سوره نور، بیست و چهارمین بخش قرآن کریم است که در شهر مدینه بر پیامبر(ص) نازل شده. این سوره، مانند چراغی روشن، به موضوعات مهم زندگی فردی و اجتماعی می‌پردازد.
یکی از مشهورترین آیات این سوره، آیه نور است که به زیبایی، هدایت الهی را توصیف می‌کند:
**اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَّا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ**
سوره نور قوانین و دستورات بسیار روشنی برای ایجاد یک جامعه پاک و سالم ارائه می‌دهد. این سوره به طور مشخص به یکی از چالش‌های بزرگ جامعه یعنی “افشای گناه” و “تهمت” می‌پردازد و برای کسانی که به افراد پاکدامن، تهمت می‌زنند مجازات سختی در نظر می‌گیرد. هدف از این قوانین، حفظ آبروی افراد و ایجاد محیطی امن برای همه است.
همچنین، این سوره دستوراتی برای حفظ حریم خصوصی در خانواده دارد و حتی به شیوه وارد شدن به خانه دیگران اشاره می‌کند که این موضوع، اهمیت احترام به حریم دیگران را نشان می‌دهد.
از دیگر آموزه‌های مهم سوره نور، سفارش به ازدواج برای کسانی است که توانایی آن را دارند. ازدواج به عنوان راهکاری برای رسیدن به آرامش و پاکی معرفی شده است.
در پایان، سوره نور با تاکید بر فرمانبرداری از خدا و پیامبر، به انسان‌ها یادآوری می‌کند که تنها در این صورت می‌توانند به رحمت خداوند امیدوار باشند.
در ادامه به معرفی سوره نور و موضوعات این سوره پربرکت می‌پردازیم. در این مسیر همراه مدیر تولز باشید.
تعریف سوره نور
سوره نور در دسته سوره‌های مدنی جای می‌گیرد. این یعنی آیات این سوره پس از هجرت پیامبر اسلام به شهر مدینه نازل شده‌اند. این سوره، بیست و چهارمین بخش قرآن کریم است و در جزء هجدهم آن قرار دارد. شماره آیات این سوره به ۶۴ آیه می‌رسد.
علت نامگذاری این سوره
در این سوره، واژه “نور” شش بار به کار رفته است. احتمال دارد همین تعداد تکرار، باعث شده باشد که نام این سوره را “نور” انتخاب کنند.
محتوای سوره نور
در این سوره پربرکت، دستورهای عملی زیادی درباره شیوه زندگی بیان شده است. این موارد شامل مجازات زنا، نوع پوشش مناسب برای زنان و مردان، استثنا بودن زنان مسن از رعایت حجاب، و مسائل مربوط به ازدواج و موارد دیگر است.
علاوه بر این، این سوره پندهای اخلاقی ارزشمندی دارد؛ مانند دوری از نسبت دادن گناه به دیگران، جلوگیری از گسترش کارهای زشت و ناپسند، و آداب وارد شدن به خانه دیگران. در ادامه، نگاهی به برخی از این قوانین و توصیه‌های اخلاقی این سوره خواهیم داشت.
نکات مهم در خلال آیات سوره نور
در این سوره، آیات مهم و پرمعنی زیادی وجود دارد. برخی از این آیات که بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند، شامل موارد زیر می‌شوند:
1- آیه حجاب
وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿٣١﴾
این آیه خطاب به زنان باایمان است و از آنان می‌خواهد که نگاه‌های خود را از آنچه نباید ببینند، بازدارند و پاکدامنی خود را حفظ کنند. همچنین نباید زینت و آرایش خود را آشکار کنند، مگر آن قسمت‌هایی که به طور طبیعی پیداست (مانند صورت و دست‌ها). باید روسری خود را به گونه‌ای بر سر بیندازند که گردن و سینه‌شان را نیز بپوشاند.
آنان اجازه ندارند زینت‌های پنهان خود را به دیگران نشان دهند، مگر برای این افراد: شوهرانشان، پدرانشان، پدرشوهرانشان، پسرانشان، پسران شوهرانشان (از همسران دیگر)، برادرانشان، پسران برادرانشان، پسران خواهرانشان، زنان مسلمان، خدمتکاران و بردگان زن، مردانی که تمایل جنسی به زنان ندارند (مثل برخی خدمتکاران)، و کودکانی که هنوز به سن بلوغ نرسیده‌اند و از مسائل مربوط به زنان آگاه نیستند.
همچنین به آنان سفارش می‌کند که هنگام راه رفتن، پاهای خود را به زمین نکوبند تا صدای زینت‌های پنهان (مانند خلخال) به گوش نرسد و توجه دیگران را جلب نکنند.
در پایان، خطاب به همه مؤمنان می‌گوید که همگی به سوی خدا بازگردید و توبه کنید تا رستگار شوید.
2- پرهیز از اشاعه فحشا
کسانی که دوست دارند کارهای زشت در میان مؤمنان پخش شود، در این دنیا و در آخرت عذابی دردناک خواهند داشت؛ و خدا می‌داند و شما نمی‌دانید.
3- پیروی نکردن از شیطان
ای افرادی که ایمان دارید، از راه و روش شیطان پیروی نکنید. هرکس از دستورات شیطان اطاعت کند، بداند که او تنها به کارهای زشت و ناپسند فرمان می‌دهد. اگر بخشش و مهربانی خدا شامل حال شما نبود، هیچ‌یک از شما هرگز نمی‌توانست پاک شود؛ ولی خداوند هرکس را که بخواهد، پاک می‌کند و اوست که شنوا و آگاه است.
4- آداب وارد شدن به خانه
ای افرادی که ایمان دارید، قبل از ورود به خانه‌هایی که مال شما نیست، حتماً اجازه بگیرید و به ساکنان آن سلام کنید. این کار برای شما بهتر است، باشد که این نکته را به خاطر بسپارید.
اگر در خانه کسی را نیافتید، داخل نشوید تا زمانی که به شما اجازه ورود داده شود. و اگر به شما گفتند: «برگردید»، بپذیرید و بازگردید. این رفتار برای شما پاک‌تر و بهتر است. و خداوند به تمام کارهایی که انجام می‌دهید، آگاه است.
معنای آیات ۱۰ تا ۱۲ سوره حجرات
اختصاصی-مدیر تولز