با امکانات فرمان خودرویتان بیشتر آشنا شوید!
دستگاه فرمان ماشین، یکی از مهمترین بخشهای هر خودرو به شمار میرود. کار این سیستم این است که نیرویی که راننده با دست به فرمان وارد میکند را به چرخهای جلوی ماشین (و در بعضی مدلها به چرخهای عقب) برساند تا بتواند جهت حرکت خودرو را تغییر دهد. درست کار کردن سیستم فرمان، هم روی آسایش رانندگی و هم روی ایمنی سرنشینان تأثیر بسیار زیادی دارد. در این نوشته، ما قطعات اصلی سیستم فرمان، انواع مختلف آن، مشکلات معمول، راههای مراقبت از آن و همچنین فناوریهای جدید مربوط به فرمان را بررسی میکنیم.
سیستم فرمان خودرو چیست؟
سیستم فرمان خودرو از یک سری قطعات تشکیل شده که در بعضی ماشینها به صورت مکانیکی و در بعضی دیگر با کمک الکترونیک کار میکند. کار این سیستم این است که وقتی شما فرمان را میچرخانید، این چرخش را به چرخهای خودرو منتقل میکند تا جهت آن تغییر کند.
یک سیستم فرمان خوب باید سه ویژگی مهم داشته باشد:
* بتواند خودرو را با دقت و به درستی هدایت کند.
* چرخاندن فرمان برای راننده آسان باشد.
* در سرعتهای بالا، ثبات و پایداری خودرو را حفظ نماید.
اجزای اصلی سیستم فرمان خودرو
برای اینکه با طرز کار سیستم فرمان خودرو بیشتر آشنا شویم، بهتر است قسمتهای اصلی آن را به ترتیب معرفی کنیم:
– **فرمان**: قسمتی است که راننده دستش را روی آن میگذارد و با چرخاندن آن، جهت خودرو را تغییر میدهد.
– **ستون فرمان**: این بخش، فرمان را به جعبه فرمان وصل میکند.
– **جعبه فرمان**: نقش مرکزی را دارد؛ حرکت دست راننده روی فرمان را به حرکتی مکانیکی در چرخها تبدیل میکند.
– **میلها و اتصالها**: نیروی تولیدشده را در طول سیستم جابهجا میکنند.
– **سیبک فرمان**: این قطعه حرکت نهایی را به چرخها منتقل میکند و باعث میشود چرخش چرخها به نرمی انجام شود.
انواع سیستم فرمان خودرو
در خودروهای امروزی، چهار گونه مختلف سیستم فرمان به کار میرود که عبارتاند از:
اگر به این موضوع علاقه دارید، تحقیق در مورد درخت سپیدار را از دست ندهید.
۱. سیستم فرمان مکانیکی
در این مدل، قدرت به شکل صد در صد مکانیکی به چرخها منتقل میشود. این سیستم ساده و کمخرج است، اما به دلیل اینکه راننده باید نیروی بیشتری برای هدایت وسیله نقلیه وارد کند، در خودروهای مدرن امروزی کمتر به کار میرود.
۲. سیستم فرمان هیدرولیک
یکی از معمولترین روشهای فرمان کمکی در خودروها تا بیست سال پیش، سیستم هیدرولیکی بوده است. در این سیستم، با کمک یک پمپ و روغن مخصوص، نیروی کمکی ایجاد میشود تا چرخاندن فرمان برای راننده آسانتر شود.
۳. سیستم فرمان الکتروهیدرولیک
یک سیستم که قدرت برق و فشار مایعات را با هم ادغام میکند و در مقایسه با سیستمهای فقط هیدرولیکی، سوخت کمتری مصرف میکند.
۴. سیستم فرمان برقی (EPS)
جدیدترین نوع سیستم هدایت خودرو که کاملاً با نیروی برق کار میکند تا به راننده کمک نماید. این سامانه نه تنها در مصرف انرژی صرفهجویی میکند، بلکه قابلیت استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند پارک کردن خودکار خودرو را نیز ممکن میسازد.
تفاوت فرمان هیدرولیک و فرمان برقی
خیلی از رانندهها میپرسند که فرمان هیدرولیک و فرمان برقی چه تفاوتی با هم دارند. در ادامه به سادهترین شکل این تفاوتها توضیح داده میشود:
**فرمان هیدرولیک:**
این نوع فرمان برای کار کردن به روغن و پمپ مخصوص نیاز دارد. نگهداری از آن کمی بیشتر است و باید به طور منظم چک شود. اما یک مزیت مهم دارد: احساس رانندگی را بهتر به شما منتقل میکند و در واقع، ارتباط بهتری بین شما و جاده برقرار میکند.
**فرمان برقی:**
فرمان برقی به روغن و قطعات سنگین قدیمی نیاز ندارد. سبکتر است، انرژی کمتری مصرف میکند و معمولاً در خودروهای جدید و هیبریدی به کار میرود.
مشکلات رایج سیستم فرمان خودرو
مشکلاتی که معمولاً در سیستم فرمان خودرو پیش میآید، شامل این موارد است:
۱. سفتشدن فرمان
این مشکل اغلب به دلیل کم بودن روغن هیدرولیک، خراب شدن پمپ یا از کار افتادن تسمه به وجود میآید.
۲. لرزش فرمان
ممکن است این مشکل به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد. مثلاً ممکن است چرخهای خودرو به خوبی تراز نباشند، یا قطعاتی مثل سیبک فرسوده شده باشند. همچنین امکان دارد سیستم جلوبندی خودرو نیاز به بررسی و تعمیر داشته باشد.
۳. صدا هنگام چرخاندن فرمان
صدای تقه در فرمان معمولاً به دلایلی مانند فرسوده شدن بلبرینگها، کم بودن گریس یا وجود مشکل در جعبه فرمان خودرو ایجاد میشود.
۴. برگشتنداشتن فرمان
این مشکل اغلب به دلیل خرابی سیستم فرمان یا محکم شدن بیش از حد اتصالات آن به وجود میآید.
صدای جعبه فرمان
صدای غیرمعمول در فرمان خودرو معمولاً به این دلیل است که برخی از قطعات داخل جعبه فرمان — مانند چرخدندهها، بلبرینگها — خراب شدهاند یا ممکن است روغن هیدرولیک فرمان کم باشد.
اگر به این صداها توجه نکنید، ممکن است فرمان به طور ناگهانی قفل شود و هزینه تعمیر آن بسیار بیشتر شود. به همین دلیل، بهتر است در اسرع وقت فرمان خودرو را بررسی و در صورت نیاز تعمیر کنید.
علائم خرابی سیستم فرمان هیدرولیک
در ادامه، برخی از علائمی که نشان میدهد سیستم فرمان هیدرولیک خودروی شما ممکن است مشکل داشته باشد، آورده شده است:
– چکه کردن یا نشت مایع هیدرولیک از سیستم فرمان
– شنیده شدن صداهای غیرمعمول وقتی فرمان را میچرخانید
– احساس تغییر ناگهانی در حالت فرمان؛ مثلاً یکباره خیلی سفت یا بیش از حد نرم شود
– دیدن حباب یا کف روی مایع داخل مخزن روغن هیدرولیک
برای یادگیری پیشرفته، به تحقیق در مورد سوره طاها به زبان ساده مراجعه کنید.
نحوه نگهداری سیستم فرمان خودرو
برای اینکه دستگاه شما مدت بیشتری کار کند و مجبور نشوید هزینه زیادی برای تعمیر آن بپردازید، رعایت این نکات ساده بسیار مهم است:
* سطح روغن هیدرولیک را به طور منظم چک کنید.
* روغن هیدرولیک را در زمانهایی که شرکت سازنده مشخص کرده است، عوض کنید.
* سیبکها و مفصلها را همیشه بررسی و کنترل کنید.
* باد لاستیکها را همیشه در حد مناسب نگه دارید.
* وقتی خودرو کاملاً ایستاده است، فرمان را تا انتها نچرخانید.
توصیه میکنیم حتماً مقاله تحقیق در مورد هفت خان رستم به صورت مختصر را مطالعه کنید.
تاثیر سیستم فرمان بر ایمنی خودرو
یک سیستم فرمان ناقص میتواند در موقعیتهای خطرناک، کنترل خودرو را از دست راننده خارج کند. به همین دلیل، کارکرد درست آن برای ایمنی در رانندگی بسیار مهم و سرنوشتساز است. فناوریهای جدید مانند فرمانهای برقی و سامانههای هوشمند کمکراننده، نقش مهمی در افزایش ایمنی و امنیت خودروها ایفا میکنند.
سیستم تعلیق چیست؟
سیستم تعلیق خودرو، با بهرهگیری از فنرها و کمکفنرها، تکانها و ضربههای ناشی از مسیر ناهموار جاده را به خود جذب میکند. این کار باعث میشود که سرنشینان خودرو، سفری راحتتر و مطمئنتری را تجربه کنند و همچنین پایداری و کنترل بهتری روی خودرو ایجاد شود. طراحی این سیستم بسته به مدل و نوع خودرو میتواند متفاوت باشد.
سیستم ایمنی ماشین
سیستم ایمنی خودرو از قطعات و فناوریهایی تشکیل شده که برای محافظت از جان مسافران و کم کردن آسیبهای ناشی از سوانح طراحی شدهاند. این سیستم دو دسته اصلی دارد:
دسته اول، ایمنی فعال نام دارد که مانند ترمز ضد قفل (ABS)، سیستم کنترل پایداری (ESP) و کمکراننده هوشمند عمل میکند و هدف آن پیشگیری از وقوع تصادف است.
دسته دوم، ایمنی غیرفعال است که شامل کیسه هوا، کمربند ایمنی و مقاومت بدنه میشود و هنگام بروز حادثه، از شدت صدمات میکاهد.
در کنار هم قرار گرفتن این دو بخش، ایمنی و امنیت خودرو را به میزان چشمگیری افزایش میدهد.
فناوریهای نوین در سیستم فرمان خودرو
تغییرات جالبی در سیستم کنترل و هدایت خودروها به وجود آمده است. در ادامه به چند نمونه از این فناوریهای جدید اشاره میکنیم:
۱. سیستم فرمان هوشمند
این سامانه به کمک حسگرها و رایانههای الکترونیکی، میزان نیروی کمکی که لازم است را بسته به شرایط مختلف رانندگی، به صورت خودکار تغییر میدهد.
۲. فرمانپذیری چهار چرخ (4WS)
در بعضی از ماشینهای جدید، نه تنها چرخهای جلو، بلکه چرخهای عقب هم میتوانند جهت حرکت را تغییر دهند. این ویژگی باعث میشود که خودرو در جاده پایدارتر و مطمئنتر حرکت کند.
۳. سیستم Steer-by-Wire
در این فناوری، دیگر از اتصال فیزیکی بین فرمان و چرخها خبری نیست و همه چیز به صورت الکترونیکی و با سیگنالهای دیجیتال هدایت میشود. این روش، راه را برای ساخت خودروهای بدون راننده هموار میکند.
سوالات متداول درباره سیستم فرمان خودرو
سیستم فرمان خودرو چقدر دوام میآورد؟
اگر از فرمان به خوبی مراقبت کنید، این سیستم میتواند بیش از ۲۰۰ هزار کیلومتر بدون مشکل کار کند.
هزینه تعمیر فرمان هیدرولیک معمولاً چقدر است؟
این هزینه بستگی به مدل خودرو و میزان خرابی دارد، اما به طور معمول از یک میلیون تومان شروع شده و ممکن است تا دهها میلیون تومان نیز برسد.
آیا امکان تبدیل فرمان هیدرولیک به فرمان برقی وجود دارد؟
بله، این کار امکانپذیر است؛ اما هزینه بالایی دارد و باید تغییرات اساسی در بخشهای مختلف خودرو ایجاد شود.
نتیجهگیری
سیستم فرمان خودرو یکی از اساسیترین بخشهای فنی و الکترونیکی در ساخت خودرو به شمار میرود که ارتباط مستقیمی با ایمنی و آسایش راننده دارد. آشنایی با مدلهای مختلف سیستم فرمان، اطلاع از مشکلات معمول و رعایت نکات مراقبتی میتواند مانع از رخ دادن سوانح ناگوار و صرف هزینههای زیاد شود. با ظهور فناوریهای جدید مانند فرمان برقی، سیستمهای هوشمند و فرمانهای سیمی (Steer-by-Wire)، آیندهای ایمنتر و راحتتر برای صنعت خودرو قابل تصور است.