پرویز منصوری یکی از نویسندگان و آموزگاران برجستهی دانش موسیقی است که با تلاشهای ارزشمندش، نقش مهمی در عرصهی موسیقی ایران ایفا کرده است. در ادامه، در وبلاگ مدیر تولز، بیشتر با این چهرهی سرشناس موسیقی کشور آشنا خواهید شد.
بیوگرافی پرویز منصوری
پرویز منصوری، هنرمند موسیقیدان، آموزگار و نویسنده، در سال ۱۳۰۳ به دنیا آمد. او ردیف موسیقی ایرانی را در مدت زمانی کوتاه نزد استاد موسی نیداود فراگرفت و سپس در هنرستان موسیقی تهران، زیر نظر حشمت سنجری و حسین ناصحی، با موسیقی کلاسیک اروپایی آشنا شد.
او برای سالها در هنرستانهای موسیقی تهران به تدریس مشغول بود و پس از انقلاب، برای ادامه تحصیل به اتریش رفت. کتاب «تئوری بنیادی موسیقی» شناختهشدهترین کار اوست که در سال ۱۳۷۱ به عنوان «کتاب سال» ایران انتخاب شد.
از دیگر کارهای این استاد میتوان به ترجمه کتابهای «چگونه از موسیقی لذت ببریم» و «دعوت به شنیدن» اشاره کرد. همچنین صدها مقاله از او در زمینههای نقد موسیقی، جامعهشناسی موسیقی، شناخت سازها و دیگر موضوعات مرتبط، به زبان فارسی منتشر شده است.
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً آشنایی با ساز گلوکن اشپیل، بلز ارکستری را بخوانید.
گذری اجمالی بر زندگی نامه استاد پرویز منصوری
ایشان در بیست و دومین روز از اسفندماه سال ۱۳۰۳ در همدان چشم به جهان گشودند. پس از چندی به تهران نقل مکان کردند و دوران کودکی خود را در این شهر گذراندند.
از سالهای ابتدایی مدرسه، یادگیری ویولن را آغاز کردند. برای چند ماه نزد استاد موسی خان نیداوود به آموختن این ساز مشغول شدند، اما از آنجا که آموزشهای این استاد بدون استفاده از نتهای موسیقی بود، نزد روبیک گریگوریان رفتند و موسیقی غربی را فرا گرفتند.
در سال ۱۳۲۰ به همراه خانواده راهی اصفهان شدند. در آن شهر، همزمان با ادامه تحصیل در مقطع دبیرستان، نزد بوزاند گاسپاریان به فراگیری موسیقی پرداختند.
توصیه میکنیم این مطلب آشنایی با مفهوم پاساژ در موسیقی را حتماً بخوانید.
ایشان در سال ۱۳۲۴ تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان سعدی اصفهان به پایان رساندند و سپس به تهران بازگشتند.
تحصیل در رشته موسیقی
بین سالهای ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۸ به تحصیل در هنرستان موسیقی ادامه داد. او در ابتدا نواختن ویولون را فرا گرفت و پس از آن، نزد حسین ناصحی به یادگیری آهنگسازی روی آورد.
در سال ۱۳۲۸ به دلیل نیاز به تأمین معاش، مجبور به ترک تحصیل شد و در بانک ملی مشغول به کار گردید. در دوران مبارزات برای ملی شدن صنعت نفت، به فعالیتهای سیاسی پرداخت.
پس از کودتای سال ۱۳۳۲، به خاطر این فعالیتهای سیاسی، یک سال را در زندان سپری کرد.
از سال ۱۳۳۳، آموزش خصوصی موسیقی را در زمینههای ویولن، سلفژ و هارمونی آغاز نمود.
در سال ۱۳۳۶ در آزمون ورودی هنرستان عالی موسیقی پذیرفته شد و توانست در رشته آهنگسازی زیر نظر استادی اتریشی به نام هایمو تویبر (Heimo Täuber) به ادامه تحصیل بپردازد.
برای مطالعه بیشتر، به علینقی وزیری، پدر موسیقی جدید ایران پس از انقلاب مشروطه سری سر بزنید.
سفر به اتریش
همین استاد بود که او را تشویق کرد برای ادامهٔ تحصیل راهی اتریش شود. او در آن زمان در ادارهٔ هنرهای زیبا نیز مشغول به کار بود.
در سال ۱۳۴۱ برای تحصیل در رشتهٔ آهنگسازی به اتریش رفت و در آکادمی موسیقی و هنرهای نمایشی، زیر نظر هانس یلینک (Hanns Jelinek) آموزش دید. پس از پایان تحصیلات و دریافت مدرک از این آکادمی، در سال ۱۳۴۹ به ایران بازگشت.
از سال ۱۳۴۹ تا اوایل انقلاب، در هنرستانهای موسیقی، دانشگاه و تلویزیون به تدریس مشغول بود. پس از انقلاب فرهنگی و تعطیلی هنرستانهای موسیقی، منصوری تدریس خصوصی را آغاز کرد.
او ساکن اتریش بود، اما هر سال چند ماه برای چاپ کتابهایش یا برگزاری کلاسهای آموزشی به ایران میآمد.
پرویز منصوری از استادان پیشکسوت و نامآشنا در زمینهٔ تئوری موسیقی در ایران است و بیشتر موسیقیدانان و نوازندگان مطرح امروز از شاگردان او به شمار میروند.
پیشگامان توسعه آموزش نوین موسیقی علمی
پرویز منصوری از چهرههای برجسته و اثرگذار در عرصه آموزش موسیقی در ایران به شمار میرود. او از پیشروان گسترش آموزش اصولی و علمی موسیقی بوده و آثار و نوشتههای فراوان و ارزشمندی درباره موسیقی ایرانی از خود به جای گذاشته است.
پنج دهه تجربه و آشنایی عمیق او با زبان آلمانی، وی را به مترجمی دقیق و قابل اعتماد تبدیل کرده است. دانش گسترده او در زمینه موسیقی، همراه با تعهد و وسواسش در انتقال درست مطالب، از او چهرهای ساخته که میتواند برای علاقهمندان جدی و مسئولیتپذیر این عرصه، سرمشق و الگویی ارزشمند باشد.
در کارنامه پربار پرویز منصوری، تنها یک جای خالی به چشم میخورد: گردآوری مجموعه مقالات و گفتوگوهای محدود او در یک کتاب.
مهمترین دستاورد استاد منصوری، نوشتن و ترجمه کتابهای اساسی برای آموزش موسیقی بوده است. او این راه را در زمانی آغاز کرد که کمبود منابع علمی و معتبر موسیقی در ایران، کاملاً مشهود بود.
وفات
او در سال ۱۳۹۰ از این دنیا رفت.یادش گرامی و روحش قرین رحمت باد.