کانتله که با نام کانل نیز شناخته میشود، یک ساز موسیقی با صدای ناقوسی و منحصر به فرد است. این ساز متعلق به منطقه فنلاند و کارلیا بوده و از دسته سازهای زهی قدیمی در ناحیه جنوب شرقی دریای بالتیک به شمار میآید. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، به طور کامل به معرفی و بررسی این ساز خواهیم پرداخت.
مقاله آشنایی با استاد کمانچه، کیهان کلهر حاوی اطلاعات جامعی است.
ساختار ساز کانتله
ساز کانتله در دو مدل اصلی ساخته میشود: کانتله کوچک و کانتله کنسرت. مدل کوچک معمولاً ۱۵ سیم دارد. در گذشته این ساز فقط ۵ یا ۶ سیم داشت که از موی اسب ساخته میشد و بدنهاش را از یک قطعه چوب میتراشیدند؛ اما امروزه سیمها فلزی هستند و بدنه از چند قطعه چوب ساخته میشود. کانتله کنسرت اما بزرگتر است و گاهی تا ۴۰ سیم دارد.
بین این دو نوع کانتله یک تفاوت ساختاری مهم وجود دارد: در کانتله کوچک، سیمهای بلندتر و صدای بمتر، از نوازنده فاصله بیشتری دارند؛ اما در کانتله کنسرت، این سیمها نزدیکتر به بدن نوازنده قرار گرفتهاند و در مقابل، سیمهای کوتاه و صدای زیر، دورتر از نوازنده قرار میگیرند.
برای نواختن کانتله، معمولاً آن را روی پا یا یک میز کوچک میگذارند. نوازنده با انگشتان هر دو دست و گاهی حتی با یک چوب کبریت، روی سیمها ضربه میزند و آهنگ میسازد.
کانتله در اشعار و افسانهها
در فرهنگ و قصههای قدیمی فنلاند، افسانهی جالبی دربارهی ساز کانتله روایت میشود. مردم باور دارند که نخستین کانتله از استخوان آروارهی یک ماهی و موی دختران جوان درست شده است. میگویند صدای این ساز چنان دلنشین و زیبا بود که همهی موجودات زنده را به گریه انداخت. اشکهای آنها به سوی اقیانوس جاری شد و وقتی به دریا رسید، به مرواریدهایی آبیرنگ تبدیل گردید.
کاربرد در آموزش
ساز کانتله در اندازههای گوناگون و با تعداد سیمهای متفاوتی ساخته میشود. برخی از آنها ۵ سیم، ۱۰ سیم، ۱۱ سیم، ۳۶ سیم یا حتی ۴۰ سیم دارند. نوع ۵ سیم آن، که سادهترین مدل است، معمولاً اولین سازی است که کودکان در مدارس فنلاند با آن آشنا میشوند و نواختنش را یاد میگیرند.
برای درک عمیقتر این موضوع، مطلب مدت زمان لازم برای یادگیری گیتار چقدر است؟ را بخوانید.
یادگیری این ساز بسیار آسان است و به بچهها این امکان را میدهد تا آزادانه نوازندگی کنند، قدرت خلاقیت خود را بالا ببرند، اوقات شادی داشته باشند و همچنین همکاری در گروه را تجربه کنند.
برای یادگیری پیشرفته، به آشنایی با تاریخچه موسیقی هرمزگان مراجعه کنید.