مهم‌ترین کارهایی که یک زن و مرد باید در برابر افراد نامحرم رعایت کنند، عبارت است از:
* حفظ نگاه: باید از نگاه کردن طولانی و مستقیم به نامحرم خودداری کنند. بهتر است نگاه خود را کنترل کرده و به چیزهای دیگر معطوف کنند.
* رعایت حجاب و پوشش: هر دو طرف باید پوشش مناسبی داشته باشند. برای زنان، پوشاندن زیورآلات و زینت‌ها و استفاده از لباس‌های پوشیده، بسیار مهم است.
* حفظ حریم در گفتگو: هنگام صحبت کردن، باید لحن و کلام خود را جدی و محترمانه نگه دارند و از شوخی‌های بی‌مورد و صحبت‌های شخصی غیرضروری پرهیز کنند.
* کنترل رفتار و حرکات: باید در رفتار و حرکات بدن دقت کنند تا به گونه‌ای نباشد که باعث جلب توجه یا سوءتفاهم شود.
* پرهیز از خلوت و تنهایی: باید از تنها ماندن در یک مکان خصوصی و بسته با نامحرم به شدت دوری کنند.
هدف اصلی از این کارها، حفظ احترام متقابل، پاک‌نگه‌داشتن روابط و ایمن‌سازی فضای اجتماعی برای همه است.
در این بخش، برخی از مسئولیت‌های بانوان و آقایان در ارتباط با افراد نامحرم را از کتاب پیام‌های آسمان پایهٔ هشتم مرور می‌کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
بطور کلی وظایف زن و مرد در برابر نامحرم عبارتند از:
🔹 حفظ گفتار
یعنی وقتی با نامحرم صحبت می‌کنیم، باید مراقب باشیم که حرف‌مان باعث ایجاد فکرهای ناپسند نشود. اگر لازم باشد با نامحرمی گفت‌وگو کنیم، باید این کار را در چارچوب قوانین اسلام و به شکل درستی انجام دهیم.
◊ خداوند متعال به همسران پیامبر می فرماید: «یا نِساءَ النَّبِی لَسْتُنَّ کأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَیتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیطْمَعَ الَّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفا»
◊ از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نیز نقل شده است که فرمود: «مَنْ فَاکهَ امْرَأَهً لَا یمْلِکهَا- حُبِسَ بِکلِّ کلِمَهٍ کلَّمَهَا فِی الدُّنْیا أَلْفَ عَامٍ فِی النَّار»
◊ ابابصیر، از شاگردان امام صادق علیه السلام می‌گوید: من در کوفه به زنی قرآن یاد می‌دادم. یک روز با او شوخی کردم. وقتی برای دیدار امام باقر علیه السلام به مدینه رفتم، ایشان با ناراحتی به من فرمودند: «مَنِ ارْتَکبَ الذَّنْبَ فِی الْخَلَاءِ لَمْ یعْبَأِ اللَّهُ بِهِ -أَی شَی ءٍ قُلْتَ لِلْمَرْأَهِ- فَغَطَّیتُ وَجْهِی حَیاءً وَ تُبْتُ- فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع لَا تَعُد»
من از شرمندگی صورتم را پوشاندم و توبه کردم. امام به من فرمودند: دیگر این کار را تکرار نکن.
🔹 داشتن پوشش مناسب
پوشاندن بدن یکی از مسئولیت‌های همه افراد در جامعه است، اما نوع و میزان این پوشش، بر اساس اینکه فرد مرد باشد یا زن، متفاوت است.
الف) پوشش زن
پوشش بانوان در برابر افراد نامحرم باید دارای شرایط زیر باشد:
۱. فقط صورت و دست‌ها از مچ به پایین قابل نمایش باشد، بدون آنکه آرایش یا زیورآلاتی همراه داشته باشد.
۲. لباس باید گشاد باشد به طوری که برجستگی‌های اندام و زیبایی‌های بدن را نشان ندهد.
۳. رنگ و طرح لباس نباید به گونه‌ای باشد که توجه دیگران را جلب کند یا باعث ایجاد حساسیت در اطرافیان شود.
خداوند متعال در آیه زیر فلسفه این حکم را بیان کرده است: «یا أَیهَا النَّبِی قُلْ لِأَزْواجِک وَ بَناتِک وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یدْنینَ عَلَیهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذلِک أَدْنی أَنْ یعْرَفْنَ فَلا یؤْذَین»
ب) پوشش مردان
یک. مرد باید در برابر زن نامحرم پوششی داشته باشد که باعث ایجاد فکر یا رفتار نادرست نشود.
دو. پوشیدن لباس بدون آستین یا با آستین کوتاه به طور کلی اشکالی ندارد، مگر اینکه موجب جلب توجه نابجا یا مشکل اخلاقی شود.
🔹 حفظ نگاه
بر هر مرد و زن مسلمان واجب است که از نگاه کردن به افراد نامحرم خودداری کنند. نگاه به نامحرم، که ممکن است به گناه بینجامد، حرام است و تأثیرات نامطلوبی بر سلامت روح و روان انسان می‌گذارد.
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود: «نگاه کردن به زیبایی‌های زنان، یکی از تیرهای شیطان است که هرکس از این نگاه‌ها صرف نظر کند، خداوند شیرینی عبادت را به او می‌چشاند که این مایه شادمانی وی است»
بیشتر بخوانید: آثار و پیامد های حجاب