدار در عرصه هنر تبدیل شده است. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، قصد داریم درباره این شیوه هنری که با نام آواز اکاپلا شناخته میشود، با هم گفتوگو کنیم.
سبک اکاپلا در موسیقی
آکاپلا نوعی از موسیقی است که در آن یک یا چند نفر، تنها با استفاده از صدای خود و بدون هیچ سازی میخوانند. نام آن از عبارت ایتالیایی “A cappella” گرفته شده که به معنای «به شیوهٔ کلیسا» است.
در این سبک، قطعهٔ موسیقی کاملاً با صدا و تکنیکهای تولید صوت از طریق حنجره و دهان اجرا میشود و هیچ ابزار موسیقی دیگری به کار نمیرود.
بسیاری از مردم این شیوهٔ اجرا را با مراسم مسیحی و سرودهای گریگوریان و مادریگال میشناسند، اما خاستگاه اصلی آن به مناسک نیایشی یهودیان برمیگردد. پس از مسیحیان، مسلمانان نیز در عبادتهای خود از این روش خواندن بهره بردهاند.
تاریخچه سبک آکاپلا
در دوره رنسانس، شمار زیادی از ترانههای غیرمذهبی و فولکلور به همین شیوه اجرا میشدند. اما آنچه امروز در دنیای موسیقی با نام آکاپلا شناخته میشود، جدا از پیشینه مذهبیاش، در واقع گونهای از موسیقی مردمی است که ریشه در سبکی آمریکایی از موسیقی پاپ به نام «دوو واپ» دارد.
این سبک مدرن موسیقی — که تلفظ نام آن شبیه تلفظ واژه «دوغاب» در فارسی است — از محبوبترین سبکهای پاپ در فاصله سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ و حتی اوایل دهه ۱۹۶۰ در آمریکا به شمار میرفت. نفوذ آن در صنعت موسیقی چنان چشمگیر بود که تا امروز نیز ردپایی از این تأثیر در موسیقی پاپ نوین دیده میشود.
دوو واپ سبکی است که توسط سیاهپوستان آمریکا پدید آمد و مهمترین ویژگی آن، بهرهگیری از ساختار آکوردی و هارمونیهای ساده و تکراری، ملودیهای برگرفته از موسیقی سول و ریتماندبلوز، و همچنین استفاده از کلامهای بیمعنی اما هارمونیک بر روی ریتمهایی ساده و همراه با پسزمینه آوازی هماهنگ است.
دوو واپ
به کار بردن هجاهایی مانند «دوو واپ» در این سبک موسیقی بسیار رایج است. برای نمونه، در خیلی از آهنگها میتوان اینگونه هجاها را شنید؛ مثل «دو، واپ، واپ» یا «شَل لا، شل لا، شل لا، لا». این نوع موسیقی، یک موسیقی شهری است که در کلانشهرهایی مانند نیویورک، شیکاگو، بالتیمور، دیترویت و لسآنجلس رشد کرد و به اوج خود رسید.
پس از آنکه سیاهپوستان آمریکایی سبک آکاپلا را رواج دادند، به تدریج این سبک در بین آمریکاییهای ایتالیاییتبار نیز محبوبیت پیدا کرد و استقبال زیادی از آن شد؛ تا جایی که باعث معرفی بسیاری از ستارههای موسیقی با اصالت ایتالیایی به دنیای هنر گردید.
جالب است بدانید که خیلی از مردم حتی بدون اینکه شناخت دقیقی از این سبک داشته باشند، قبلاً آن را تجربه کردهاند. مثلاً در بخش اول فیلم «راکی»، راکی هنگام عبور از خیابانهای محلههای کمبضاعت نیویورک، به گروهی موسیقی برمیخورد که بدون ساز در حال خواندن هستند.
البته همه اعضای گروه آواز نمیخوانند. برخی از آنها با تولید صداهای بم و هجاهای بیمعنا، بخش بم موسیقی را ایجاد میکنند. در واقع، در این سبک معمولاً یک نفر به عنوان خواننده اصلی میخواند و بقیه با دستزدن، پاکوبیدن یا حتی با دهانشان، صداهایی مانند سنج یا طبل تولید میکنند.
وازندگان و خوانندگان این سبک از موسیقی
در سبک آکاپلا، همه چیز با دهان و حنجره خواننده پیش میرود و گاهی حتی او میچرخد و با حرکاتش نشان میدهد که چقدر برای اجرا تلاش میکند. در حقیقت، هنرمندان این سبک، افرادی هستند که موسیقی را به خوبی میشناسند و درک میکنند.
اما آنها لزوماً نتهای موسیقی را به شکل کلاسیک آموزش نمیبینند. هر خواننده با توجه به توانایی صدای خود، نتهای مختلف را در حنجرهاش پرورش میدهد تا هنگام اجرا بتواند بخشی از آهنگ را تنها با استفاده از صدایش به خوبی ارائه کند.
بنابراین، تاریخچه رشد این سبک به زمانی بازمیگردد که موسیقیدانان میخواستند روشی را جایگزین استفاده از سازهای موسیقی کنند.
به همین خاطر امروزه برای رواج و شناختهشدن آن در میان مردم، تمام تلاش خود را به کار میگیرند و تاکنون توانستهاند علاقهمندان زیادی را در سراسر جهان جذب این سبک کنند.