منوچهر چشم آذر یکی از آهنگسازان و تنظیمکنندگان معروف و بااستعداد ایران است. او در دنیای موسیقی کشورمان حضوری پررنگ و تأثیرگذار دارد. در ادامه، در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، بیشتر با زندگی و کارهای این هنرمند آشنا خواهید شد.
بیوگرافی منوچهر چشم آذر
منوچهر چشم آذر در بیست و سومین روز از ماه آذر سال ۱۳۲۳ در شهر اردبیل چشم به جهان گشود. پدر و مادر او پس از پایان جنگ جهانی دوم از روسیه به ایران کوچ کردند. خانوادهاش مدت کوتاهی در تبریز ساکن بودند و سپس وقتی او چهار ساله بود، همگی به تهران نقل مکان کردند.
او در خانوادهای رشد کرد که به طور کامل با دنیای موسیقی آشنا و عجین بود. پدرش، اسماعیل چشم آذر، در شهر مسکو به عنوان نوازنده ویولن در ارکستر فیلارمونیک فعالیت میکرد. پدربزرگش نیز از دوستداران هنر موسیقی بود و ساز تار مینواخت. ناصر چشم آذر، برادر بزرگتر منوچهر، نیز از آهنگسازان و موسیقیدانان سرشناس ایران به شمار میرود.
شروع علاقه با ساز آکاردئون
پدرش در ابتدا یک ویولن برایش خرید، اما پس از دو سه سال، او دیگر رغبتی به نواختن آن نشان نداد. سپس پدر یک آکاردئون برایش آورد و این بار بود که او واقعاً به این ساز علاقهمند شد. او برای یادگیری جدی موسیقی، وارد هنرستان موسیقی شد. او دو فرزند دارد؛ یک پسر و یک دختر. پسرش در ایران متولد شده و دخترش در کشوری خارجی به دنیا آمده است.
در سن یازده سالگی (مصادف با ۱۳۳۴)، پدرش نام او را در هنرستان عالی موسیقی تهران نوشت. او تحصیلات موسیقی خود را نزد استادان بزرگی مانند یوسف زاده (که در آن زمان رهبر ارکستر و رئیس هنرستان عالی موسیقی بود)، کمال پورتراب (مدیر هنرستان بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲) و امانوئل ملیک اصلانیان (از استادان مشهور دانشگاه تهران و هنرستان عالی موسیقی) ادامه داد. ساز تخصصی او در هنرستان، پیانو بود و او چند سال نیز به شکل خصوصی، نوازندگی پیانو به سبک کلاسیک را نزد استاد اصلانیان فرا گرفت.
منوچهر چشم آذر از هفده سالگی در گروههای ارکستر کوچک برای برخی مراسم محلی برنامه اجرا میکرد و در آن زمان آکاردئون مینواخت. با وجود اینکه تحصیلات او در زمینه موسیقی کلاسیک بود، پس از ورود به بازار کار ایران، تصمیم گرفت بر روی موسیقی ایرانی تمرکز کند. در آن دوره، موسیقی ایرانی بیشتر به صورت همنوازی ارائه میشد و تنظیم آهنگ به شیوه امروزی در آن مرسوم نبود.
حضور در رادیو ملی ایران
منوچهر چشم آذر برای سالهای طولانی در رادیو ملی ایران فعالیت داشت و در برنامههایی مانند “شما و رادیو” با ارکستر پاپ رادیویی همکاری میکرد. در آن دوران، چون گروههای ارکستر پاپ فرانسوی و اسپانیایی در تهران و رادیو برنامه اجرا میکردند، کار تنظیم و آهنگسازی قطعاتشان را خودشان انجام میدادند و در ایران کسی به شکل حرفهای به کار تنظیم موسیقی نمیپرداخت.
همین موضوع باعث شده بود بیشتر خوانندگان مشهور آن زمان که در رادیو برنامه داشتند، مانند عارف، ویگن، دلکش، روانبخش و بسیاری دیگر، تنظیم آهنگهایشان را به افراد خارجی بسپارند.
فعالیتهای پس از انقلاب منوچهر چشم آذر
او پس از انقلاب به زندگی و کار در آمریکا ادامه داد. در آنجا، به درخواست شمار زیادی از شنوندگان ایرانی ساکن لسآنجلس، برای چندین سال برخلاف تمایل شخصی خود، بیشتر وقتش را صرف ساختن و تنظیم قطعات ریتمیک و شاد (موسوم به ششهشتم) کرد. ترانههایی مانند «تولد» با خوانندگی اندی و «تو عزیز دلمی» با صدای منصور، از کارهای شاد او در آن سالها هستند.
البته کارهای او تنها به قطعات شاد محدود نمیشد. آلبوم «جان جوانی» با صدای ابی، نمونهای از تنظیمهای موفق و بهیادماندنی او در همان دوره است.