با هرزنامه‌های ایمیلی چقدر آشنا هستید؟
این روزها همه ما در صندوق ورودی ایمیل‌مان، پیام‌های ناخواسته‌ای دریافت می‌کنیم که به آنها اسپم یا هرزنامه می‌گویند. این ایمیل‌ها معمولاً بدون اجازه ما برای تعداد زیادی از افراد فرستاده می‌شوند.
این پیام‌های ناخواسته می‌توانند شامل تبلیغات محصولات مختلف، پیشنهادهای غیرواقعی پولدار شدن، یا حتی پیام‌های فریبنده باشند. گاهی اوقات ممکن است این ایمیل‌ها حاوی لینک‌ها یا فایل‌های خطرناکی باشند که برای دزدیدن اطلاعات شخصی شما طراحی شده‌اند.
بهترین راه برای مقابله با این هرزنامه‌ها این است که آنها را باز نکنید و روی هیچ لینک یا فایلی در آنها کلیک نکنید. همچنین بهتر است این ایمیل‌ها را پاک کنید و در صورت امکان، آنها را در پوشه اسپم قرار دهید تا سامانه ایمیل شما، پیام‌های مشابه را در آینده به طور خودکار شناسایی کند.
مراقب باشید و فقط به ایمیل‌های فرستندگانی که می‌شناسید و به آنها اعتماد دارید پاسخ دهید.
در این مطلب، راه‌های تشخیص و جلوگیری از ایمیل‌ها و پیام‌های تبلیغاتی ناخواسته، معروف به اسپم، و همچنین خطرات آن برای کاربران بررسی شده است. این تحقیق برای دانش‌آموزان پایه هشتم در درس کار و فناوری مناسب است. در ادامه با مدیر تولز همراه باشید.
هرزنامه چیست؟
هرزنامه که با نام اسپم هم شناخته می‌شود، به ایمیل‌ها یا پیام‌هایی گفته می‌شود که بدون خواست شما فرستاده می‌شوند. معمولاً هدف از این پیام‌ها، تبلیغ کالا یا خدمات مختلف است. این قبیل پیام‌ها به تعداد بسیار زیادی برای افراد گوناگون ارسال می‌شوند و اغلب به کار یا علاقه‌ی شما ارتباطی ندارند.
در بسیاری از موارد، هرزنامه‌ها حاوی لینک‌ها یا فایل‌های مشکوکی هستند که ممکن است برای دزدیدن اطلاعات شخصی شما یا کلاهبرداری طراحی شده باشند.
هرزنامه می‌تواند مشکلات مختلفی ایجاد کند؛ از شلوغ کردن صندوق پیام شما گرفته تا تهدید امنیت و حریم خصوصی‌تان. با این که بسیاری از سرویس‌های ایمیل و پیام‌رسان سعی می‌کنند این پیام‌های ناخواسته را مسدود کنند، اما اسپم همچنان در فضای اینترنت زیاد دیده می‌شود. بنابراین لازم است کاربران هوشیار باشند و مراقب اطلاعات خود باشند.
چگونگی ارسال پیام‌های ناخواسته در Spam
ارسال پیام‌های ناخواسته که به آن اسپم می‌گویند، روشی است که بعضی افراد یا شرکت‌ها برای فرستادن تبلیغات یا پیام‌های آزاردهنده به دیگران، بدون رضایت آنها، به کار می‌برند. این کار معمولاً به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود:
۱. جمع‌آوری آدرس ایمیل: بعضی افراد، فهرستی از آدرس‌های ایمیل دیگران را —بدون اجازه خودشان— جمع می‌کنند و بعد برای آنها پیام‌های تبلیغاتی می‌فرستند.
۲. استفاده از ابزارهای خودکار: گاهی از برنامه‌های کامپیوتری استفاده می‌شود که به صورت خودکار هزاران پیام اسپم را در مدت کوتاهی ارسال می‌کنند.
۳. روش‌های غیرقانونی: برخی افراد با نفوذ به سیستم‌های دیگران یا هک کردن، اقدام به ارسال پیام‌های ناخواسته می‌کنند. این کار نه تنها غیرقانونی است، بلکه ممکن است به رایانه‌ها یا سرویس‌ها آسیب برساند.
۴. فریب و پنهان‌کاری: بعضی از ارسال‌کنندگان اسپم سعی می‌کنند با انتخاب عنوان‌های جذاب یا استفاده از سرورهای ناشناس، پیام‌های خود را از دید فیلترها پنهان کنند تا به دست مخاطب برسند.
آسیب‌های هرزنامه برای کاربران
هرزنامه یا اسپم، علاوه بر ایجاد ناراحتی برای کاربران، می‌تواند ضررهای جدی نیز به همراه داشته باشد:
۱. شلوغی و بی‌نظمی ایمیل: وقتی ایمیل‌های ناخواسته زیاد می‌شوند، صندوق ورودی شما شلوغ می‌شود و ممکن است پیام‌های مهم در میان آنها گم شوند.
۲. اتلاف وقت و انرژی: کاربران مجبور می‌شوند زمان و انرژی خود را صرف خواندن و پاک کردن این پیام‌های بی‌فایده کنند.
۳. خطر دزدیده شدن اطلاعات: بعضی از هرزنامه‌ها حاوی لینک‌ها یا فایل‌های مشکوک هستند که در صورت کلیک کردن، ممکن است اطلاعات شخصی شما به سرقت برود.
۴. تهدید امنیت سیستم: این پیام‌ها گاهی حاوی ویروس یا نرم‌افزارهای مخرب هستند که با باز کردن آنها، ممکن است سیستم شما آلوده شده و اطلاعاتتان در خطر بیفتد.
۵. فریب و کلاهبرداری: بسیاری از هرزنامه‌ها با وعده‌های دروغین یا پیشنهادهای غیرواقعی سعی می‌کنند شما را فریب دهند تا پول یا اطلاعاتتان را بگیرند.
روش‌های شناسایی و فیلتر کردن هرزنامه
برای تشخیص و جلوگیری از دریافت ایمیل‌های ناخواسته (اسپم) راهکارهای مختلفی وجود دارد. در ادامه چند روش کاربردی را با هم مرور می‌کنیم:
۱. **فیلترهای خودکار سرویس ایمیل**: بیشتر سرویس‌دهنده‌های ایمیل، قابلیت شناسایی و جداسازی ایمیل‌های اسپم را دارند. این فیلترها با استفاده از قوانین و الگوریتم‌های خاص، محتوای مشکوک را تشخیص داده و آن را از صندوق ورودی جدا می‌کنند.
۲. **توجه به آدرس فرستنده**: اگر آدرس فرد فرستنده ناآشنا یا غیرمعمول به نظر رسید، احتمال دارد که ایمیل دریافت شده اسپم باشد. بهتر است در چنین مواردی احتیاط کنید.
۳. **تشخیص الگوهای تکراری**: ایمیل‌های اسپم معمولاً نشانه‌های مشترکی دارند؛ مثل عنوان‌های عجیب، لینک‌های مشکوک یا استفاده از کلمات خاص. سیستم‌های هوشمند با بررسی این نشانه‌ها، اسپم را تشخیص می‌دهند.
۴. **لیست مسدودسازی (لیست سیاه)**: بعضی از سرویس‌های ایمیل این امکان را می‌دهند که آدرس‌های خاصی را به لیست سیاه اضافه کنید. با این کار، ایمیل‌های ارسالی از آن آدرس‌ها به طور خودکار مسدود می‌شوند.
۵. **نرم‌افزارهای تخصصی ضد اسپم**: برنامه‌های ویژه‌ای نیز وجود دارند که برای شناسایی و حذف خودکار ایمیل‌های ناخواسته طراحی شده‌اند. این ابزارها معمولاً از روش‌های پیشرفته‌تری برای تشخیص اسپم استفاده می‌کنند.
نکات کاربردی برای مقابله با هرزنامه
برای جلوگیری از مزاحمت ایمیل‌های تبلیغاتی و ناخواسته، می‌توانید این راهکارهای ساده را انجام دهید:
۱. ایمیل‌های مشکوک را پاک کنید:
اگر ایمیلی از فرستنده ناشناس دریافت کردید، آن را باز نکنید و جواب ندهید؛ فقط حذفش کنید.
۲. فیلترهای ایمیل را فعال کنید:
با استفاده از تنظیمات سرویس ایمیل خود، سیستم را طوری تنظیم کنید که پیام‌های مزاحم را به طور خودکار تشخیص دهد و به پوشه اسپم منتقل کند.
۳. از اطلاعات شخصی‌تان محافظت کنید:
هرگز در ایمیل‌های تبلیغاتی، اطلاعاتی مانند رمز، شماره تماس یا آدرس خود را وارد نکنید. همچنین در سایت‌های نامطمئن هم این اطلاعات را ثبت نکنید.
۴. روی لینک‌ها و فایل‌های ناشناس کلیک نکنید:
در ایمیل‌های مشکوک، روی هیچ لینکی کلیک نکنید و هیچ فایل پیوستی را دانلود یا باز نکنید.
۵. از ایمیل امن استفاده کنید:
هنگام ثبت‌نام در سایت‌های مختلف، یک آدرس ایمیل قوی و کم‌کاربرد به کار ببرید تا در معرض ایمیل‌های تبلیغاتی قرار نگیرد.