بنیانا، نخستین گوساله‌ای است که در منطقه خاورمیانه با استفاده از روش شبیه‌سازی تولید شده است. این دستاورد علمی، نشان‌دهنده پیشرفت فناوری در این بخش از جهان است و امیدها را برای توسعه بیشتر دانش و پژوهش در زمینه علوم زیستی افزایش داده است.
بنیانا گوساله شبیه سازی شده چیست
بنیانا نام اولین گوساله‌ای است که در ایران با روش شبیه‌سازی به دنیا آمد. این نام به معنای پایه‌ای و اساسی انتخاب شده است. تولد بنیانا، اولین موفقیت در زمینه شبیه‌سازی گوساله در خاورمیانه نیز به شمار می‌رود. پژوهشگران جهاد دانشگاهی در مرکز تحقیقات رویان اصفهان این گوساله را متولد کردند.
این دستاورد بزرگ، نتیجه تلاش بی‌وقفه پژوهشگران پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی است. آنها در طول دو سال تحقیق، حدود ۵۰ آزمایش اولیه و ۲۰۰ آزمایش اصلی انجام دادند. همچنین بیش از ۲۰۰۰ جنین شبیه‌سازی شده تولید کردند و ۳۰۰ جنین را به ۱۰۰ گاو مادر منتقل کردند. این موفقیت، ایران را در میان معدود کشورهای دارای فناوری شبیه‌سازی حیوانات مزرعه مانند گاو، گوسفند و بز قرار داد.
کارایی و بازدهی تولید جنین‌های شبیه‌سازی شده در آزمایشگاه‌های پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی، در بالاترین سطح جهانی قرار دارد. این آمار با عملکرد کشورهای پیشرو در فناوری شبیه‌سازی مانند نیوزلند، دانمارک و آمریکا برابری می‌کند.
علت مرگ بنیانا
بنیانا در بیستم تیرماه سال ۱۳۸۸ متولد شد، ولی متأسفانه تنها چند روز زندگی کرد. این را هم باید در نظر داشت که حیوانات شبیه‌سازی شده به دلیل روش خاص به وجود آمدن و اینکه به شکل طبیعی متولد نمی‌شوند، بیشتر در معرض چنین مشکلاتی قرار دارند.
کاربرد شبیه سازی حیوانات
شبیه‌سازی حیوانات فواید و کاربردهای مهمی دارد. از جمله این مزایا می‌توان به کمک به افزایش جمعیت گونه‌های در حال نابودی، ساخت داروهای جدید و ایجاد دام‌هایی با ویژگی‌های بهتر اشاره کرد.
از آنجایی که تعداد حیوانات ماده‌ای که بتوانند بچه‌دار شوند در میان گونه‌های در حال انقراض کم است، یک راه حل این است که جنین این حیوانات کمیاب را در رحم یک گونه مشابه دیگر پرورش داد. برای نمونه، می‌توان جنین یوزپلنگ ایرانی را در بدن یک شیر ماده شبیه‌سازی کرد. نمونه موفق این کار، “مارال” نام دارد که یک قوچ وحشی بود و از یک گوسفند به دنیا آمد. ایران با انجام این کار، پس از کشورهای کره جنوبی، ژاپن و چین، به چهارمین کشور آسیایی تبدیل شد که توانسته یک گونه در معرض انقراض را شبیه‌سازی کند.
علاوه بر این، با استفاده از فناوری شبیه‌سازی می‌توان حیواناتی طراحی کرد که قادر به تولید داروهای خاص در بدن خود باشند. به عنوان مثال، می‌توان حیواناتی پرورش داد که در شیرشان داروهای مهمی مانند فاکتور انعقاد خون برای بیماران هموفیلی یا انسولین برای درمان بیماری دیابت وجود داشته باشد. دو گوسفند به نام‌های “شنگول” و “منگول” با همین هدف متولد شدند.
یکی دیگر از مزایای شبیه‌سازی، ایجاد گله‌های دامی با ژن‌های بهبود یافته است. این روش به ما امکان می‌دهد بهترین ویژگی‌ها را در حیوانات تقویت کنیم. برای نمونه، می‌توان یک گله کامل از بزها را پرورش داد که شیر بسیار زیادی تولید می‌کنند. پژوهشگاه رویان در این زمینه موفقیت‌های ارزشمندی به دست آورده است.
پژوهشگاه رویان در زمینه‌های مختلف علمی در خط مقدم پژوهش قرار دارد و تا به حال ده‌ها هزار زوج ایرانی و همچنین بیماران سرطانی، قلبی، پوستی و دیگر بیماران از خدمات این مرکز استفاده کرده‌اند. با پیشرو بودن این پژوهشگاه در تحقیقات سلول‌های بنیادی، ایران امروز به رتبه دوم جهانی در این حوزه دست یافته است.