در ساختمانها، کلید دو پل کاربرد زیادی دارد و معمولاً به دو شکل نصب میشود: روی دیوار یا داخل دیوار. همانطور که از نامش پیداست، از این کلید میتوان برای کنترل روشن و خاموش کردن دو یا چند چراغ از یک محل استفاده کرد.
کلید دو پل یکی از انواع کلیدهای برق است که در بیشتر خانهها و محلهای کار دیده میشود. این کلیدها دو اهرم یا دکمه دارند که مانند پایانههایی برای عبور جریان برق عمل میکنند.
از آنجا که امروزه استفاده از کلیدهای دو پل در ساختمانها بسیار معمول است، در این راهنمای رونیکس، روش نصب این کلید را به زبان ساده بیان میکنیم.
اتصال صحیح کلید دو پل
نحوه درست بستن کلید دوپل بسیار مهم است. اگر این کار به اشتباه انجام شود، ممکن است مشکلاتی مانند برقگرفتگی، اتصالی و خرابی وسایل برقی پیش بیاید. برای کارکرد درست و بیخطر کلید دوپل، باید سیمهای فاز، نول و زمین را دقیقاً به جای خود در کلید وصل کنید. به علاوه، باید دقت کنید که سیمها در جای درست خود قرار گیرند و از سیمهایی با ضخامت مناسب استفاده شود.
بهترین راه نصب کلید دو پل
برای نصب یک کلید دوپل به شکل درست و ایمن، اول از همه باید برق قسمتی از خانه که میخواهید روی آن کار کنید را کاملاً قطع کنید. سپس باید سیمهای مختلف را به دقت از هم تشخیص دهید: سیم فاز، سیم نول و سیم زمین. بعد از این تشخیص، نوبت وصل کردن درست هر سیم به جای مناسب خود روی کلید است.
به خاطر داشته باشید که استفاده از ابزار کار مناسب و رعایت اصول ایمنی بسیار مهم است. اگر احساس میکنید این کار برای شما پیچیده است، بهترین راه کمک گرفتن از یک برقکار با تجربه است تا کار به بهترین شکل انجام شود.
در بخشهای بعدی، مراحل نصب این کلید را به ترتیب و به زبان ساده برای شما توضیح خواهیم داد.
وسایل مورد نیاز:
کلید دو پل
میخ و پیچ
دریل
سیم برق
چیدمانی از لوازم و ابزارهای لازم
مراحل نصب کلید دو پل
برای نصب کلید دوپل، اول جایی را برای قرار دادن آن در نظر بگیرید. این محل را با توجه به اندازه و مدل چراغ یا وسیله روشناییتان انتخاب کنید. پیشنهاد میشود کلید را روی دیواری که نزدیک به ورودی اتاق یا فضای کار است، نصب کنید.
بعد از انتخاب محل، با میخ یا پیچ، جای دقیق نصب را روی دیوار علامت بزنید. اگر پیچگوشتی برقی دارید، کارتان راحتتر میشود.
حالا با دریل، در نقطهای که علامت زدید، یک سوراخ مناسب برای جاسازی کلید دوپل ایجاد کنید.
سیم برق را از داخل دیوار به محل کلید بیاورید و آن را به کلید دوپل وصل کنید. بهتر است برای مرتب بودن و ایمنی بیشتر، سیمها داخل لوله مخصوص سیمکشی قرار بگیرند.
بعد از اتصال سیمها، کلید دوپل را در سوراخ دیوار قرار دهید و با پیچ و پیچگوشتی آن را کاملاً محکم کنید.
حالا نوبت وصل کردن سیم برق به شبکه اصلی است. میتوانید برای این اتصال از یک جعبه تقسیم کمک بگیرید.
پس از اتصال به برق اصلی، فیوز را بزنید و کلید دوپل را امتحان کنید تا از درست کار کردن آن مطمئن شوید.
لوله گذاری برای سیم کشی کلید دو پل
در سیمکشی کلید دوپل، از لوله برای نگهداری و محافظت سیمهای برق استفاده میشود. این لولهها سیمهایی را که به کلید دوپل وصل میشوند، در خود جای میدهند. جنس لولهها میتواند پلاستیکی، فلزی یا پیویسی باشد و معمولاً داخل دیوار یا سقف کار گذاشته میشوند.
لولهکشی در این نوع سیمکشی دو هدف مهم دارد: نخست، محافظت از سیمها در برابر صدماتی مانند خراش، بریدگی و موارد مشابه. دوم، فراهم کردن امکان نصب و تعویض راحتتر کلید دوپل در آینده.
نصب سیمهای برق را میتوان به دو روش اصلی انجام داد: روش روکار و روش توکار.
در **روش روکار**، لولههای حاوی سیمها، پس از اتمام کار ساختوساز، روی دیوارها یا سقف نصب میشوند. این روش معمولاً سریعتر و کمهزینهتر است و در صورت نیاز به تعمیر یا تغییر، دسترسی آسانتری فراهم میکند.
در **روش توکار**، لولهها و سیمها در داخل دیوارها، کف یا سقف، در مرحله ساختوساز جاسازی میشوند. نتیجه این کار، ظاهری تمیز و یکدست است که در طراحی داخلی معمولاً ترجیح داده میشود. با این حال، اجرای آن پیچیدهتر و پرهزینهتر است و تغییرات بعدی در آن دشوار خواهد بود.
انتخاب هر روش به عوامل مختلفی مانند نوع ساختمان، بودجه، طراحی مورد نظر و مقررات ایمنی بستگی دارد.
به راهنمای نصب کلید دو پل توجه کنید:
کلیدهای تبدیل دوپل معمولاً از نوع دوپین هستند و به دو شیوهٔ معمولی و معکوس سیمکشی میشوند. در هر دو روش، اول باید کلید تبدیل دوپل را باز کنید و این نکات را بررسی نمایید:
تعداد پینها: این کلید ممکن است بین ۲ تا ۸ پین داشته باشد. پس ابتدا تعداد پینها را چک کنید و سیمکشی را مطابق با آن انجام دهید.
الگوی اتصال سیمها: هر کلید تبدیل دوپل یک الگوی مشخص برای اتصال سیمها دارد. مثلاً در بعضی مدلها، پین شماره ۱ با پین ۲، پین ۳ با پین ۴ و… به هم مرتبط هستند. برای نصب درست، باید این الگو را بررسی کرده و سیمها را مطابق آن وصل کنید.
جهت صحیح سیمها: هنگام سیمکشی کلید تبدیل دوپل باید دقت کنید سیمها در جهت درست متصل شوند. همیشه کار با برق نیازمند احتیاط و توجه زیاد است؛ بنابراین بهتر است برای اطمینان، به راهنمای نصب همان کلید تبدیل دوپل مراجعه کنید.
سیم کشی کلید دو پل چگونه انجام میشود؟
برای نصب کلید دوپل، ابتدا باید پوشش محافظ و دکمههای کلید را از آن جدا کنید. پیش از شروع کار، مطمئن شوید همه ابزارهای لازم را در جعبه ابزار خود دارید. برای جدا کردن قطعات کلید حتماً از پیچگوشتی مناسب استفاده کنید تا از آسیب دیدن کلید جلوگیری شود.
جعبه ابزار رونیکس
کلیدهای دوپل سه عدد اتصال (کنتاکت) دارند که شامل یک سیم فاز ورودی و یک سیم فاز خروجی میشوند. این قابلیت به شما امکان میدهد تا دو لامپ را با یک کلید کنترل کنید.
تفاوت اصلی بین کلید تکپل و دوپل در این است که در کلید تکپل میتوانید سیم فاز ورودی را به قسمت بالا یا پایین کلید وصل کنید، اما در کلید دوپل باید حتماً فاز ورودی را به جای مشخصشدهای متصل نمایید. روش سیمکشی هر دو کلید تقریباً یکسان است، با این تفاوت که کلید دوپل دو خروجی جداگانه دارد.
کلید دوپل معمولاً یک ترمینال ورودی به رنگ طلایی و دو ترمینال خروجی به رنگ نقرهای دارد. هر یک از این خروجیها میتواند به یک لامپ متصل شود.
پیش از شروع، با رعایت نکات ایمنی، قسمت کوچکی از عایق سیم فاز ورودی را جدا کنید. توجه به رنگ سیمها بسیار مهم است؛ زیرا اگر رنگبندی را رعایت نکنید، در آینده و هنگام تعمیر یا تعویض کلید دوپل دچار مشکل خواهید شد.
سیمهای رنگی برای اتصال به کلید دوپل
برای ورودی کلید دوپل معمولاً از سیمهای قرمز، مشکی و زرد استفاده میشود. کار را با باز کردن پیچ ترمینال ورودی شروع کنید، سپس سیم را داخل آن بگذارید و با یک پیچگوشتی دستهعایق، پیچ را کاملاً سفت نمایید.
کلیدهای دوپل روی یک قوطی برق نصب میشوند؛ پس باید سر دیگر سیم فاز را از داخل قوطی بیرون بیاورید.
حالا دو سیم خروجی از ترمینالهای کلید را به لامپ یا وسیلهای که میخواهید روشن و خاموش کنید، وصل نمایید.
برای این کار، ابتدا پیچ یکی از ترمینالهای خروجی را باز کرده و سیم اول را متصل کنید. سپس همین کار را برای سیم دوم انجام دهید. یک سر این سیمها به پایه لامپ و سر دیگر به ترمینال خروجی کلید وصل میشود.
اکنون میتوانید قوطی کلید را در جای خود محکم کنید و روی آن قاب کلید دوپل را نصب نمایید. در پایان با کمک نوک پیچگوشتی، دکمههای کلید را به راحتی در جای خود قرار دهید.
پیچگوشتی رونیکس
حالا نوبت لامپ یا وسیله برقی دیگری است که میخواهید به آن برق بدهید. سر آزاد سیم دوم را به قسمت اتصال لامپ یا وسیله برقی وصل کنید.
برای ایمنی بیشتر، حتماً مطمئن شوید که برق آن قسمت قطع است. بعد با خیال راحت، قسمت انتهایی سیم فاز را لخت کنید و به ترمینال برق وصل نمایید.
بعد از اتصال سیم فاز، سراغ سیم نول بروید. معمولاً رنگ سیم نول آبی است. آن را هم لخت کرده و در جای خودش روی ترمینال برق محکم کنید. دقت کنید که این سیم نول مستقیماً به لامپ یا وسیلهای که روشن میکنید میرود. نکته مهم اینجاست که برای وسیله دوم، از همان سیم نول به صورت مشترک استفاده میشود.
استفاده مشترک از سیم نول یعنی هر دو سیم را به هم متصل میکنیم، زیر پیچ ترمینال لامپ یا وسیله قرار میدهیم و پیچ را خوب میبندیم.
مطمئن شوید که سیم نول اول وارد ترمینال برق شود، از آنجا به ترمینال لامپ اول برود و سپس از همان نقطه به لامپ یا وسیله دوم وصل گردد.
بعد از پایان کار، با فازمتر بررسی کنید که فاز به درستی به کلید میرسد. در آخر، با روشن و خاموش کردن لامپها توسط کلید دوپل، از درست کار کردن همه چیز اطمینان حاصل کنید.
بیشتر بخوانید:بهترین برند پیچبند شارژی ایرانی و خارجی | ۱۲ برند برتر پیچبند شارژی
تفاوت کلید تکپل و دوپل به نقل از سایت ایران الکتریک:
“کلیدهای تک پل دارای یک خروجی است که با آن فقط جریان را قطع یا وصل میکنند و با استفاده از آن میتوان فقط یک سیستم را روشن و خاموش کرد. در این حالت فقط یک پریز در جعبه است.”
کلام آخر؛ اول ایمنی بعد کار
پیش از شروع هر کار برقی، مطمئن شوید که جعبه ابزارتان کامل و آماده است. کار کردن با برق بدون رعایت اصول ایمنی و استفاده از ابزار نامناسب، ممکن است باعث حوادث جدی و جبرانناپذیر شود.
برای نصب هر نوع کلید برق در ساختمان، لازم است ابتدا نقشه سیمکشی محل را به خوبی بررسی کنید و نصب را مطابق با روشهای نوین سیمکشی انجام دهید. این موضوع فرقی نمیکند که سیمکشی شما از نوع روکار باشد یا توکار. مهم این است که با استانداردهای رایج و بهروز آشنا باشید و آنها را رعایت کنید.