تحقیق در مورد پوکی استخوان، علائم و درمان آن

**همه چیز درباره نشانه‌های پوکی استخوان**

پوکی استخوان یک بیماری خاموش نامیده می‌شود، چون در مراحل اولیه معمولاً هیچ نشانه واضحی ندارد. بیشتر افراد وقتی متوجه این بیماری می‌شوند که استخوانشان به راحتی و حتی در اثر یک ضربه کوچک می‌شکند.

اما با ضعیف‌تر شدن استخوان‌ها، ممکن است برخی از این نشانه‌ها ظاهر شوند:

* **کاهش قد با گذشت زمان:** ممکن است متوجه شوید که قدتان نسبت به گذشته کوتاه‌تر شده است.
* **قوز کردن پشت:** مخصوصاً در ناحیه بالای کمر. این حالت اغلب به خاطر شکستگی‌های کوچک در مهره‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود.
* **درد کمر یا پشت:** این درد می‌تواند ناگهانی و شدید باشد و معمولاً به دلیل یک شکستگی یا ترک خوردگی در مهره‌هاست.
* **شکستگی آسان استخوان:** استخوان‌ها آنقدر شکننده می‌شوند که ممکن است با یک زمین خوردن ساده، یک حرکت سریع، یا حتی در موارد شدید، با یک سرفه محکم بشکنند. استخوان‌های مچ دست، لگن و ستون فقرات بیشتر در معرض خطر هستند.

به یاد داشته باشید که نباید منتظر ظاهر شدن این نشانه‌ها بمانید. اگر سن شما بالا رفته، سابقه این بیماری در خانواده شما وجود دارد، یا از عوامل خطرساز دیگر برخوردار هستید، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید تا در صورت نیاز، آزمایش تراکم استخوان برای شما تجویز شود.

استخوان‌ها از بخش‌های حیاتی بدن ما به شمار می‌روند که وظیفه حفظ شکل بدن و پشتیبانی از آن را بر عهده دارند. این بخش‌های سخت از دو ماده کلیدی ساخته شده‌اند: کلسیم و پروتئین. کلسیم عامل اصلی استحکام استخوان‌هاست و پروتئین‌ها نیز به انعطاف‌پذیری و مقاومت آن‌ها کمک می‌کنند. بیماری پوکی استخوان (Osteoporosis) یکی از رایج‌ترین مشکلات استخوانی است که بیشتر در زنان دیده می‌شود. در این بیماری، تراکم استخوان‌ها کم می‌شود و در نتیجه، استخوان‌ها ضعیف و آسیب‌پذیر شده و احتمال شکستگی آن‌ها افزایش می‌یابد.

پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان که به آن استخوانِ اسفنجی و سوراخ‌دار هم می‌گویند، یک بیماری بی‌سر و صداست که معمولاً تا وقتی مشکلی پیش نیاید، خودش را نشان نمی‌دهد. این بیماری آرام آرام پیشرفت می‌کند و اغلب زمانی تشخیص داده می‌شود که یکی از استخوان‌های بدن می‌شکند. شکستگی‌های ناشی از این بیماری گاهی عواقب جدی مثل دردهای طولانی‌مدت یا وابستگی به دیگران را به دنبال دارد.

در افرادی که پوکی استخوان دارند، حتی یک زمین خوردن کوچک، یک سرفه شدید یا یک خم شدن ساده می‌تواند باعث شکستگی شود؛ کارهایی که در شرایط عادی هیچ آسیبی نمی‌زنند. این شکستگی‌ها گاهی به شکل ترک‌های کوچک و گاهی به صورت خردشدگی کامل استخوان دیده می‌شوند. استخوان‌هایی مانند ستون فقرات، لگن و مچ دست، بیشتر از بقیه در معرض این آسیب‌ها هستند.

علائم پوکی استخوان

در ابتدای بیماری پوکی استخوان، معمولاً نشانه‌ی واضحی دیده نمی‌شود. با این حال، در زنان ممکن است علائمی مانند ناخن‌های شکننده و تحلیل لثه‌ها، نشانه‌ی هشداردهنده‌ای از شروع بیماری باشد.
با شدیدتر شدن پوکی استخوان، امکان دارد این نشانه‌ها بروز کنند:

* درد در ناحیه کمر یا گردن
* کاهش تدریجی قد
* خمیده شدن ستون فقرات
* شکستگی‌های پیاپی در استخوان‌ها

عوامل موثر در ایجاد پوکی استخوان

عوامل زیادی وجود دارند که احتمال بروز بیماری پوکی استخوان را بیشتر می‌کنند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– سن: هر چه سن بالاتر می‌رود، خطر ابتلا به پوکی استخوان نیز بیشتر می‌شود.
– جنسیت: بانوان نسبت به آقایان، بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند.
– سابقه خانوادگی: اگر پدر یا مادر شما به این بیماری مبتلا باشند، احتمال اینکه شما نیز به آن دچار شوید، افزایش پیدا می‌کند.
– کمبود کلسیم: اگر در برنامه غذایی خود به اندازه کافی کلسیم دریافت نکنید، خطر پوکی استخوان بیشتر می‌شود.
– کمبود ویتامین D: پایین بودن سطح ویتامین D در بدن، باعث می‌شود جذب کلسیم از روده ها کمتر شود و در نتیجه خطر پوکی استخوان افزایش یابد.
– برخی بیماری‌ها: تعدادی از بیماری‌ها مانند کم کاری تیروئید، می‌توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را بیشتر کنند.
– مصرف بعضی داروها: استفاده از داروهایی مثل کورتیکواستروئیدها نیز می‌تواند این خطر را بالا ببرد.

تشخیص پوکی استخوان

تشخیص بیماری پوکی استخوان عمدتاً از طریق آزمایش سنجش تراکم استخوان صورت می‌گیرد. در این آزمایش، مقدار کلسیم و دیگر املاح معدنی موجود در بافت استخوانی اندازه‌گیری می‌شود.

درمان پوکی استخوان

هدف اصلی از درمان پوکی استخوان، پیشگیری از شکستگی‌های استخوانی است. برای رسیدن به این هدف، معمولاً از ترکیبی از روش‌ها استفاده می‌شود که شامل استفاده از داروهای مناسب، اصلاح برنامه غذایی و انجام منظم ورزش و نرمش‌های مناسب است.

داروها

داروها نقش بسیار مهمی در درمان پوکی استخوان دارند. انواع مختلفی از داروها برای این بیماری وجود دارد که هر کدام به شیوه‌ای به بهبود وضعیت استخوان‌ها کمک می‌کنند. برخی از این داروها عبارت‌اند از:

– بیس‌فسفونات‌ها: این گروه از داروها باعث می‌شوند استخوان‌ها کمتر تخریب شوند. نمونه‌هایی از این داروها شامل آلندرونات، زولدرونیک اسید، ایباندرونات و ریزدرونات است.

– پادتن‌های مونوکلونال: این داروها سرعت تحلیل رفتن استخوان را کم می‌کنند و به قوی‌تر شدن آن کمک می‌کنند. دونوسوماب، کلسی‌تونین و رالوکسیفن از جمله این داروها هستند.

داروهای استخوان‌ساز

اگر درمان‌های معمول پوکی استخوان برای شما قابل تحمل نباشند یا نتیجه مطلوب را نداشته باشند، پزشک متخصص روماتولوژی ممکن است داروهای زیر را به شما پیشنهاد کند:

– **روموزوزوماب (Romosozumab)**: این دارو از جدیدترین گزینه‌های درمان پوکی استخوان است که به صورت ماهانه و توسط متخصص تزریق می‌شود.
– **آبالوپاراتید (Abaloparatid)**: ساختار این دارو مشابه هورمون پاراتیروئید عمل می‌کند.
– **تریپاراتاید (Teriparatide)**: این دارو باعث تحریک و تشکیل استخوان‌های جدید در بدن می‌شود.

پیشگیری از پوکی استخوان

برای پیشگیری از پوکی استخوان و محکم نگه داشتن استخوان‌هایتان، این راهکارهای ساده را در زندگی روزمره خود رعایت کنید:

* به اندازه کافی کلسیم و ویتامین D مصرف کنید.
* به طور منظم ورزش و فعالیت بدنی داشته باشید.
* سیگار را ترک کنید.
* از نوشیدن مشروبات الکلی خودداری کنید.
* بیماری‌های دیگر خود را کنترل و مدیریت کنید.

برای پوکی استخوان چی بخوریم؟

برای جلوگیری و مقابله با پوکی استخوان، لازم است برنامه غذایی درست و کاملی داشته باشید. این برنامه باید به اندازه کافی دارای کلسیم، ویتامین D، پروتئین و دیگر مواد لازم برای محکم و سالم نگه داشتن استخوان‌هایتان باشد.

غذاهای سرشار از کلسیم

کلسیم یک ماده مغذی مهم است که برای محکم و سالم نگه داشتن استخوان‌های شما لازم است. برای جلوگیری از بیماری پوکی استخوان یا بهبود آن، بهتر است هر روز بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم کلسیم مصرف کنید. مواد غذایی مختلفی وجود دارند که کلسیم خوبی به بدن می‌رسانند، از جمله:

– شیر و محصولات لبنی مثل پنیر، ماست و شیر سویا
– سبزیجات با برگ‌های سبز تیره مانند بروکلی، کلم برگ و اسفناج
– انواع حبوبات مثل لوبیا، عدس و سویا
– مغزها و دانه‌ها همچون بادام، گردو و پسته

غذاهای سرشار از ویتامین D

ویتامین D یکی از ویتامین‌های مهم است که به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک می‌کند. برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان و همچنین درمان آن، بهتر است هر روز مقدار ۱۵ میکروگرم ویتامین D دریافت کنید. این ویتامین در بعضی از مواد غذایی به مقدار خوبی وجود دارد، از جمله:

– ماهی‌های چرب مثل سالمون، ساردین و ماهی تن
– زرده تخم‌مرغ
– قارچ
– شیرهای غنی‌شده با ویتامین D

غذاهای سرشار از پروتئین

پروتئین نقش بسیار مهمی در ساختن و بازسازی استخوان‌های بدن دارد. برای جلوگیری از پوکی استخوان یا بهبود آن، لازم است هر فرد به ازای هر کیلوگرم از وزنش، روزانه ۰.۸ گرم پروتئین مصرف کند. از جمله مواد غذایی که پروتئین خوبی دارند می‌توان به این موارد اشاره کرد:

– گوشت قرمز
– مرغ
– ماهی
– شیر، ماست و پنیر
– انواع لوبیا، عدس و نخود
– مغزها و تخمه‌ها

سایر مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوان‌ها

برای داشتن استخوان‌هایی سالم و قوی، علاوه بر کلسیم، ویتامین D و پروتئین، به مواد مغذی دیگری نیز نیاز داریم. این مواد به استحکام و حفظ سلامت استخوان‌ها کمک می‌کنند. برخی از این مواد مهم عبارتند از:

* منیزیم
* فسفر
* منگنز
* روی
* ویتامین K

توجه به این مواد مغذی، به‌ویژه برای افرادی که فعالیت بدنی و ورزشی دارند، بسیار مهم است.