با زندگی شهید دکتر مفتح و آثار او آشنا شوید!
آیت‌الله دکتر محمد مفتح، که بین سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۵۸ زندگی می‌کرد، یک روحانی شیعه و از همراهان امام خمینی در دوران انقلاب اسلامی ایران بود. او فعالیت‌های سیاسی و مذهبی خود را در مکان‌هایی مانند مسجد الجواد و مسجد قبا انجام می‌داد. در سال ۱۳۵۷ نیز نماز عید فطر با حضور هزاران نفر در تهران به رهبری او برگزار شد.
پس از پیروزی انقلاب، او به عضویت شورای انقلاب درآمد و مدیریت دانشکده الهیات دانشگاه تهران را بر عهده گرفت. دکتر مفتح همچنین از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود و مدتی به عنوان دبیر جامعه روحانیت مبارز تهران فعالیت کرد. او در سال ۱۳۵۸ توسط گروهک فرقان به شهادت رسید. به پاسداشت او، روز ۲۷ آذر در جمهوری اسلامی ایران به نام «روز وحدت حوزه و دانشگاه» نامگذاری شده است. آرامگاه او در حرم حضرت معصومه(س) قرار دارد.
زندگی نامه شهید مفتح و نقش ایشان در انقلاب
شهید مفتح از همان سنین کودکی نزد پدرش درس ادبیات می‌آموخت. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، برای یادگیری علوم اسلامی وارد مدرسه «آخوند ملاعلی» شد. سپس برای استفاده از درس استادان بزرگ، به حوزه علمیه قم رفت و در مدرسه «دارالشفاء» با پشتکار بسیار به تحصیل ادامه داد. او از محضر عالمان بزرگی مانند آیات سید محمد حجت کوه کمره‌ای، بروجردی، سید محمد محقق (داماد)، علامه طباطبایی صاحب المیزان و امام خمینی (ره) بهره برد و بعدها خود به استادی برجسته در حوزه تبدیل شد.
پدر او، حجت‌الاسلام حاج محمود مفتح، از سخنرانان باایمان و علاقه‌مند به خاندان پیامبر و ولایت بود. او در ادبیات فارسی و عربی مهارت زیادی داشت و شعرهای بسیاری در مدح و سوگ اهل بیت (ع) به هر دو زبان از او به یادگار مانده است. پدرش در حوزه علمیه همدان، ادبیات فارسی و عربی تدریس می‌کرد.
محمد مفتح در حالی که در قم به مقام استادی رسیده بود، وارد دانشگاه شد. او که در حوزه به درجه اجتهاد دست یافته بود، در دانشگاه نیز موفق به دریافت مدرک دکتری شد. پایان‌نامه او پژوهشی درباره نهج‌البلاغه بود که با نمره عالی پذیرفته شد.
پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، علاوه بر تدریس در حوزه، در دبیرستان‌های قم نیز به آموزش پرداخت. او با احساس مسئولیتی که داشت، همزمان با مبارزه با جهل و نادانی، در هر دو محیط دبیرستان و حوزه سعی می‌کرد دانش‌آموزان و طلاب را آگاه کند و کلاس‌هایش را به پایگاهی برای سازمان‌دهی مبارزه با حکومت تبدیل کرده بود. در این راه، با همکاری شهید بهشتی، انجمن اسلامی دانش‌آموزان را بنیان نهاد.
در دوران تحصیل و تدریس، حاشیه‌ای بر کتاب اسفار ملاصدرا نوشت که سومین شرح بر این کتاب محسوب می‌شود. همچنین کتابی با عنوان «روش اندیشه در علم منطق» تألیف کرد که به عنوان منبع درسی در سطح پیشرفته، در حوزه و دانشگاه تدریس می‌شود. ترجمه تفسیر مجمع‌البیان نیز از دیگر آثار ارزشمند اوست.
دکتر مفتح برای سازمان‌دهی طلاب و فضلا، مجمعی به نام «جلسات علمی اسلام‌شناسی» تشکیل داد. این مجمع فعالیت گسترده‌ای برای معرفی اسلام ناب آغاز کرد. ساواک که تأثیر این جلسات در شناساندن اسلام راستین را دریافته بود، آن را تعطیل کرد.
در فاصله سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۲، سخنرانی‌های او در شهرهای مختلف، در روشنگری مردم و افشای چهره حکومت پهلوی بسیار مؤثر بود. به دلیل تأثیر عمیق این سخنرانی‌ها، بارها توسط ساواک دستگیر و تحت فشار قرار گرفت و فعالیت‌هایش متوقف شد.
پس از تبعید امام خمینی (ره)، دکتر مفتح مبارزات خود را گسترش داد و با سفر به خوزستان، سعی در افشای ماهیت رژیم و معرفی نهضت امام داشت. ساواک که با دستگیری‌های مکرر و ممنوع‌المنبر کردن او به نتیجه نرسیده بود، ورود او به شهرهای خوزستان را ممنوع اعلام کرد.
مبارزات دکتر مفتح تا رمضان سال ۱۳۵۷، که قیام مردم به رهبری امام خمینی (ره) به اوج خود رسیده بود، ادامه یافت. او پس از نماز عید فطر، با تأکید بر رهبری بی‌چون و چرای امام، روز پنجشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۵۷ را به عنوان روز گرامیداشت شهدای ماه رمضان تعطیل اعلام کرد. در این روز، راهپیمایی بزرگی علیه رژیم برگزار شد که مقدمه‌ای برای راهپیمایی ۱۷ شهریور شد؛ رویدادی که به دست حکومت پهلوی به خاک و خون کشیده شد و به جمعه خونین معروف گردید.
در بهمن ۱۳۵۷، برای آماده‌سازی استقبال از امام خمینی (ره)، استاد مفتح به همراه یارانش «کمیته استقبال» را تشکیل دادند تا بازگشت پیروزمندانه رهبر خود را ساماندهی کنند.
شهید مفتح به فرمان امام (ره) به عضویت شورای انقلاب درآمد. پس از پیروزی انقلاب، در تشکیل کمیته‌های انقلاب اسلامی نقش فعالی داشت و خود سرپرستی کمیته منطقه ۴ تهران را بر عهده گرفت.
آخرین مسئولیت‌های او، سرپرستی دانشکده الهیات و عضویت در شورای گسترش آموزش عالی کشور بود که در آنها به خوبی خدمت کرد. او در تمام این دوران، امامت جماعت مسجد قبا را نیز بر عهده داشت.
شهادت دکتر مفتح
گروه فرقان برای از بین بردن افرادی که با اندیشه‌های علی شریعتی مخالف بودند، اقدام به ترور شخصیت‌هایی همچون مرتضی مطهری، حاج مهدی عراقی، قاسم روحانی و محمد مفتح کرد. برخی بر این باورند که دلیل ترور مفتح، جلوگیری او از فعالیت اعضای فرقان در مسجد قبا بود؛ گفته می‌شود آنها از او کینه به دل داشتند. اما این موضوع از سوی فرزند مفتح رد شده است.
محمد مفتح در صبح روز ۲۷ آذرماه ۱۳۵۸، ساعت نه، در دانشکده الهیات توسط سه نفر از اعضای گروه فرقان به شهادت رسید. پیکر او در یکی از حجره‌های حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. امام خمینی نیز با انتشار پیامی، شهادت او را تسلیت گفتند.
آثار شهید مفتح
• ترجمه‌ی چند جلد از کتاب تفسیر مجمع‌البیان.
• یادداشت‌ها و توضیحات بر کتاب اسفار ملاصدرا.
• کتابی با عنوان «روش اندیشه در منطق».
• رساله‌ی دکتری با موضوع «حکمت الهی و نهج‌البلاغه».
• کتاب «آیات اصول اعتقادی».
• مجموعه‌ای از نوشته‌ها با عنوان «نقش دانشمندان اسلام در پیشرفت علوم».
• مجموعه‌ای از گفتارها و مقاله‌ها با موضوع «ویژگی‌های رهبری و زعامت».
• مقاله‌های چاپ‌شده در مجله‌های «مکتب اسلام» در سال ۱۳۳۶ و «مکتب تشیع».
بیشتر بخوانید: درباره زندگی شهید حسین خرازی
خلاصه‌ای از زندگی‌نامه شهید مفتح و آثار او