اگرچه ریشههای اولیه موسیقی متن به سینمای غرب بازمیگردد، اما ایران نیز در این عرصه جایگاه ویژه و منحصربهفردی دارد. در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، با سیر تحول و تاریخچه موسیقی متن در ایران آشنا خواهید شد.
موسیقی در ایران
هر بار که سخن از هنر به میان میآید، ایران همواره جایگاه مهم و ویژهای دارد. این موضوع در زمینه موسیقی نیز به خوبی دیده میشود. طرحها، سنگتراشیها و نقاشیهای به جا مانده از روزگار قدیم تا دوره اسلامی، همگی نشان میدهند که ایرانیان به موسیقی علاقهمند بودهاند و برای آن ارزش قائل شدهاند. پس از ورود اسلام، به دلیل برخی مخالفتها، موسیقی آن رونق و شکوفایی پیشین خود را از دست داد، اما با این همه هیچگاه از بین نرفت و به زندگی خود ادامه داد. این پیوستگی و تداوم را میتوان در دوره صفویه و در ساختمان کاخ چهلستون و نیز اتاق مخصوص موسیقی در کاخ عالیقاپو به روشنی مشاهده کرد.
تاریخچه موسیقی متن در ایران
در گذشته، همه فیلمها بدون صدا ساخته و نمایش داده میشدند. اما تحولی که برادران لومیر در سال ۱۸۹۵ و در نخستین نمایش عمومی فیلمهایشان به وجود آوردند، باعث شد موسیقی نیز به بخشی از ساخت فیلم تبدیل شود.
این نوآوری به تدریج در دیگر کشورهای جهان نیز گسترش یافت.
ابراهیم مرادی در سال ۱۳۱۳، اولین فیلم دارای صدا در سینمای ایران را با نام «بوالهوس» ساخت. در این فیلم هم مانند فیلمهای بیصدا، نوازنده در زیر پرده سینما به نواختن موسیقی میپرداخت.
نخستین فیلم ایرانی با موسیقی متن
اولین فیلم سینمایی ایران که از موسیقی پسزمینه بهره برد، فیلم «شیرین و فرهاد» ساخته عبدالحسین سپنتا بود. موسیقی این فیلم با استفاده از ساختههای «مصطفی نوریانی»، نوازنده ویولن، ساخته شد.
بعد از این فیلم، دیگر سازندگان نیز برای آثار خود از موسیقی متن استفاده کردند. این کار تأثیر زیادی بر عمق درک و کیفیت فیلمها گذاشت.
امروزه نیز تعداد زیادی از فیلمهای ایرانی با موسیقی متن قدرتمند تولید میشوند، تا جایی که میتوان سبک و موضوع فیلم را از طریق موسیقی آن فهمید.