با انواع تقویم و شیوههای مختلف شمارش روزها در جهان آشنا شوید!
در دنیا از چند روش اصلی برای محاسبه و شمارش روزها و ماهها استفاده میشود. به این روشها، «سال شمسی»، «سال قمری» و «سال میلادی» میگویند. هر کدام از این روشها، مبدأ و شیوهی خاص خود را برای محاسبه دارند.
برای مثال، سال شمسی بر اساس گردش زمین به دور خورشید محاسبه میشود. سال قمری بر اساس گردش ماه به دور زمین است و سال میلادی نیز یک نوع سال شمسی است که مبدأ آن با سال شمسی هجری متفاوت است.
شناخت این تفاوتها کمک میکند تا بفهمیم چرا مناسبتها و تعطیلات در فرهنگهای مختلف، در تاریخهای متفاوتی از سال جشن گرفته میشوند.
سنجیدن زمان و ساختن تقویم، از بزرگترین موفقیتهای انسان در طول تاریخ است. از همان روزهای آغازین تمدن، مردم برای برنامهریزی کارهای روزمره، برگزاری جشنها، کشاورزی و مراسم مذهبی، به یک سیستم زمانی منظم نیاز داشتند. به همین دلیل، فرهنگهای مختلف، تقویمهای گوناگونی را به وجود آوردند. در میان این تقویمها، سه نوع بیش از بقیه شناخته شده و مورد استفاده هستند: تقویم خورشیدی، قمری و میلادی. هر کدام از این تقویمها بر پایهی قوانین خاصی طراحی شدهاند و هر یک کاربردهای ویژهای در زندگی جوامع مختلف دارند.
تعریف سال شمسی
سال شمسی بر اساس گردش زمین به دور خورشید تنظیم شده است. زمین تقریباً در ۳۶۵ روز و ۶ ساعت یک بار به طور کامل به دور خورشید میگردد. تقویم شمسی یا خورشیدی سعی دارد از همین چرخش طبیعی زمین پیروی کند. تقویم هجری شمسی که در ایران و چند کشور دیگر رایج است، یکی از دقیقترین تقویمهای جهان به شمار میرود.
در این تقویم، شروع تاریخ، سال هجرت پیامبر اسلام (ص) از مکه به مدینه است، اما محاسبه ماهها و سالها بر اساس گردش زمین به دور خورشید انجام میشود. این تقویم دوازده ماه دارد که آغاز آن همزمان با شروع بهار و لحظه تحویل سال نو (نوروز) است. نام ماههای آن به ترتیب عبارت است از: فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر، آبان، آذر، دی، بهمن و اسفند.
تعداد روزهای ماهها در تقویم شمسی به این شکل است: شش ماه نخست هر کدام ۳۱ روز، پنج ماه بعدی ۳۰ روز، و ماه آخر (اسفند) در سالهای عادی ۲۹ روز و در سال کبیسه ۳۰ روز دارد.
برای درک عمیقتر این موضوع، مطلب تحقیق در مورد هفت خان رستم به صورت مختصر را بخوانید.
تعریف سال قمری
سال قمری با چرخش ماه به دور زمین مشخص میشود. ماه تقریباً هر ۲۹.۵ روز یک بار دور زمین میچرخد. به همین دلیل، یک سال قمری که از دوازده ماه تشکیل شده، در مجموع نزدیک به ۳۵۴ روز طول میکشد. این مدت حدود ۱۱ روز کمتر از سال شمسی است.
پایه و اساس این تقویم، سال هجرت پیامبر اسلام است. برخلاف تقویم شمسی که بر اساس گردش زمین به دور خورشید است، در تقویم قمری، حرکت ماه مبنا قرار میگیرد. این تقویم در کشورهای اسلامی برای مشخص کردن زمان مناسبتهای دینی مانند ماه رمضان، عید فطر، عید قربان و ماه محرم استفاده میشود.
ماههای قمری به ترتیب عبارتاند از: محرم، صفر، ربیعالاول، ربیعالثانی، جمادیالاول، جمادیالثانی، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیالقعده و ذیالحجه.
از آنجا که سال قمری ۱۱ روز کوتاهتر از سال شمسی است، تاریخهای مناسبتهای مذهبی در تقویم قمری هر سال نسبت به تقویم شمسی جلو میافتند و در نتیجه در فصلهای مختلفی از سال قرار میگیرند.
تعریف سال میلادی
تقویم میلادی که به آن تقویم گرگوری هم میگویند، امروزه در بیشتر کشورهای جهان استفاده میشود. این تقویم مانند تقویم شمسی، بر اساس گردش زمین به دور خورشید تنظیم شده است. اما شروع آن را تولد حضرت عیسی مسیح (ع) قرار دادهاند.
بر اساس این تقویم، هر سال به ۱۲ ماه تقسیم میشود: ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، مه، ژوئن، ژوئیه، اوت، سپتامبر، اکتبر، نوامبر و دسامبر.
تعداد روزهای این ماهها با هم فرق دارد. بعضی از آنها ۳۰ روز، بعضی ۳۱ روز هستند. فقط ماه فوریه است که در سالهای عادی ۲۸ روز دارد و در سالهای کبیسه ۲۹ روز میشود. یک سال میلادی معمولی ۳۶۵ روز است و تقریباً هر چهار سال یکبار، سال کبیسه اتفاق میافتد و یک روز به سال اضافه میشود.
تفاوت سال شمسی و قمری و میلادی
| ویژگی | سال شمسی | سال قمری | سال میلادی |
|---|---|---|---|
| مبنای تقویم | گردش زمین به دور خورشید | گردش ماه به دور زمین | گردش زمین به دور خورشید |
| تعداد روز در سال | ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز | ۳۵۴ یا ۳۵۵ روز | ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز |
| شروع سال | نوروز (اعتدال بهاری) | با آغاز ماه محرم | اول ژانویه |
| دقت نسبت به فصلها | بسیار دقیق | ناهماهنگ با فصلها | نسبتاً دقیق |
| کاربرد رایج | ایران، افغانستان، تاجیکستان | کشورهای اسلامی، مراسم دینی | کشورهای غربی، استفاده جهانی |
| مبدأ تاریخی | هجرت پیامبر اسلام (ص) | هجرت پیامبر اسلام (ص) | تولد حضرت عیسی مسیح (ع) |
| تقویم کبیسه | هر ۴ سال یک بار (افزایش اسفند) | در برخی سالها یک روز افزوده میشود | فوریه در سال کبیسه ۲۹ روزه میشود |
اهمیت تقویمها در زندگی
تقویمها ابزارهای بسیار مهمی برای برنامهریزی در زندگی شخصی و جمعی ما هستند. اگر تقویم وجود نداشت، برنامهریزی برای کارها، ثبت وقایع تاریخی، فعالیتهای کشاورزی، محاسبههای مالی، مراسم مذهبی و حتی سفرها بسیار سخت و آشفته میشد. وقتی یک کشور از یک تقویم یکسان استفاده کند، همهی کارها در آن کشور منظم پیش میرود و استفاده از یک تقویم جهانی مانند تقویم میلادی، هماهنگی میان همهی مردم دنیا را آسانتر میکند.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه تحقیق در مورد سوره طاها به زبان ساده.
در ایران، تقویم اصلی و رسمی، هجری شمسی است. با این حال، برای کارهای مذهبی از تقویم قمری و برای ارتباط با دیگر کشورهای جهان از تقویم میلادی نیز استفاده میشود. کاربرد این سه تقویم در کنار هم در ایران، نشان میدهد که هر کدام در بخشهای مختلف زندگی چه نقش مهم و پررنگی دارند.
در پایان میتوان گفت که سالهای شمسی، قمری و میلری هر کدام با روش و دلیل خاصی به وجود آمدهاند و هر کدام در جای خود مهم و کاربردی هستند. سال شمسی بهخوبی با فصلهای سال هماهنگ است، سال قمری برای انجام مناسک دینی مسلمانان اهمیت زیادی دارد و سال میلادی به عنوان یک تقویم بینالمللی شناخته میشود. این سه نوع سال، اساس سنجش زمان برای انسانها را تشکیل میدهند. آشنایی با این تقویمها، علاوه بر اینکه ما را با تاریخ و فرهنگهای مختلف آشنا میکند، به ما کمک میکند تا درک بهتری از زمان و چگونگی مدیریت آن داشته باشیم.
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً تحقیق در مورد درخت سپیدار را بخوانید.